conciumíre , vrb: consumire,
consumiri,
cossumire,
cussumire Definition
acabbare, ispaciare ccn. cosa, imbeciare is cosas a fortza de dhas manigiare: dhu narant fintzes de gente, torrare a malu puntu de sa debbilesa po is dispraxeres
Synonyms e antonyms
afinai,
afinigai,
assutighilare,
consumai,
ifiniare,
infinigae,
isgumentare,
ispitire,
sutigare
| ctr.
abboniare
Sentences
su lughinzu a che èssere cossumidu prego siant chent'annos e piús ◊ apo pediu sa gràcia de pòdere conciumire cust’orrughedhu de vida innoe, aube n’est barta sa pena de dha bivire (G.Locci)
2.
prite, amantes, faghides tanta gherra e bos consumides in debbadas?
Etymon
ctl., spn.
consumir(se)
Translations
French
détériorer,
brûler (fig.),
être dévoré
English
to damage,
to be distressed
Spanish
consumir,
gastar
Italian
deteriorare,
strùggersi
German
abnutzen,
vergehen.
fragiàre , vrb: frajare,
frazare Definition
su bènnere o fàere bènnere mancu de sa cosa posta a fàere isfortzu o trebballu, chi deasi acabbat po èssere débbile, segada, freada (nau de sa pedhe), bècia; abbandhonare una cosa chi no s'impreat prus; impreare, ispèndhere, ispaciare
Synonyms e antonyms
acabbae,
arrogai,
consumai,
conciumire,
finire,
infinigae,
istradhusciare,
malocrare
/
friai,
malandrare
Sentences
chie est massone no che frazat sos ossos in presone (L.Ilieschi)◊ mamas chi ant frazadu sa mezus gioventude, ancora pitzinnas parent betzas ◊ s'avaru no si setzit ca frazat sa cadrea, no movet passu ca frazat sos solos ◊ prus si ruet e prus su corpus si frazat ◊ cussos si ant frazadu s'onestade ◊ prite su tempus meu cun sas fiaras no ti l'as frazadu?
2.
apo frazadu milli ispijitos ◊ at frazadu sa broca
3.
fit unu cadhitu frajadu e mortu de fàmine ◊ a s'àinu frajadu sedha dhu pículat
4.
sos milliardos bi sunt ma no si podent frazare ◊ su carrarmadu cun d-una incricadedha frazat unu bidone de binzina
Surnames and Proverbs
prb:
chie servit a segnore sa domo sua la frazat: in s'órriu ponet paza e in sa cuba lentore
Translations
French
détériorer,
user,
écorcher
English
to deteriorate,
to wear (out),
to damage,
to excoriate
Spanish
deteriorar,
gastar,
estropear,
excoriar
Italian
deteriorare,
logorare,
sciupare,
escoriare
German
verderben,
abnutzen,
abschürfen,
aufreißen.
galtàre , vrb: gastai,
gastare,
ghestare Definition
fàere gastos, àere ispesas, pérdua de calecuna cosa / gastare malu sàmbene = àere sorte mala
Synonyms e antonyms
ispèndhere
| ctr.
balanzare,
lucurare 1
Sentences
chie cheret leare late friscu e tenet pagos sodhos de gastare benzat a domo mia! ◊ gastendi nci bolit manera, no est a ispendi po su bentu! ◊ sos mandrones no gastant unu cagliaresu ◊ comente tenes dinare de gastae si no tribballas? ◊ canno unu at de si gastare su dinaredhu suo, si lu devet tremesare vene prima ◊ iat nau de èssere prontu a fàere cussa festa nodia gastandho issu etotu ◊ chi no ghestao nudha fio erricu!
2.
timio de dèvere gastare tempus legendhe fantasias e chimeras ◊ cussa fémina no at gastau una làcrima pro sa morte de sa pitzinna
Etymon
ctl., spn.
Translations
French
dépenser
English
to lay out
Spanish
gastar
Italian
spèndere
German
ausgeben.
ingastài , vrb Definition
fàere gastos, ispesas, tènnere essias (fintzes de foedhos chi si narant)
Synonyms e antonyms
galtare,
ispèndhere
| ctr.
balanzare,
gadangiai
Sentences
nci apu ingastau cincu iscudus mannus po mi comporai gunnedha e giponi ◊ nci apu ingastau totu, no mi est abarrau mancu unu giantésimu ◊ dèu trabballendi e cussu ingastendinci su dinai cun is èguas!…
Surnames and Proverbs
prb:
fuedhu ingastau e pedra tirada non torrant a coa
Etymon
srd.
Translations
French
dépenser
English
to spend,
to put in a good word
Spanish
gastar
Italian
spèndere
German
ausgeben.
ispèndhere , vrb: ispèndiri,
ispènnere,
spèndiri Definition
giare, impreare, pònnere a calecuna cosa, nau mescamente de dinare, de benes chistios, de fortzas o àteru, in càmbiu de calecunu profetu, po un'iscopu, po unu lúcuru, po torracontu, po comporare / pps. ispéndhidu, ispesu
Synonyms e antonyms
galtare
| ctr.
balanzare,
introitare
Sentences
at giogadu a caltas finamenta chi est reséssidu a che torrare su chi aiat ispesu ◊ chentza dinari no podimus ispèndhere! ◊ ti che as ispesu totu chentza contu e chentza cabu! ◊ in sa còmpora pagu dia ispèndhere
Etymon
itl.
Translations
French
dépenser
English
to spend
Spanish
gastar
Italian
spèndere
German
ausgeben.
ispitíre , vrb: spitiri Definition
acabbare sa cosa, consumare o ispaciare totu
Synonyms e antonyms
consumai,
finire,
spaciai
Idioms
csn:
ogus ispitius = ingullidos, coment'e suspidos; pessare fintzas a si che i. su cherbedhu = fintzas a s'afesimentu, de si ammachiare
Sentences
s'ispitit sa vida pro fàghere sa cosa e apustis lassamus totu! ◊ cudha zente si ch'est ispitia marrandhe (L.Loi)◊ a che las ispitire chin salude, sas iscarpas! ◊ che ispitit sa carena travallandhe ◊ su sole che ispitit sas frammas prus allutas comente che abbassat ◊ su focu ispitit cada cosa ◊ che amus ispitiu s’incunza vetza ◊ cussu est focu chi no si che ispitit
2.
at furriau is ogus ispitius a dónnia parti po biri de aundi essiat cudha boxixedha
Translations
French
consommer
English
to waste,
to use
Spanish
gastar,
agotar
Italian
consumare,
impiegare
German
verbrauchen.