conciumíre , vrb: consumire,
consumiri,
cossumire,
cussumire Definitzione
acabbare, ispaciare ccn. cosa, imbeciare is cosas a fortza de dhas manigiare: dhu narant fintzes de gente, torrare a malu puntu de sa debbilesa po is dispraxeres
Sinònimos e contràrios
afinai,
afinigai,
assutighilare,
consumai,
ifiniare,
infinigae,
isgumentare,
ispitire,
sutigare
| ctr.
abboniare
Frases
su lughinzu a che èssere cossumidu prego siant chent'annos e piús ◊ apo pediu sa gràcia de pòdere conciumire cust’orrughedhu de vida innoe, aube n’est barta sa pena de dha bivire (G.Locci)
2.
prite, amantes, faghides tanta gherra e bos consumides in debbadas?
Ètimu
ctl., spn.
consumir(se)
Tradutziones
Frantzesu
détériorer,
brûler (fig.),
être dévoré
Ingresu
to damage,
to be distressed
Ispagnolu
consumir,
gastar
Italianu
deteriorare,
strùggersi
Tedescu
abnutzen,
vergehen.
fragiàre , vrb: frajare,
frazare Definitzione
su bènnere o fàere bènnere mancu de sa cosa posta a fàere isfortzu o trebballu, chi deasi acabbat po èssere débbile, segada, freada (nau de sa pedhe), bècia; abbandhonare una cosa chi no s'impreat prus; impreare, ispèndhere, ispaciare
Sinònimos e contràrios
acabbae,
arrogai,
consumai,
conciumire,
finire,
infinigae,
istradhusciare,
malocrare
/
friai,
malandrare
Frases
chie est massone no che frazat sos ossos in presone (L.Ilieschi)◊ mamas chi ant frazadu sa mezus gioventude, ancora pitzinnas parent betzas ◊ s'avaru no si setzit ca frazat sa cadrea, no movet passu ca frazat sos solos ◊ prus si ruet e prus su corpus si frazat ◊ cussos si ant frazadu s'onestade ◊ prite su tempus meu cun sas fiaras no ti l'as frazadu?
2.
apo frazadu milli ispijitos ◊ at frazadu sa broca
3.
fit unu cadhitu frajadu e mortu de fàmine ◊ a s'àinu frajadu sedha dhu pículat
4.
sos milliardos bi sunt ma no si podent frazare ◊ su carrarmadu cun d-una incricadedha frazat unu bidone de binzina
Sambenados e Provèrbios
prb:
chie servit a segnore sa domo sua la frazat: in s'órriu ponet paza e in sa cuba lentore
Tradutziones
Frantzesu
détériorer,
user,
écorcher
Ingresu
to deteriorate,
to wear (out),
to damage,
to excoriate
Ispagnolu
deteriorar,
gastar,
estropear,
excoriar
Italianu
deteriorare,
logorare,
sciupare,
escoriare
Tedescu
verderben,
abnutzen,
abschürfen,
aufreißen.
galtàre , vrb: gastai,
gastare,
ghestare Definitzione
fàere gastos, àere ispesas, pérdua de calecuna cosa / gastare malu sàmbene = àere sorte mala
Sinònimos e contràrios
ispèndhere
| ctr.
balanzare,
lucurare 1
Frases
chie cheret leare late friscu e tenet pagos sodhos de gastare benzat a domo mia! ◊ gastendi nci bolit manera, no est a ispendi po su bentu! ◊ sos mandrones no gastant unu cagliaresu ◊ comente tenes dinare de gastae si no tribballas? ◊ canno unu at de si gastare su dinaredhu suo, si lu devet tremesare vene prima ◊ iat nau de èssere prontu a fàere cussa festa nodia gastandho issu etotu ◊ chi no ghestao nudha fio erricu!
2.
timio de dèvere gastare tempus legendhe fantasias e chimeras ◊ cussa fémina no at gastau una làcrima pro sa morte de sa pitzinna
Ètimu
ctl., spn.
Tradutziones
Frantzesu
dépenser
Ingresu
to lay out
Ispagnolu
gastar
Italianu
spèndere
Tedescu
ausgeben.
ingastài , vrb Definitzione
fàere gastos, ispesas, tènnere essias (fintzes de foedhos chi si narant)
Sinònimos e contràrios
galtare,
ispèndhere
| ctr.
balanzare,
gadangiai
Frases
nci apu ingastau cincu iscudus mannus po mi comporai gunnedha e giponi ◊ nci apu ingastau totu, no mi est abarrau mancu unu giantésimu ◊ dèu trabballendi e cussu ingastendinci su dinai cun is èguas!…
Sambenados e Provèrbios
prb:
fuedhu ingastau e pedra tirada non torrant a coa
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
dépenser
Ingresu
to spend,
to put in a good word
Ispagnolu
gastar
Italianu
spèndere
Tedescu
ausgeben.
ispèndhere , vrb: ispèndiri,
ispènnere,
spèndiri Definitzione
giare, impreare, pònnere a calecuna cosa, nau mescamente de dinare, de benes chistios, de fortzas o àteru, in càmbiu de calecunu profetu, po un'iscopu, po unu lúcuru, po torracontu, po comporare / pps. ispéndhidu, ispesu
Sinònimos e contràrios
galtare
| ctr.
balanzare,
introitare
Frases
at giogadu a caltas finamenta chi est reséssidu a che torrare su chi aiat ispesu ◊ chentza dinari no podimus ispèndhere! ◊ ti che as ispesu totu chentza contu e chentza cabu! ◊ in sa còmpora pagu dia ispèndhere
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
dépenser
Ingresu
to spend
Ispagnolu
gastar
Italianu
spèndere
Tedescu
ausgeben.
ispitíre , vrb: spitiri Definitzione
acabbare sa cosa, consumare o ispaciare totu
Sinònimos e contràrios
consumai,
finire,
spaciai
Maneras de nàrrere
csn:
ogus ispitius = ingullidos, coment'e suspidos; pessare fintzas a si che i. su cherbedhu = fintzas a s'afesimentu, de si ammachiare
Frases
s'ispitit sa vida pro fàghere sa cosa e apustis lassamus totu! ◊ cudha zente si ch'est ispitia marrandhe (L.Loi)◊ a che las ispitire chin salude, sas iscarpas! ◊ che ispitit sa carena travallandhe ◊ su sole che ispitit sas frammas prus allutas comente che abbassat ◊ su focu ispitit cada cosa ◊ che amus ispitiu s’incunza vetza ◊ cussu est focu chi no si che ispitit
2.
at furriau is ogus ispitius a dónnia parti po biri de aundi essiat cudha boxixedha
Tradutziones
Frantzesu
consommer
Ingresu
to waste,
to use
Ispagnolu
gastar,
agotar
Italianu
consumare,
impiegare
Tedescu
verbrauchen.