Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

costanàre , vrb: acostanare Definitzione fàere costanas, freaduras Sinònimos e contràrios friai, malandrare, piticare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu érafler, écorcher Ingresu to produce a sore in sthg Ispagnolu escocer, rozar Italianu fare guidalésco Tedescu Druckschaden machen.

fragiàre , vrb: frajare, frazare Definitzione su bènnere o fàere bènnere mancu de sa cosa posta a fàere isfortzu o trebballu, chi deasi acabbat po èssere débbile, segada, freada (nau de sa pedhe), bècia; abbandhonare una cosa chi no s'impreat prus; impreare, ispèndhere, ispaciare Sinònimos e contràrios acabbae, arrogai, consumai, conciumire, finire, infinigae, istradhusciare, malocrare / friai, malandrare Frases chie est massone no che frazat sos ossos in presone (L.Ilieschi)◊ mamas chi ant frazadu sa mezus gioventude, ancora pitzinnas parent betzas ◊ s'avaru no si setzit ca frazat sa cadrea, no movet passu ca frazat sos solos ◊ prus si ruet e prus su corpus si frazat ◊ cussos si ant frazadu s'onestade ◊ prite su tempus meu cun sas fiaras no ti l'as frazadu? 2. apo frazadu milli ispijitos ◊ at frazadu sa broca 3. fit unu cadhitu frajadu e mortu de fàmine ◊ a s'àinu frajadu sedha dhu pículat 4. sos milliardos bi sunt ma no si podent frazare ◊ su carrarmadu cun d-una incricadedha frazat unu bidone de binzina Sambenados e Provèrbios prb: chie servit a segnore sa domo sua la frazat: in s'órriu ponet paza e in sa cuba lentore Tradutziones Frantzesu détériorer, user, écorcher Ingresu to deteriorate, to wear (out), to damage, to excoriate Ispagnolu deteriorar, gastar, estropear, excoriar Italianu deteriorare, logorare, sciupare, escoriare Tedescu verderben, abnutzen, abschürfen, aufreißen.

iscalaviàre , vrb: iscaraviare, iscraviare Definitzione arrasigare sa pedhe pigandhondhe unu pígiu Sinònimos e contràrios abbranchiare, afranchiare, arrancare, arranculare, farrascare, isalaviare, iscazolare, iscorroncare, scarrafiai, rafiare Frases ndhe acudeint cun binujos e coidales iscalaviados ◊ mi leeit a trazu atapèndhemi sa conca e iscaravièndhemi in ancas ◊ mi apo iscalaviatu unu bobboi Tradutziones Frantzesu écorcher Ingresu to excoriate Ispagnolu excoriar Italianu escoriare Tedescu abschürfen.

iscogliàre , vrb: iscolgiare, iscolzare, iscorgiai, iscorgiare, iscorjare, iscorzare, iscrogiare, iscroxai, scorgiai Definitzione bogare o tirare sa pedhe, su córgiu, a un'animale mortu, nau fintzes in cobertantza po isfrutare meda a ccn.; ispuligare frutos o àteru (morisca, patata, castàngia)/ iscolzare un'imbriaghera, una maladia = isturdire, irbentiare, bínchere una maladia Sinònimos e contràrios ispedhare / iscorgiolare, scogorgiare, spilloncai / passai, scexiai Frases su pastori fiat iscroxendi unu pegus mortu ◊ custa pàtria mischina si la sunt iscorzendhe che sacaju ◊ chini no iscít iscroxai istampat o fait taca a sa pedhi ◊ soi iscorgiandu patata po su pràngiu 2. cresciat sa miséria de chini si fut iscroxau po pagai is abbogaus ◊ sos batulinos cherent istitados ca sunt iscorzendhe sa mama! ◊ tocat a bos'iscidareis, cinono bos acabbat de iscorgiari! 3. sa muschera iscòrgiat, ma su gadhighinzu est malu a iscorgiare! 4. su pratu de ferrusmaltu est totu iscroxau Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu écorcher, dépouiller Ingresu to flay Ispagnolu despellejar, desollar Italianu scuoiare Tedescu häuten.

iscorjadòre , nm: iscroxadori Definitzione chie iscòrgiat, macellandho pegos Sinònimos e contràrios ispedhadore Frases frisciura e conca ndi dhas pigant is iscroxadoris po su trabballu insoru Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu couteau à écorcher, écorcheur Ingresu flaying knife Ispagnolu desollador Italianu scortichino Tedescu Schindmesser.

ispedhàre , vrb: ispedhiare, spedhai Definitzione tirare o bogare sa pedhe a s'animale mortu e fintzes bochíere; bínchere totu sa posta a su giogu / ispedhiare s'ànima a unu = ofèndiri, pigai a s'ànima, a dónnia logu Sinònimos e contràrios iscogliare, ispellitzare / ispedhire, spilossai Frases l'aia pótida ispedhiare, sa guàrdia, ma apo pessadu a sa pitzinna ◊ a cussu che dh'ant ispedhiadu ca fit malu 2. che li apo ispedhadu totugantu, zoghendhe a cartas! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu écorcher Ingresu to skin Ispagnolu desollar Italianu spellare, scuoiare Tedescu häuten.

ispigiolàre , vrb: ispijolare, ispizolare Definitzione illimpiare de su pigiolu, segare su pigiolu, sa corgiola, nau de frutuàriu e fintzes de su primu pigighedhu de sa pedhe Sinònimos e contràrios ispigirigare, ispulicare, spilloncai Frases sa patata, candho est apenas bogada, si podet ispizolare a rasigadura ◊ si bi la faches a ispizolare s'arantzu in d-unu cantzu solu t'isposas intro de s'annu…◊ su chiu de sa méndhula ispizolat candho est friscu, o sicu si est postu in abba budhida ◊ depo ispijolare sa castagna 2. sa brusiadura li at ispizoladu su dossu che una figu fata, sa pedhe ndh'essiat a corriolos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éplucher, écorcher Ingresu to abrade, to graze Ispagnolu pelar, excoriarse, pelarse Italianu sbucciare, escoriare Tedescu abschürfen.

scorgiài, scorgiàri , vrb: iscogliare*, scroxai Definitzione tirare sa pedhe, bogare su córgiu a un'animale bochitu, ma nau fintzes in cobertantza po isfrutare meda; ispuligare, segare su corgiolu a unu frutu o cosas deasi (figumorisca, patata, castàngia, ou), istacare su corgiolu a is linnas Sinònimos e contràrios iscorgiolare, spilloncai | ctr. incroxolai Maneras de nàrrere csn: scroxai morisca, aràngiu (o àteru frutuàriu cun corza) a ordixi = a ungras, a manos, chentza lepa (tiat èssere a s'aurdixi) Frases boghit a pillu su dinai chi mi depit o dhu scroxu a us'e conillu! Tradutziones Frantzesu écorcher Ingresu to skin Ispagnolu desollar Italianu scorticare Tedescu abdecken, häuten.