ammunzàre, ammunziài , vrb: munziare Definition pigare o giare múngia, cadha, pelea manna, briga Synonyms e antonyms ismunziare, streullai Sentences unu de sos capos de su partidu at ammunzadu a Petredhu e che lu fit boghendhe a fora (G.B.Fressura) Etymon srd. Translations French rudoyer, maltraiter English to mistreat Spanish agotar, matar Italian strapazzare German mißhandeln.

arrematài, arrematàre , vrb: rematai Definition bènnere o batire a s'úrtimu puntu, chentza fortzas, po maladia o becesa, fintzes agiustare comente male si podet; coment’e firmare, arrèschere Synonyms e antonyms istremuzire / allancare, allagorjare, alleventare, ammoltighinare, arrèndhere, irdebbilitare Sentences is annus e is maladias dh'ant arrematau ◊ sos nuscos galanos de su beranu ant ispalatau sas àgheras de cussa zente arrematada e ant fatu intrare unu lucore de ispera 2. est in cherta de nche ingurtire unu bucone de saliba chi si li est arrematau in su gagaju Etymon spn. rematar Translations French épuiser English to exhaust Spanish agotar, rematar Italian stremare, indebolire German erschöpfen.

finíre, finíri , vrb Definition batire a sa fine, fàere is úrtimas cosas de unu trebballu, is finiduras; ispaciare totu Synonyms e antonyms acabbae, sensai / consumai, ispaciai Sentences su triballu tocat a lu comintzare e a che lu finire puru ◊ su tribàgliu in custa domo no est bene finidu, no! ◊ candho finit sa música, sa roca si aperit e cumparint sas gianas ◊ su contu finit innòi 2. ajó, a letu: ite faghimus a fogu allutu, finindhe linna e currente?! ◊ est finidu su tempus de divertire! ◊ unu si morit candu at finiu sa vida sua ◊ eis giai finiu su dinai prima de dhu portai in manus?! ◊ cussu tempus puru at finiu, s'arregodu però est abbarrau ◊ s'abba budhindhe si che finit Etymon ltn. finire. Translations French achever, terminer, finir English to finish Spanish acabar, agotar Italian finire, esaurire, consumare German beenden, verbrauchen.

ilgheleníre , vrb: irghelenire, irghilinire Synonyms e antonyms irghilinare, isteniai Sentences o mama, it'est custu prantu? Ndhe ses irghilinia! ◊ tempus gúrpinu irghiliniu de pistoléssia (F.Satta)◊ est irghiliniu dae s'istrachidúdine e dae su pessamentu de su chi li est costandhe ◊ fit cun sa frebbe arta, sos ocros irghelenios e dilliriandhe ◊ aite ses goi irghelenia, torràndheti fine che filu de cusire? Translations French épuiser English to wear out Spanish agotar Italian sfinire German erschöpfen.

iltasíre , vrb: istajire, istasire, istasiri, stasiri Definition firmare, mantènnere firmos cun sa fortza (e fintzes leare sa cosa a unu, cun sa fortza); pèrdere (o fàere pèrdere) is fortzas po su fàdigu, po su istare male de nutrimentu, de s’immarritzone Synonyms e antonyms aprensionai, escecutare, imbargai, issucutare, preare / arrebbentare, irbalèndhere, irbalesiare, isteniai, stragai Sentences su tempus malu chi l'at istasidu 2. su podestade l'at mandhadu sos carabbineris a domo pro l'istasire pagas misuras de trigu chi li depit de chimbunu 3. su terrinu, prus benit ispozadu e prus s'istasit, prus si assutat e prus pagu bi proghet ◊ at istasiu sa mama e cheriat fadicare su fedus ◊ sa runza ti at sos canes iltasidu (A.M.Scanu)◊ bos sezis istasidos: benide a pasare! ◊ su trabballu a tropu s'iscít ca istasit e non est praxili Etymon itl.t stasire Translations French exténuer, épuiser English to make look thin, to exaust Spanish sujetar, agotar Italian estenuare, defatigare, striminzire German entkräften, ermüden, einengen.

inflachèssiri , vrb: infrachessi Definition pigare a frachesa, a debbilesa, bènnere o fàere débbile Synonyms e antonyms allacanae, flachèssiri, ifrachire, ispotriare 2. procura de inflachèssiri is disígius e gustus malus! Etymon spn. enflaquecer Translations French épuiser English to exaust Spanish agotar Italian spossare German erschöpfen.

irbalèndhere , vrb Definition coment’e pèrdere sa balia, is fortzas, de s’immarritzone o de su fàmene Synonyms e antonyms iltasire, irbalesiare, isfianchire Translations French épuiser English to exaust Spanish agotar, extenuar Italian spossare German ermüden, erschöpfen.

ispaciài, ispaciàre, ispaciàri , vrb: ispatzare, spaciai Definition bèndhere, àere bendha de mercantzias; acabbare totu su chi si tenet o chi si portat (bendhendho puru); mòrrere Synonyms e antonyms bèndhere / consumai, finire, ifidigare, mòrrere Sentences sos barracajos sunt a boghes in chilca de che ispatzare sa cosa ◊ sa mercantzia sua ognune chircat de l'ispatzare ◊ cantu a Gavinu as dadu unu lominu gai ispatzes un'untza de giarrete! 2. passa, chi bollis passai: crapitas prus po mei no bollu a ispaciai! ◊ sas reservas de energhia sunt ispaciandhosi ◊ candu beniat su mese de nadale su landhe fut ispaciau ◊ de sa sedha ndhe tèngias bonu proe, dh'ispaces in salude e alligria! ◊ su dinai est ispacendi! 3. s'isposa de su póberu ispaciadu fit bestida in niedhu ◊ custu est mali chi no sanat: eis a biri ca m'ispàciu! ◊ mancai m'ispaci in galera, ma si dha fatzu pagai, disgratziau! Surnames and Proverbs prb: sa robba de sos macos s'ispatzat innantis Etymon itl. spacciare Translations French écouler, vendre English to sell off Spanish vender, agotar Italian smerciare, esaurire German verkaufen.

ispitíre , vrb: spitiri Definition acabbare sa cosa, consumare o ispaciare totu Synonyms e antonyms consumai, finire, spaciai Idioms csn: ogus ispitius = ingullidos, coment'e suspidos; pessare fintzas a si che i. su cherbedhu = fintzas a s'afesimentu, de si ammachiare Sentences s'ispitit sa vida pro fàghere sa cosa e apustis lassamus totu! ◊ cudha zente si ch'est ispitia marrandhe (L.Loi)◊ a che las ispitire chin salude, sas iscarpas! ◊ che ispitit sa carena travallandhe ◊ su sole che ispitit sas frammas prus allutas comente che abbassat ◊ su focu ispitit cada cosa ◊ che amus ispitiu s’incunza vetza ◊ cussu est focu chi no si che ispitit 2. at furriau is ogus ispitius a dónnia parti po biri de aundi essiat cudha boxixedha Translations French consommer English to waste, to use Spanish gastar, agotar Italian consumare, impiegare German verbrauchen.

ispossibíre , vrb Definition leare su posse, fàere pèrdere is fortzas Synonyms e antonyms iltasire, irbalesiare, isfianchire Sentences sos ricos ant mantesu in gutiperu sos pastoredhos chene possessos, che los ant ispossibios peri de sa volontade Translations French épuiser, harasser English to exaust Spanish agotar, extenuar Italian spossare German ermüden.

issustantziàre , vrb: issustassiare Definition pèrdere, fàere pèrdere o bogare sa sustàntzia, sa fortza; nau in cobertantza, cumbínchere, cullonare, o fintzes iscioloriare cun arrexonamentos chi no si cumprendhent Synonyms e antonyms illabare, isolzighedhare, lissiai 2. mih no ti che issustàssiet cun sos illérios suos, mih! ◊ cun sos machines suos mi che at issustantziadu! Etymon srd. Translations French appauvrir English to impoverish Spanish empobrecer, agotar Italian depauperare German arm machen.

istrimuzíre , vrb Definition batire a malu puntu de debbilesa a fortza de trebballu Synonyms e antonyms arrematai Sentences za l'as istrimuzidu custa chida, su zuo, sempre arendhe! Translations French épuiser English to wear out Spanish extenuar, agotar Italian stremare German erschöpfen.

munziàre , vrb: ammunzare* Definition pigare o giare múngia, cadha, pelea manna Synonyms e antonyms ismunziare Translations French rudoyer, maltraiter, gronder, réprimander English to scold Spanish agotar, matar Italian strapazzare German überanstrengen, strapazieren.

rabanàre , vrb Definition pigare pelea, múngia manna, trebballare meda Synonyms e antonyms frustatzare, isballare, istrabatzare, peleare, stravaciai Sentences già rabanat pagu cussu póveru cristianu!… Etymon itl. arrapinarsi Translations French se fatiguer English to overwork oneself Spanish agotar, matarse Italian strapazzarsi German sich strapazieren.

sfinigài , vrb: ifiniare*, scinigai Definition fàere prus fine, prus débbile, bènnere mancu de sa debbilesa Synonyms e antonyms afinai, afinicare, assilingare, assutighilare, infinigae, insutiligai, irrussare, isgumentare / ammustèlchere | ctr. ingrussai 2. sentza de papai, si ant a sfinigai in caminu poita benint de aillargu ◊ iat a ai bófiu itzerriai a boxi manna po dhi fai iscí ca cuss'amori dhi sfinigàt s'ànima, ma no podiat fai nudha ◊ sfinigada de su prantu, iat pigau sonnu Translations French s'amincir, affaiblir, épuiser English to wear out, to make thin, to weaken Spanish adelgazar, agotar Italian assottigliare, indebolire, sfinire German feiner machen, schwächen, erschöpfen.

stracài , vrb: istracare*, stragai Definition fàere a immarritzone, fàere sentire sa pelea de si pàrrere de no pòdere sighire a fàere cosa, de si dèpere pausare; fintzes orròschere, passare sa gana de fàere cosa / stragai una cosa = cossumire, imbetzare Synonyms e antonyms afadiai, cansai, fadiae, strachedhai | ctr. pasai Sentences su trabballu chi fait cussu stragat ◊ seus aici de nant'e orbesci, sempri insissiligandu e stragandusí 3. sa tzerga chi stragàt su tzeracu in s'annada dha pagàt su meri Translations French épuiser English to tire (out) Spanish cansar, agotar Italian spossare German erschöpfen.

«« Search again