anticóriu , agt, nm, nf: antigória,
antigóriu Definition
chi est de is tempos passaos de meda, is tempos de s'istória passaos dae meda
Synonyms e antonyms
anticu
/
antichidade
Sentences
semper gai est istadu dae tempos anticórios ◊ iscurtaio su nàrrere antigóriu pro connòssere is logos de su logu
2.
si bestint comenti fiant in s'antigória ◊ custa istatuedha fiat una raresa de antigória ◊ a torrare a s'anticóriu no si podet (L.Pusceddu)
Etymon
spn.
antigor
Translations
French
très ancien,
antiquité
English
ancientness
Spanish
muy antiguo,
antigüedades
Italian
mólto antico,
antichità
German
sehr alt,
Altertum.
benòne, benòni , avb Definition
bene meda
Translations
French
très bien
English
very well
Spanish
muy bien,
requetebien
Italian
benóne,
mólto bène
German
sehr gut.
beteròne , agt Definition
chi est mannu meda, ispropositau de mannària: a diferéssia de bete, si acordat in númeru cun su númene (e si narat solu de cosa materiale)
Synonyms e antonyms
abbetone,
bete,
betecale,
debberone
| ctr.
minoredhu,
minudu
Sentences
sos boes sunt beterones animales
Etymon
srd.
Translations
French
très gros
English
very big
Spanish
muy grande
Italian
mólto gròsso
German
sehr groß.
cadamàle , avb Definition
cada + male: male a s'úrtimu puntu
Etymon
srd.
Translations
French
très mal
English
very bad
Spanish
muy mal
Italian
malìssimo
German
sehr schlecht.
corrónciulu , nm: corrúntzulu Definition
sa teghighedha modhe de sa fae seberada de pagu, corredha
Synonyms e antonyms
basoledhu,
corra,
corriciolu,
corrischedhu,
faincione,
porrixedhu
/
cdh. currónciulu
Sentences
sa fae zughet corrúntzulu meda, paret seberendhe bene
Scientific Terminology
rbr
Etymon
srd.
Translations
French
féverole
English
very tender broad bean
Spanish
haba muy tierno
Italian
favétta mólto tènera
German
sehr weiche Ackerbohne.
deguàpas , avb Definition
bene meda / istare d. = menzus de gai no faghet
Translations
French
magnifiquement,
très bien
English
magnificiently
Spanish
muy bien
Italian
magnificaménte,
benóne
German
herrlich.
finedhédhu , agt Definition
min. de fine, chi est finevine: nau de css. cosa (filu, linna, pruine, orrobba, o àteru) chi tenet sa prus pagu grussària chi si podet
Synonyms e antonyms
finevine
Translations
French
très fin
English
very thin
Spanish
muy sutil
Italian
finìssimo
German
sehr dünn.
indilighídu , pps, agt Definition
de indilighire; chi dolet, chi no faet a dhu tocare ca dolet / piae indilighida = chi dolet meda
Synonyms e antonyms
dílicu
/
addoliadu,
addolidu,
addolimadu,
addoloridu
Translations
French
endolori
English
numbed,
very sensitive
Spanish
dolorido,
muy sensible
Italian
indolenzito,
mólto sensìbile
German
eingeschlafen,
sehr empfindlich.
insoràu , pps, agt Definition
de insorai; isciustu de sudore, colagola de suore
Synonyms e antonyms
assorau,
sudorau
2.
no ndi potzu prus: comenti apu fatu cussu pagu pagu de cosa seu totu insorau! ◊ portat is callenturas e fatuvatu est totu insorau ◊ su molenti est insorau colagola!
Translations
French
moite (de sueur)
English
bathed in sweat
Spanish
muy sudado
Italian
màdido di sudóre
German
schweißgebadet.
irdurchirmentàdu , agt Definition
chi est deasi druche chi de prus no faet, nau de cosas de papare
Synonyms e antonyms
druchilmentadu
Etymon
srd.
Translations
French
très doux,
très sucré
English
very sweet
Spanish
muy dulce
Italian
dolcissimo
German
sehr süß
lebiedhédhu , agt Definition
lébiu lébiu, chi tene pesu pagu pagu
Translations
French
très léger
English
very light
Spanish
muy ligero
Italian
leggerìssimo
German
sehr leicht.
lindepíntu , agt: lintepintu Definition
lintu e pintu: chi est precisu precisu che un'àteru, chi si assimbígiat meda meda
Synonyms e antonyms
pentifilau,
pintellintu,
provincu
Sentences
custu pisedhu est lintepintu su babbu ◊ filla mia est linta e pinta dèu candu fiu picioca
Etymon
srd.
Translations
French
parfaitement pareil,
identique
English
perfectly similar
Spanish
idéntico,
muy parecido
Italian
perfettaménte sìmile
German
völlig gleich,
identisch.
mèda , avb, nm, prn, agt: mera,
meta Definition
avb.: in manera airada, craca, càdria, forte; prn. e nm. de gente o de cosa: in cantidade manna o númeru mannu (no càmbiat de m. a f.: sos medas, sas medas); agt.: chi est in cantidade manna, in númeru mannu, no càmbiat de m. a f. e candho est postu apustis de su nm. po su prus no càmbiat mancu de su sing. a su pl.: si ponet agiummai sèmpere apustis de su nm. e candho est avb. sèmpere apustis / min. = meditu, meditzu
Synonyms e antonyms
abbedhu,
abbotu
| ctr.
pacu
Idioms
csn:
pagu meda = paghitzedhu, paghitzedhedhu; mera famíglia tenit? = famíllia manna, fizos meda; dae meda = de diora, de tempus meda; mera 'e cosa!… = est tropu su chi cheres!, bastat gai!, àteru nono!
Sentences
mi piaghes meda ◊ custa cosa fata aici bandat bèni meda ◊ onzi canale de sa cobertura falat a butarolu, de cantu est proindhe meda ◊ sos Sardos perdent, ca sunt meda pagos e ant mínimas fortzas in parada (S.Lay Deidda)◊ sunt ómines chin s'ojada marfusa e bia, buglistas meda ◊ cussu est prus meda de custu ◊ sa craba inoghe rendhet prus meda de sa erveghe
2.
medas pagus faint unu meda ◊ medas iscialant in sa pedhe anzena ◊ de totu cussu brutore, su meda za ch'est andhadu ◊ de cantas medas fint…, sas berbeghes, ndhe as cambadu una puru! ◊ de su pagu paghedhu: de su meda nudha ◊ metas sont mortos ◊ si semus in medas bi la faghimus ◊ amus pagu ma cherimus meda ◊ de custu cundhimentu bi ndhe cheret meda
3.
a su mundhu tia chèrrere abboghinare cosas medas (A.M.Leone)◊ su ferenu meda dhi est zai passau ◊ un'annu ch'est passadu e cosas meda no sunt piús che tandho ◊ ganas de si cojai no ndi tenit mera ◊ custas peràulas sunt medas ◊ zente meda faghet goi ◊ bi aiat zente meda ◊ cussa cosa praxit a genti mera
4.
sos fizos che sunt emigrados dae meda
Surnames and Proverbs
smb:
Medas
Etymon
ltn.
meta
Translations
French
assez,
beaucoup
English
much (very),
hard
Spanish
mucho,
muy
Italian
mólto,
tanto,
assài,
parécchio,
numeróso,
intensaménte
German
sehr (intensità),
viel (quantità),
zahlreich,
intensiv.
minoredhédhu , agt Synonyms e antonyms
minoredhutzu,
pirrichininiu
Translations
French
très petit
English
very small
Spanish
muy pequeño,
minúsculo
Italian
piccolíssimo
German
sehr klein.
paghennennúdha , nm Definition
ne pagu e ne nudha, pagu de abberu, nau de una persona puru: nau in cobertantza, meda
Sentences
su chi mi at dadu est paghennennudha
2.
cussu paghennennudha no ndhe faghet de cosa in adderetu (G.Ruju)
3.
li ponzeit custu paghennennudha de sa timória chi comintzeit a titillias de fritu
Etymon
srd.
Translations
French
très peu
English
very little
Spanish
muy poco
Italian
pochìssimo
German
sehr wenig
pichininíu , agt Definition
deasi piticu chi no dhue at mancu it'e bíere
Synonyms e antonyms
minudedhedhu
Translations
French
microscopique
English
very little
Spanish
muy pequeño
Italian
minutìssimo
German
sehr klein.
piticadhédhu , agt: pitichedhedhu Definition
chi est piticu meda, própriu pagu cosa de mannària
Synonyms e antonyms
minudu,
picaradhedhu,
pitiarredhedhu,
pitinninniu,
pitirrinchinu,
tzintzirichedhu
| ctr.
debberone,
mannu
Translations
French
très petit
English
very small
Spanish
muy pequeño
Italian
piccolìssimo
German
sehr klein.
sbrociàu , pps, agt Definition
de sbrociai; nau de ccn. po su bestimentu, chi dhu portat apertu in petorras, spritau / s. in su tzugu = (nau de bestimentu) ischeadu tropu in s'oru de su trugu, a s'ala de dainanti
Synonyms e antonyms
ispetadu 1,
ispetorriadu
Translations
French
très décolleté
English
low-necked
Spanish
muy escotado
Italian
scollacciato
German
dekolletiert.
scabixàu , agt Synonyms e antonyms
afésiu,
malacariu,
marriu,
scalarxiu,
scariatzu,
scarritzinu,
surgiu 1
| ctr.
rassu
Sentences
circu, debbadas, in cussus ogus alluinaus, in cussa faci scabixada sa gana de bíviri
Translations
French
très maigre
English
very thin
Spanish
muy flaco
Italian
magrìssimo
German
sehr schlank.
scalarxíu , pps, agt: iscalaxiu,
scalaxiu,
scalixiu Definition
de scalaxiri; chi est làngiu meda
Synonyms e antonyms
afésiu,
iscariu,
mabagrabiu,
marriu,
scabixau,
scariatzu,
scariau,
scarritzinu,
spiunchiu,
surgiu 1
2.
is perdas funta prus scalixias e firmas ◊ chin'est chi at biu sa terra scalixia de su sciutori cument'e oi? ◊ cussa fémina portat sa faci scalaxia
Translations
French
très maigre
English
very thin
Spanish
muy delgado
Italian
magrìssimo
German
sehr schlank.