aberènza , nf Definition
genia de erruca (e calagasu) chi si papat sa chera de s'abe in is casidhos
Synonyms e antonyms
arrenze,
ramedha,
tanzolu
Scientific Terminology
crp, galleria mellonella
Etymon
srd.
Translations
French
fausse teigne de la cire
English
greater wax moth
Spanish
tiña,
polilla de la cera
Italian
tignòla dell'àrnia,
càmola del miele
German
große Wachsmotte
cobedína , nf: cubedina,
coberina 1,
cuberina,
cubidina,
cuidina,
cupidina Definition
mesu carrada, genia de istrégiu mannu a doas, prus che àteru sa metade de una carrada pitica segada in duos de traessu, po manigiare a sa binnenna, catzigare àghina, pònnere mustu; fintzes carratzolu / cubidinedha = zenia de umpuale de linna
Synonyms e antonyms
bagione,
tina
/
carraciola,
cupoto
Sentences
budhit che mustu in sa cobedina ◊ andat totu carrapa carrapa… est cumenti a una cubidina: chi arruit s'isciàsciat! ◊ ses a mustatzus de pilu aresti e a culu de cuberina!
Scientific Terminology
stz
Etymon
srd.
Translations
French
cuve
English
vat
Spanish
tina
Italian
tino
German
Bottich.
cóssiu , nm: cossu 1 Definition
istrégiu mannu de terra o de pedra picada, tundhu o de àtera genia: impreau po samunare, po pònnere a papare a is animales e àteru; fintzes misura de chentu litros (segundhu su logu)
Synonyms e antonyms
pica
Sentences
teniat unu cóssiu aundi isciacuàt s'arrobba ◊ at chircau predas addestrias pro acontzare sos cóssios ◊ cantos butios ndhe as mandhadu a mie dogni annu incunzes cossos de binu nou! ◊ seis prontus a isceberai s'arritzu in su cossu, ma nc'ingurteis unu cammellu intreu! ◊ unu cossu est chentu litros
2.
tenet unu carradellu de duos cossos
Surnames and Proverbs
smb:
Cossu
Scientific Terminology
stz
Etymon
ctl.
cocio
Translations
French
baquet,
tub
English
basin
Spanish
palangana,
tina
Italian
tinòzza,
catino
German
Waschbecken.
cubòne , nm: cuboni,
cupone,
cuponi Definition
carrada manna a unu fundhu (cuponi isciundau) o fintzes genia de bàrcia adata po pònnere s'àghina istrecada a budhire po fàere su binu: fintzes carrada etotu
Synonyms e antonyms
budhidórgiu ! carrada,
cua 1
Idioms
csn:
pònnere sa ua catigada in c. = incubonare; bogare su mústiu de su c. pro lu pònnere in sa cuba = iscupu, iscubonare; dare c. a sa ua = lassare sa ua catigada in su cubone a budhire unu tantu de tempus; èssiri unfrau coment'e cuponi = ufradu a casidhu, dispiàghidu, annicadu meda
Sentences
su mústiu budhit in sos cupones ◊ a su mústiu si li podet dare prus o prus pagu cubone, segundhu su binu chi si cheret fàghere ◊ su mústiu in su cuboni tocat a dhu murigai unas cantu bortas
Surnames and Proverbs
smb:
Cuboni
Scientific Terminology
stz
Etymon
srd.
Translations
French
grande cuve de fermentation
English
big vat
Spanish
tina
Italian
gròsso tino da vinificazióne
German
großer Weinfaß.
frèa 1 , nf Synonyms e antonyms
beca 1,
tíngiu
Sentences
si corco in letu o mi setzo mi sero su manighinzu de custa frea
Translations
French
teigne
English
tinea
Spanish
tiña
Italian
tigna
German
Grind.
intingiadúra , nf Definition
su s'intingiare, su dannu de sa tíngia
Etymon
srd.
Translations
French
action de prendre la teigne
English
tinea damage
Spanish
el coger la tiña
Italian
intignatura
German
Mottenfraß,
Mottenloch.
intingiàe, intingiài, intingiàre, intingiàri , vrb: intinzare Definition
carrigare de tíngia, genia de bobboi niedhu chi ponet a is matas e a is erbas in is puntas modhes o, segundhu, fintzes a is animales; in cobertantza, fintzes carrigare de àteru cunsiderau dannosu o pagu praghillosu
Synonyms e antonyms
impestai
2.
su cani tuu fut carriau de púlixi e nd'at intingiau is mius puru (G.Mura)◊ is gerrunaderis funt intingiaus de dépidus, sentza mancu un'ispera!◊ depit èssi berus ca mi torru a intingiai cun d-un'ómini… abarru fiuda!
Translations
French
prendre la teigne
English
to affect with ringworm
Spanish
coger la tiña
Italian
intignare
German
von Motten zefressen werden.
ramèdha , nf Definition
genia de erruca chi faet in is casidhos (galleria mellonella); greme longu, pilosu e grussu, chi faet in terra; in cobertantza, sa natura de su piciochedhu
Scientific Terminology
crp
Etymon
srd.
Translations
French
chenille
English
palmer,
worm
Spanish
tiña (oruga)
Italian
bruco della farfalla dell'àrnia
German
Raupe,
Wurm.
timanzàle , nm Definition
genia de maladia in sa pedhe
Synonyms e antonyms
asserra,
iscata
Scientific Terminology
mld
Translations
French
teigne
English
tinea
Spanish
tiña
Italian
tigna granulata
German
Grind.
tína , nf Definition
genia de istrégiu mannu a doas, prus che àteru sa metade de una carrada pitica segada in duos a istúturu, po manigiare a sa binnenna
Synonyms e antonyms
cobedina,
trégiu
Scientific Terminology
stz
Etymon
ltn.
tina
Translations
French
cuve,
baquet
English
tub
Spanish
tina
Italian
tino,
tinòzza
German
Bottich.
tíngia , nf, nm: tinza Definition
genia de mugheru, maladia de sa pedhe; genia de bobboi pitichedhedhu a bisura de preughedhu de tantas calidades e diferentes colores chi ponet a erbas e cambos modhes de mata; in cobertantza, cosa ifadosa meda
Synonyms e antonyms
beca 1,
frea 1,
tíngiu,
tirignolu
/
tizola
Idioms
csn:
t. arrúbia = maladia chi ponet a sa foza de su trigu faghindhechelu sicare innantis de su tempus; t. niedha = sa chi ponet a sa fae in su coromedhu e in su corrúntzulu e los faghet aurtire
Sentences
si s'imbídia fit tinza tiaimus èssere totugantos tinzosos
Surnames and Proverbs
prb:
chini tenit bíngia tenit tíngia
Scientific Terminology
crp
Etymon
ltn.
tinea
Translations
French
teigne
English
ringworm
Spanish
tiña
Italian
tigna
German
Grind.