cagadía , nf: cogodia Definition
fodhe, frutu aortitzu de sa pruna, chi no ammadurat s'ossu e chi no dhu sèberat de sa prupa: abbarrat coment'e teghighedha, buida in mesu, ladita, modhe, in colore tra birde e biancu, bona a papare, de sabore marigosu, e apustis si sicat deunudotu
Synonyms e antonyms
tacatia
2.
s'amistade issoro ch'est finida in cogodia e no si sunt mancu piús faedhados!
Scientific Terminology
rbr
Etymon
srd.
Translations
French
fruit rabougri de la ronce
English
withered fruit of the plum tree
Spanish
fruto apestado del endrino
Italian
frutto imbozzacchito del pruno
German
eingeschrumpfter Frucht des Pflaumenbaums.
carriadòrgia, carriadòrza, carriadròxa , nf: carriatòglia,
carricatorja,
carrigadorja,
carrigadroxa,
garriatòglia Definition
de is pértigas de sa bide, sa chi si lassat fintzes prus longa po bogare prus frutu; calidade de àghina bianca / est peus de unu ciliru de cerri chi no acherrat mancu una carriadroxa = (nau de ccn.) est unu culivala, no aguantat su segretu
Synonyms e antonyms
barriadorza,
cabidiana
| ctr.
codiana
Sentences
assumancus duas carriadroxas lassaisidhas a dónnia fundu
Etymon
srd.
Translations
French
sarment fructifère
English
shoot
Spanish
sarmiento más largo para fruto
Italian
tràlcio da frutto
German
Schößling.
coinàrgia , nf: coinaxa Definition
s'úrtimu frutuàriu o cosa chi si ndhe pinnigat de campu, de s'ortu: su frutu de agoa
Synonyms e antonyms
coàina
Etymon
srd.
Translations
French
fruit tardif,
dernier
English
last fruit
Spanish
tardano
Italian
último frutto
German
letzte Frucht.
conchistài, conchistàre , vrb Definition
impreare sa cosa o su tempus a manera de ndhe bogare unu arresurtau bonu / conchistare su tempus, sa cosa = impreare su tempus, sa cosa, cun cabu, cun lúcuru, chentza ndhe pèrdere in debbadas
Synonyms e antonyms
acanciare,
lucurare 1
| ctr.
perdimentare,
sperditziai
Sentences
est prus su tempus chi perdet in inghírios chi no su chi conchistat triballendhe ◊ a fàghere gai est a la frundhire, sa cosa, no a la conchistare! ◊ bi est chie su tempus lu perdet e chie lu cunchistat: su primu si ndhe agatat male, su de duos bene
Etymon
spn.
conquistar
Translations
French
fructifier
English
to put to good use
Spanish
prosperar
Italian
méttere a frutto
German
nützen.
frútu , nm Definition
su chi is matas sèberant de su frore e cumprint ammadurandhodhu, fintzes su fedu nou de una carena animale; s’arresurtau, su chi si ndhe tenet de unu trebballu / min. frutixedhu
Synonyms e antonyms
frútora
Idioms
csn:
frutu mortu = in cuntratos de pastoriu, totu su chi si podet cussiderare frutu foras su bestiàmine biu (peta, lana, late, e gai); a frutu parte = parte de su frutu, de sos balanzos: zenia de cuntratu de pastoriu, de massajia; frutos de mare: cóciula, arritzonis, buconis, indàtili, cotzas; su frutu est intrendhe in fàghere = est lompindhe; cojaisí a f. pendenti = a isposa príngia, a pipiu incarrerau
Sentences
de su frutu si connoscit sa mata ◊ sos ventos ant secatu e frazicatu frutos e ramos ◊ beneditu est su frutu de is intrànnias tuas, Gesu ◊ seus comet’e una mata e sa língua chi fuedhaus est su frutu chi portaus apicau sèmpiri ◊ biveus de us frutus de sa terra
2.
triballu meda, ma frutu pagu! ◊ sos frutos de sa terra e de sas bamas, totu at fatu pro zente istraniera!
3.
si at picau unu cariasarju a frutu parte ◊ li aiant dau una gama manna de berbeches a frutu parte e sos pàsculos a mesapare
Surnames and Proverbs
smb:
Fruttu
Etymon
ltn.
fructus
Translations
French
fruit
English
fruit
Spanish
fruto
Italian
frutto
German
Frucht,
Ergebnis,
Frucht.