cagadía , nf: cogodia Definitzione fodhe, frutu aortitzu de sa pruna, chi no ammadurat s'ossu e chi no dhu sèberat de sa prupa: abbarrat coment'e teghighedha, buida in mesu, ladita, modhe, in colore tra birde e biancu, bona a papare, de sabore marigosu, e apustis si sicat deunudotu Sinònimos e contràrios tacatia 2. s'amistade issoro ch'est finida in cogodia e no si sunt mancu piús faedhados! Terminologia iscientìfica rbr Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fruit rabougri de la ronce Ingresu withered fruit of the plum tree Ispagnolu fruto apestado del endrino Italianu frutto imbozzacchito del pruno Tedescu eingeschrumpfter Frucht des Pflaumenbaums.
carriadòrgia, carriadòrza, carriadròxa , nf: carriatòglia, carricatorja, carrigadorja, carrigadroxa, garriatòglia Definitzione de is pértigas de sa bide, sa chi si lassat fintzes prus longa po bogare prus frutu; calidade de àghina bianca / est peus de unu ciliru de cerri chi no acherrat mancu una carriadroxa = (nau de ccn.) est unu culivala, no aguantat su segretu Sinònimos e contràrios barriadorza, cabidiana | ctr. codiana Frases assumancus duas carriadroxas lassaisidhas a dónnia fundu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sarment fructifère Ingresu shoot Ispagnolu sarmiento más largo para fruto Italianu tràlcio da frutto Tedescu Schößling.
coinàrgia , nf: coinaxa Definitzione s'úrtimu frutuàriu o cosa chi si ndhe pinnigat de campu, de s'ortu: su frutu de agoa Sinònimos e contràrios coàina Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fruit tardif, dernier Ingresu last fruit Ispagnolu tardano Italianu último frutto Tedescu letzte Frucht.
conchistài, conchistàre , vrb Definitzione impreare sa cosa o su tempus a manera de ndhe bogare unu arresurtau bonu / conchistare su tempus, sa cosa = impreare su tempus, sa cosa, cun cabu, cun lúcuru, chentza ndhe pèrdere in debbadas Sinònimos e contràrios acanciare, lucurare 1 | ctr. perdimentare, sperditziai Frases est prus su tempus chi perdet in inghírios chi no su chi conchistat triballendhe ◊ a fàghere gai est a la frundhire, sa cosa, no a la conchistare! ◊ bi est chie su tempus lu perdet e chie lu cunchistat: su primu si ndhe agatat male, su de duos bene Ètimu spn. conquistar Tradutziones Frantzesu fructifier Ingresu to put to good use Ispagnolu prosperar Italianu méttere a frutto Tedescu nützen.
frútu , nm Definitzione su chi is matas sèberant de su frore e cumprint ammadurandhodhu, fintzes su fedu nou de una carena animale; s’arresurtau, su chi si ndhe tenet de unu trebballu / min. frutixedhu Sinònimos e contràrios frútora Maneras de nàrrere csn: frutu mortu = in cuntratos de pastoriu, totu su chi si podet cussiderare frutu foras su bestiàmine biu (peta, lana, late, e gai); a frutu parte = parte de su frutu, de sos balanzos: zenia de cuntratu de pastoriu, de massajia; frutos de mare: cóciula, arritzonis, buconis, indàtili, cotzas; su frutu est intrendhe in fàghere = est lompindhe; cojaisí a f. pendenti = a isposa príngia, a pipiu incarrerau Frases de su frutu si connoscit sa mata ◊ sos ventos ant secatu e frazicatu frutos e ramos ◊ beneditu est su frutu de is intrànnias tuas, Gesu ◊ seus comet’e una mata e sa língua chi fuedhaus est su frutu chi portaus apicau sèmpiri ◊ biveus de us frutus de sa terra 2. triballu meda, ma frutu pagu! ◊ sos frutos de sa terra e de sas bamas, totu at fatu pro zente istraniera! 3. si at picau unu cariasarju a frutu parte ◊ li aiant dau una gama manna de berbeches a frutu parte e sos pàsculos a mesapare Sambenados e Provèrbios smb: Fruttu Ètimu ltn. fructus Tradutziones Frantzesu fruit Ingresu fruit Ispagnolu fruto Italianu frutto Tedescu Frucht, Ergebnis, Frucht.