afaúndia, afaúndiu , nf, nm Synonyms e antonyms assolocada, matana Translations French agitation, fatigue English chill Spanish cansancio Italian scalmana German schwere Anstrengung.
bataría , nf Definition pelea, múngia chi si pigat o chi si faet pigare faendho calecuna cosa trebballosa o difícile Synonyms e antonyms cadha, cària, inzotu, pelea / batúliu, carralzu, tréulu Sentences mi at dadu bataria a tizirire su mànigu ◊ est dogni annu cun custa bataria: li deghet una làpide pro s'apostoladu ◊ si l'at leada issa sa bataria de balminare sa lana ◊ za mi ndhe at dadu de bataria, s'ebba!…◊ custa est zente chi daet bataria, mala a dominiare Translations French fatigue English intense strain Spanish fatiga Italian strapazzo German Anstrengung, Strapaze.
irfórtzu , nm: isforsu, isfortzu, issórciu, issortzu, sforsu Definition impreu de fortza, prus fortza; trebballu o cosa prus manna de su chi si podet fàere cunforma a is fortzas / min. irfortzighedhu, isfortzaredhu; fàghere donzi i. = fai totu su possíbbili Synonyms e antonyms sfortzamentu Sentences s'àinu, gàrrigu meda, faghiat un'isfortzu mannu pro avassare in cudh'abba alta de su riu ◊ fato un'isfortzu pro mi sabèschere! ◊ bi cheriat irfortzu mannu pro no si lassare falare carchi làgrima candho tucaiat un'emigradu ◊ dae s'àrvore che so achirrau chena issórciu 2. faghindhe isfortzu apo segadu sa màniga de su picu Translations French effort English strain Spanish esfuerzo Italian sfòrzo German Anstrengung.
ispabógliu , nm: ispabolzu, ispaborzu, ispaporju, ispaporzu, ispavolzu, ispobolzu, ispravorzu Definition foedhu chi narant sèmpere in su sensu de cosa peleosa, difícile, chi faet sufrire, istare male, ma chi iat a èssere nau in cobertantza, ca iat a bòllere nàrrere gosu, comodidade, pàusu, asséliu, ispàssiu Synonyms e antonyms ispregolzu Idioms csn: fàghere una cosa a malu i. = a pelea, a inzotu; manigare a s'i. = a meda, fintzas a no bi ndhe istare prus; a i. = cun paga lughe Sentences già l'apo s'ispaborzu cun tegus!…◊ già mi ndh'at dadu de ispaborzu, cussa criadura! Assiat! (G.Ruju)◊ ite ispaborzu sa betzesa!…◊ incomintzat luego s'ispaborzu de sos profumos sos piús rafinados…: sulos púdidos, rutos isfogados che candho manigadu ant in mortorzu (Grolle)◊ in cussa domo da bi l'ant s’ispabógliu, ant postu sos ferros a su fizu! 2. no apo ispabolzu in logu (P.Casu)◊ si aia àpiu una dàlia po s'abbutonadorzu fipo istau s'ispaporzu de sos pitzinnos! (A.Cucca)◊ suta a cumandhu anzenu no mi drommio a bonu ispravorzu 3. semper mi ne so pesadu, mancaris a malu ispobolzu (M.Monterra)◊ at fatu totu a malu ispaborzu, gherrendhe chin prunetza e ruedhu ◊ siscura, est a malu ispravorzu, morindhe e chentza mòrrere! ◊ istant tota die tibbitabba sas feminedhas cun totu ispabolzu, samunendhe ◊ za apo dormiu ma a malu ispaporju Etymon ltn. ex + pauper Translations French sacré travail English hard work Spanish tute, zurra (f) Italian faticàccia German schwere Anstrengung.
istrípa 1 , nf Definition pelea manna / picare un'i. Synonyms e antonyms antua, cadha, cària, cumbata, impodha, inzotu, istimpida, matana, mugna, pista, pistapone, podha Sentences cuss'afuta e s'istripa chi nos amus picau nos at catzau su sonnu Etymon srd. Translations French sacré travail English bad strain Spanish tute Italian faticàccia German schwere Anstrengung.
múgna , nf: múngia, munza Definition pelea manna, arrebbentu; totu is fainas de domo, su trebballu, su frutu chi giaet su bestiàmene Synonyms e antonyms cadha, cària, dimazu, fadiori, frica, impodha, matana, pista, rebbatu / trabballu Idioms csn: m. de suore, de prantu, de tzacu; àcua de m. = abba pro samunare; giare una mugna a ccn. = donai una surra, una carda Sentences s'assessore faedhanne s'afutat e achicat po sa munza (A.Cossu)◊ solu tue mi ses de cunfortu e m'illébias sa munza ◊ die e note peleo pro sas munzas chi mi leo ◊ betat s'arzola cun tribàgliu e munza ◊ l'apo leada crispa, sa munza, chirchendhe unu fiadu! 2. me is bidhas genti meda bivit de sa múngia de masoni ◊ s'àcua serbit meda po is múngias de domu ◊ su de cumpònnere s'orrostu est múngia de is ómines Etymon ltn. munia Translations French fatigue, grande fatigue, surmenage English weariness, strain Spanish reventón, paliza Italian affaticaménto, strapazzo German Strapaze, Anstrengung.
munziàda , nf Definition su munziare; pelea manna, múngia Synonyms e antonyms arrebbentu, cadha, frica, istrachidúdine, strachímini Etymon srd. Translations French réprimande, semonce, savon (fam.) English scolding Spanish reventón, paliza Italian strapazzata German Überanstrengen, Strapaze, Anstrengung.