afaúndia, afaúndiu , nf, nm Sinònimos e contràrios
assolocada,
matana
Tradutziones
Frantzesu
agitation,
fatigue
Ingresu
chill
Ispagnolu
cansancio
Italianu
scalmana
Tedescu
schwere Anstrengung.
bataría , nf Definitzione
pelea, múngia chi si pigat o chi si faet pigare faendho calecuna cosa trebballosa o difícile
Sinònimos e contràrios
cadha,
cària,
inzotu,
pelea
/
batúliu,
carralzu,
tréulu
Frases
mi at dadu bataria a tizirire su mànigu ◊ est dogni annu cun custa bataria: li deghet una làpide pro s'apostoladu ◊ si l'at leada issa sa bataria de balminare sa lana ◊ za mi ndhe at dadu de bataria, s'ebba!…◊ custa est zente chi daet bataria, mala a dominiare
Tradutziones
Frantzesu
fatigue
Ingresu
intense strain
Ispagnolu
fatiga
Italianu
strapazzo
Tedescu
Anstrengung,
Strapaze.
irfórtzu , nm: isforsu,
isfortzu,
issórciu,
issortzu,
sforsu Definitzione
impreu de fortza, prus fortza; trebballu o cosa prus manna de su chi si podet fàere cunforma a is fortzas / min. irfortzighedhu, isfortzaredhu; fàghere donzi i. = fai totu su possíbbili
Sinònimos e contràrios
sfortzamentu
Frases
s'àinu, gàrrigu meda, faghiat un'isfortzu mannu pro avassare in cudh'abba alta de su riu ◊ fato un'isfortzu pro mi sabèschere! ◊ bi cheriat irfortzu mannu pro no si lassare falare carchi làgrima candho tucaiat un'emigradu ◊ dae s'àrvore che so achirrau chena issórciu
2.
faghindhe isfortzu apo segadu sa màniga de su picu
Tradutziones
Frantzesu
effort
Ingresu
strain
Ispagnolu
esfuerzo
Italianu
sfòrzo
Tedescu
Anstrengung.
ispabógliu , nm: ispabolzu,
ispaborzu,
ispaporju,
ispaporzu,
ispavolzu,
ispobolzu,
ispravorzu Definitzione
foedhu chi narant sèmpere in su sensu de cosa peleosa, difícile, chi faet sufrire, istare male, ma chi iat a èssere nau in cobertantza, ca iat a bòllere nàrrere gosu, comodidade, pàusu, asséliu, ispàssiu
Sinònimos e contràrios
ispregolzu
Maneras de nàrrere
csn:
fàghere una cosa a malu i. = a pelea, a inzotu; manigare a s'i. = a meda, fintzas a no bi ndhe istare prus; a i. = cun paga lughe
Frases
già l'apo s'ispaborzu cun tegus!…◊ già mi ndh'at dadu de ispaborzu, cussa criadura! Assiat! (G.Ruju)◊ ite ispaborzu sa betzesa!…◊ incomintzat luego s'ispaborzu de sos profumos sos piús rafinados…: sulos púdidos, rutos isfogados che candho manigadu ant in mortorzu (Grolle)◊ in cussa domo da bi l'ant s’ispabógliu, ant postu sos ferros a su fizu!
2.
no apo ispabolzu in logu (P.Casu)◊ si aia àpiu una dàlia po s'abbutonadorzu fipo istau s'ispaporzu de sos pitzinnos! (A.Cucca)◊ suta a cumandhu anzenu no mi drommio a bonu ispravorzu
3.
semper mi ne so pesadu, mancaris a malu ispobolzu (M.Monterra)◊ at fatu totu a malu ispaborzu, gherrendhe chin prunetza e ruedhu ◊ siscura, est a malu ispravorzu, morindhe e chentza mòrrere! ◊ istant tota die tibbitabba sas feminedhas cun totu ispabolzu, samunendhe ◊ za apo dormiu ma a malu ispaporju
Ètimu
ltn.
ex + pauper
Tradutziones
Frantzesu
sacré travail
Ingresu
hard work
Ispagnolu
tute,
zurra (f)
Italianu
faticàccia
Tedescu
schwere Anstrengung.
istrípa 1 , nf Definitzione
pelea manna / picare un'i.
Sinònimos e contràrios
antua,
cadha,
cària,
cumbata,
impodha,
inzotu,
istimpida,
matana,
mugna,
pista,
pistapone,
podha
Frases
cuss'afuta e s'istripa chi nos amus picau nos at catzau su sonnu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
sacré travail
Ingresu
bad strain
Ispagnolu
tute
Italianu
faticàccia
Tedescu
schwere Anstrengung.
múgna , nf: múngia,
munza Definitzione
pelea manna, arrebbentu; totu is fainas de domo, su trebballu, su frutu chi giaet su bestiàmene
Sinònimos e contràrios
cadha,
cària,
dimazu,
fadiori,
frica,
impodha,
matana,
pista,
rebbatu
/
trabballu
Maneras de nàrrere
csn:
m. de suore, de prantu, de tzacu; àcua de m. = abba pro samunare; giare una mugna a ccn. = donai una surra, una carda
Frases
s'assessore faedhanne s'afutat e achicat po sa munza (A.Cossu)◊ solu tue mi ses de cunfortu e m'illébias sa munza ◊ die e note peleo pro sas munzas chi mi leo ◊ betat s'arzola cun tribàgliu e munza ◊ l'apo leada crispa, sa munza, chirchendhe unu fiadu!
2.
me is bidhas genti meda bivit de sa múngia de masoni ◊ s'àcua serbit meda po is múngias de domu ◊ su de cumpònnere s'orrostu est múngia de is ómines
Ètimu
ltn.
munia
Tradutziones
Frantzesu
fatigue,
grande fatigue,
surmenage
Ingresu
weariness,
strain
Ispagnolu
reventón,
paliza
Italianu
affaticaménto,
strapazzo
Tedescu
Strapaze,
Anstrengung.
munziàda , nf Definitzione
su munziare; pelea manna, múngia
Sinònimos e contràrios
arrebbentu,
cadha,
frica,
istrachidúdine,
strachímini
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
réprimande,
semonce,
savon (fam.)
Ingresu
scolding
Ispagnolu
reventón,
paliza
Italianu
strapazzata
Tedescu
Überanstrengen,
Strapaze,
Anstrengung.