bataría , nf Definitzione pelea, múngia chi si pigat o chi si faet pigare faendho calecuna cosa trebballosa o difícile Sinònimos e contràrios cadha, cària, inzotu, pelea / batúliu, carralzu, tréulu Frases mi at dadu bataria a tizirire su mànigu ◊ est dogni annu cun custa bataria: li deghet una làpide pro s'apostoladu ◊ si l'at leada issa sa bataria de balminare sa lana ◊ za mi ndhe at dadu de bataria, s'ebba!…◊ custa est zente chi daet bataria, mala a dominiare Tradutziones Frantzesu fatigue Ingresu intense strain Ispagnolu fatiga Italianu strapazzo Tedescu Anstrengung, Strapaze.
fadiòri , nm Definitzione immarritzone, pelea, matana Sinònimos e contràrios cansesa, istrachesa, istrachidúghine, istrachiore Frases su fadiori fait dromí asuba de is pedras puru! ◊ in su trenu de su fadiori at a bandai chini trabballat meda, coment'e is mamas ◊ su fadiori dhi allétiat is cambas ◊ babbu tú contóniat de su sartu cun su fadiori a codhu! 2. unu burrichedhu càrrigu de téula nci fut arrutu a frúmini e su meri, cun tanti fadiori, ndi dh’at tirau Ètimu srd Tradutziones Frantzesu fatigue Ingresu weariness Ispagnolu reventón Italianu affaticaménto Tedescu Strapaze.
fríca , nf: friga Definitzione su frigare, ma nau prus che àteru in su sensu de pelea o fintzes de ingannu (o cropos puru) Sinònimos e contràrios arrebbentu, cadha, impodha, mugna, munziada / frigadura Maneras de nàrrere csn: torrai a friga = torrai paris, currispòndhere de una cosa a un'àtera; andai in frigas = essíreche cale goi cale gai, su contràriu de torrai a friga; gi andaus a friga!… = gei andaus paris!…, no cuncordamus própiu; intrare in frica = àere ganas de… portai idea de…; èssere in frica = timindhe Frases aiat picau una frica a cama de sole ◊ in iberru su pastore istat pejus ca picat fricas malas 2. o a mesura o a pesu bois faghides sa friga! 3. gei torraus a friga!…◊ andaus in frigas: no mi at cumpréndiu! ◊ andaus in frigas: no fait a dhi nai nudha! ◊ custos pilocos sunt tropu premmedios po intrare in frica de família Tradutziones Frantzesu duperie, frottement Ingresu overwork, rip-off Ispagnolu reventón, estafa Italianu strapazzo, fregatura Tedescu Strapaze, Betrug.
múgna , nf: múngia, munza Definitzione pelea manna, arrebbentu; totu is fainas de domo, su trebballu, su frutu chi giaet su bestiàmene Sinònimos e contràrios cadha, cària, dimazu, fadiori, frica, impodha, matana, pista, rebbatu / trabballu Maneras de nàrrere csn: m. de suore, de prantu, de tzacu; àcua de m. = abba pro samunare; giare una mugna a ccn. = donai una surra, una carda Frases s'assessore faedhanne s'afutat e achicat po sa munza (A.Cossu)◊ solu tue mi ses de cunfortu e m'illébias sa munza ◊ die e note peleo pro sas munzas chi mi leo ◊ betat s'arzola cun tribàgliu e munza ◊ l'apo leada crispa, sa munza, chirchendhe unu fiadu! 2. me is bidhas genti meda bivit de sa múngia de masoni ◊ s'àcua serbit meda po is múngias de domu ◊ su de cumpònnere s'orrostu est múngia de is ómines Ètimu ltn. munia Tradutziones Frantzesu fatigue, grande fatigue, surmenage Ingresu weariness, strain Ispagnolu reventón, paliza Italianu affaticaménto, strapazzo Tedescu Strapaze, Anstrengung.
munziàda , nf Definitzione su munziare; pelea manna, múngia Sinònimos e contràrios arrebbentu, cadha, frica, istrachidúdine, strachímini Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu réprimande, semonce, savon (fam.) Ingresu scolding Ispagnolu reventón, paliza Italianu strapazzata Tedescu Überanstrengen, Strapaze, Anstrengung.
pòdha , nf Definitzione immarritzone, istrachesa manna chi si faet pigare o chi unu si pigat faendho cosa / fàghere una cosa a p. = a pelea, a trebballu, cun dificurtade Sinònimos e contràrios cadha, cària, cumbata, impodha, inzotu, istimpida, istripa 1, matana, mugna, pista, pistapone, rebbatu Frases funt achénsidos dae sas podhas chena pasu ◊ su trigu iscugutendhe est una prommissa a podhas e afannos ◊ si ndh'est finas pisciada de sa podha chi li ant dadu a punzos e a bucicones ◊ ohi sa podha chi mi at dadu cussa, bataglièndhela a sero e a manzanu! (B.Serra)◊ assiat podha chi ti est dendhe, un'ou! Tradutziones Frantzesu grosse fatigue Ingresu scolding Ispagnolu paliza Italianu strapazzata Tedescu Strapaze.