bataría , nf Definizione
pelea, múngia chi si pigat o chi si faet pigare faendho calecuna cosa trebballosa o difícile
Sinonimi e contrari
cadha,
cària,
inzotu,
pelea
/
batúliu,
carralzu,
tréulu
Frasi
mi at dadu bataria a tizirire su mànigu ◊ est dogni annu cun custa bataria: li deghet una làpide pro s'apostoladu ◊ si l'at leada issa sa bataria de balminare sa lana ◊ za mi ndhe at dadu de bataria, s'ebba!…◊ custa est zente chi daet bataria, mala a dominiare
Traduzioni
Francese
fatigue
Inglese
intense strain
Spagnolo
fatiga
Italiano
strapazzo
Tedesco
Anstrengung,
Strapaze.
fadiòri , nm Definizione
immarritzone, pelea, matana
Sinonimi e contrari
cansesa,
istrachesa,
istrachidúghine,
istrachiore
Frasi
su fadiori fait dromí asuba de is pedras puru! ◊ in su trenu de su fadiori at a bandai chini trabballat meda, coment'e is mamas ◊ su fadiori dhi allétiat is cambas ◊ babbu tú contóniat de su sartu cun su fadiori a codhu!
2.
unu burrichedhu càrrigu de téula nci fut arrutu a frúmini e su meri, cun tanti fadiori, ndi dh’at tirau
Etimo
srd
Traduzioni
Francese
fatigue
Inglese
weariness
Spagnolo
reventón
Italiano
affaticaménto
Tedesco
Strapaze.
fríca , nf: friga Definizione
su frigare, ma nau prus che àteru in su sensu de pelea o fintzes de ingannu (o cropos puru)
Sinonimi e contrari
arrebbentu,
cadha,
impodha,
mugna,
munziada
/
frigadura
Modi di dire
csn:
torrai a friga = torrai paris, currispòndhere de una cosa a un'àtera; andai in frigas = essíreche cale goi cale gai, su contràriu de torrai a friga; gi andaus a friga!… = gei andaus paris!…, no cuncordamus própiu; intrare in frica = àere ganas de… portai idea de…; èssere in frica = timindhe
Frasi
aiat picau una frica a cama de sole ◊ in iberru su pastore istat pejus ca picat fricas malas
2.
o a mesura o a pesu bois faghides sa friga!
3.
gei torraus a friga!…◊ andaus in frigas: no mi at cumpréndiu! ◊ andaus in frigas: no fait a dhi nai nudha! ◊ custos pilocos sunt tropu premmedios po intrare in frica de família
Traduzioni
Francese
duperie,
frottement
Inglese
overwork,
rip-off
Spagnolo
reventón,
estafa
Italiano
strapazzo,
fregatura
Tedesco
Strapaze,
Betrug.
múgna , nf: múngia,
munza Definizione
pelea manna, arrebbentu; totu is fainas de domo, su trebballu, su frutu chi giaet su bestiàmene
Sinonimi e contrari
cadha,
cària,
dimazu,
fadiori,
frica,
impodha,
matana,
pista,
rebbatu
/
trabballu
Modi di dire
csn:
m. de suore, de prantu, de tzacu; àcua de m. = abba pro samunare; giare una mugna a ccn. = donai una surra, una carda
Frasi
s'assessore faedhanne s'afutat e achicat po sa munza (A.Cossu)◊ solu tue mi ses de cunfortu e m'illébias sa munza ◊ die e note peleo pro sas munzas chi mi leo ◊ betat s'arzola cun tribàgliu e munza ◊ l'apo leada crispa, sa munza, chirchendhe unu fiadu!
2.
me is bidhas genti meda bivit de sa múngia de masoni ◊ s'àcua serbit meda po is múngias de domu ◊ su de cumpònnere s'orrostu est múngia de is ómines
Etimo
ltn.
munia
Traduzioni
Francese
fatigue,
grande fatigue,
surmenage
Inglese
weariness,
strain
Spagnolo
reventón,
paliza
Italiano
affaticaménto,
strapazzo
Tedesco
Strapaze,
Anstrengung.
munziàda , nf Definizione
su munziare; pelea manna, múngia
Sinonimi e contrari
arrebbentu,
cadha,
frica,
istrachidúdine,
strachímini
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
réprimande,
semonce,
savon (fam.)
Inglese
scolding
Spagnolo
reventón,
paliza
Italiano
strapazzata
Tedesco
Überanstrengen,
Strapaze,
Anstrengung.
pòdha , nf Definizione
immarritzone, istrachesa manna chi si faet pigare o chi unu si pigat faendho cosa / fàghere una cosa a p. = a pelea, a trebballu, cun dificurtade
Sinonimi e contrari
cadha,
cària,
cumbata,
impodha,
inzotu,
istimpida,
istripa 1,
matana,
mugna,
pista,
pistapone,
rebbatu
Frasi
funt achénsidos dae sas podhas chena pasu ◊ su trigu iscugutendhe est una prommissa a podhas e afannos ◊ si ndh'est finas pisciada de sa podha chi li ant dadu a punzos e a bucicones ◊ ohi sa podha chi mi at dadu cussa, bataglièndhela a sero e a manzanu! (B.Serra)◊ assiat podha chi ti est dendhe, un'ou!
Traduzioni
Francese
grosse fatigue
Inglese
scolding
Spagnolo
paliza
Italiano
strapazzata
Tedesco
Strapaze.