bataría , nf Definizione
pelea, múngia chi si pigat o chi si faet pigare faendho calecuna cosa trebballosa o difícile
Sinonimi e contrari
cadha,
cària,
inzotu,
pelea
/
batúliu,
carralzu,
tréulu
Frasi
mi at dadu bataria a tizirire su mànigu ◊ est dogni annu cun custa bataria: li deghet una làpide pro s'apostoladu ◊ si l'at leada issa sa bataria de balminare sa lana ◊ za mi ndhe at dadu de bataria, s'ebba!…◊ custa est zente chi daet bataria, mala a dominiare
Traduzioni
Francese
fatigue
Inglese
intense strain
Spagnolo
fatiga
Italiano
strapazzo
Tedesco
Anstrengung,
Strapaze.
caría, cària , nf Definizione
pelea manna, múngia, sa chi si podet pigare cariendhe (suighindho) ma fintzes in css. àteru manígiu
Sinonimi e contrari
cariada,
cariadura
/
antua,
atzanu,
bataria,
cadha,
cumbata,
demozu,
impodha,
inzotu,
istripa 1,
matana,
mugna,
pista,
pistapone,
podha,
rebbatu,
stragu 1
| ctr.
discànciu,
pasu
Frasi
za mi ndhe ant dadu de cària cussos animales, oe: no los podia agatare, mi ant fatu zirare totu su monte! ◊ pro fàghere una resolza bona bi cheret sa cària sua!
Cognomi e Proverbi
smb:
Caria
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
peine énorme
Inglese
intense strain
Spagnolo
esfuerzo
Italiano
fatica intènsa
Tedesco
schwere Mühe.
fadía , nf: fadica,
fadiga,
fatica,
fatiga Definizione
dolímine chi benit a sa carena chi at fatu isfortzu o trebballu meda, immarritzone / a f. = a pelea, a trabballu, chentza bi la poder fàghere
Sinonimi e contrari
bataria,
cadha,
cumbata,
impodha,
istrachidúdine,
matana,
mugna,
pelea,
pista
| ctr.
discànciu,
pàsiu
Frasi
perdendhe tempus, pabilu e fadiga, menzus chi no iscriant una riga! ◊ poderat fatiga veti una pariga de oras ◊ mi ais a acatare inoche in lota po sa pache, cunsummau de fatica che candhela, ma ritzu! (P.Sotgia)
Etimo
ltn.
fatiga
Traduzioni
Francese
fatigue
Inglese
strain
Spagnolo
cansancio (m),
fatiga
Italiano
fatica
Tedesco
Mühe.
illumbài, illumbàre , vrb: illummare,
islumbare,
slumbai Definizione
pònnere dolore a lumbos, acropare a lumbos, a is errigos
Sinonimi e contrari
iderrigari,
illumbedhare,
irrenare,
isarrigai,
iscumbarare,
lumbai
Frasi
illissinu a peis paris, in s'oru de m'illummare! ◊ sétzidi in su liminaxu de s'enna: chi ti movis, custus mengianu t'illumbu! ◊ iscudidhu de perda, illumbadhu cussu cani!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'éreinter
Inglese
to strain one's back
Spagnolo
derrengar
Italiano
dilombare
Tedesco
sich abmühen.
irfórtzu , nm: isforsu,
isfortzu,
issórciu,
issortzu,
sforsu Definizione
impreu de fortza, prus fortza; trebballu o cosa prus manna de su chi si podet fàere cunforma a is fortzas / min. irfortzighedhu, isfortzaredhu; fàghere donzi i. = fai totu su possíbbili
Sinonimi e contrari
sfortzamentu
Frasi
s'àinu, gàrrigu meda, faghiat un'isfortzu mannu pro avassare in cudh'abba alta de su riu ◊ fato un'isfortzu pro mi sabèschere! ◊ bi cheriat irfortzu mannu pro no si lassare falare carchi làgrima candho tucaiat un'emigradu ◊ dae s'àrvore che so achirrau chena issórciu
2.
faghindhe isfortzu apo segadu sa màniga de su picu
Traduzioni
Francese
effort
Inglese
strain
Spagnolo
esfuerzo
Italiano
sfòrzo
Tedesco
Anstrengung.
iscolài , vrb: iscolare,
scoai 1 Definizione
nau de cosa chi calat coment'e abba, a coras, a istídhigos o àteru deasi, pèrdere lassandho orrúere; si narat fintzes in su sensu de passare, acabbare
Sinonimi e contrari
sucutare
2.
su celu e sa terra si n'ant a iscolare, ma is foedhos mios nono
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
égoutter
Inglese
to strain
Spagnolo
escurrir
Italiano
scolare
Tedesco
abtropfen lassen.
istrípa 1 , nf Definizione
pelea manna / picare un'i.
Sinonimi e contrari
antua,
cadha,
cària,
cumbata,
impodha,
inzotu,
istimpida,
matana,
mugna,
pista,
pistapone,
podha
Frasi
cuss'afuta e s'istripa chi nos amus picau nos at catzau su sonnu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
sacré travail
Inglese
bad strain
Spagnolo
tute
Italiano
faticàccia
Tedesco
schwere Anstrengung.
múgna , nf: múngia,
munza Definizione
pelea manna, arrebbentu; totu is fainas de domo, su trebballu, su frutu chi giaet su bestiàmene
Sinonimi e contrari
cadha,
cària,
dimazu,
fadiori,
frica,
impodha,
matana,
pista,
rebbatu
/
trabballu
Modi di dire
csn:
m. de suore, de prantu, de tzacu; àcua de m. = abba pro samunare; giare una mugna a ccn. = donai una surra, una carda
Frasi
s'assessore faedhanne s'afutat e achicat po sa munza (A.Cossu)◊ solu tue mi ses de cunfortu e m'illébias sa munza ◊ die e note peleo pro sas munzas chi mi leo ◊ betat s'arzola cun tribàgliu e munza ◊ l'apo leada crispa, sa munza, chirchendhe unu fiadu!
2.
me is bidhas genti meda bivit de sa múngia de masoni ◊ s'àcua serbit meda po is múngias de domu ◊ su de cumpònnere s'orrostu est múngia de is ómines
Etimo
ltn.
munia
Traduzioni
Francese
fatigue,
grande fatigue,
surmenage
Inglese
weariness,
strain
Spagnolo
reventón,
paliza
Italiano
affaticaménto,
strapazzo
Tedesco
Strapaze,
Anstrengung.
tostadúra , nf Definizione
su tostare, tirare; su pigare ccn. cosa cun fortza po dha tragare, po dha fàere bènnere avatu
Sinonimi e contrari
tira 1,
tiradura.
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tension
Inglese
strain
Spagnolo
tensión
Italiano
tensióne
Tedesco
Spannung.