Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bataría , nf Definition pelea, múngia chi si pigat o chi si faet pigare faendho calecuna cosa trebballosa o difícile Synonyms e antonyms cadha, cària, inzotu, pelea / batúliu, carralzu, tréulu Sentences mi at dadu bataria a tizirire su mànigu ◊ est dogni annu cun custa bataria: li deghet una làpide pro s'apostoladu ◊ si l'at leada issa sa bataria de balminare sa lana ◊ za mi ndhe at dadu de bataria, s'ebba!…◊ custa est zente chi daet bataria, mala a dominiare Translations French fatigue English intense strain Spanish fatiga Italian strapazzo German Anstrengung, Strapaze.

caría, cària , nf Definition pelea manna, múngia, sa chi si podet pigare cariendhe (suighindho) ma fintzes in css. àteru manígiu Synonyms e antonyms cariada, cariadura / antua, atzanu, bataria, cadha, cumbata, demozu, impodha, inzotu, istripa 1, matana, mugna, pista, pistapone, podha, rebbatu, stragu 1 | ctr. discànciu, pasu Sentences za mi ndhe ant dadu de cària cussos animales, oe: no los podia agatare, mi ant fatu zirare totu su monte! ◊ pro fàghere una resolza bona bi cheret sa cària sua! Surnames and Proverbs smb: Caria Etymon srd. Translations French peine énorme English intense strain Spanish esfuerzo Italian fatica intènsa German schwere Mühe.

fadía , nf: fadica, fadiga, fatica, fatiga Definition dolímine chi benit a sa carena chi at fatu isfortzu o trebballu meda, immarritzone / a f. = a pelea, a trabballu, chentza bi la poder fàghere Synonyms e antonyms bataria, cadha, cumbata, impodha, istrachidúdine, matana, mugna, pelea, pista | ctr. discànciu, pàsiu Sentences perdendhe tempus, pabilu e fadiga, menzus chi no iscriant una riga! ◊ poderat fatiga veti una pariga de oras ◊ mi ais a acatare inoche in lota po sa pache, cunsummau de fatica che candhela, ma ritzu! (P.Sotgia) Etymon ltn. fatiga Translations French fatigue English strain Spanish cansancio (m), fatiga Italian fatica German Mühe.

illumbài, illumbàre , vrb: illummare, islumbare, slumbai Definition pònnere dolore a lumbos, acropare a lumbos, a is errigos Synonyms e antonyms iderrigari, illumbedhare, irrenare, isarrigai, iscumbarare, lumbai Sentences illissinu a peis paris, in s'oru de m'illummare! ◊ sétzidi in su liminaxu de s'enna: chi ti movis, custus mengianu t'illumbu! ◊ iscudidhu de perda, illumbadhu cussu cani! Etymon srd. Translations French s'éreinter English to strain one's back Spanish derrengar Italian dilombare German sich abmühen.

irfórtzu , nm: isforsu, isfortzu, issórciu, issortzu, sforsu Definition impreu de fortza, prus fortza; trebballu o cosa prus manna de su chi si podet fàere cunforma a is fortzas / min. irfortzighedhu, isfortzaredhu; fàghere donzi i. = fai totu su possíbbili Synonyms e antonyms sfortzamentu Sentences s'àinu, gàrrigu meda, faghiat un'isfortzu mannu pro avassare in cudh'abba alta de su riu ◊ fato un'isfortzu pro mi sabèschere! ◊ bi cheriat irfortzu mannu pro no si lassare falare carchi làgrima candho tucaiat un'emigradu ◊ dae s'àrvore che so achirrau chena issórciu 2. faghindhe isfortzu apo segadu sa màniga de su picu Translations French effort English strain Spanish esfuerzo Italian sfòrzo German Anstrengung.

iscolài , vrb: iscolare, scoai 1 Definition nau de cosa chi calat coment'e abba, a coras, a istídhigos o àteru deasi, pèrdere lassandho orrúere; si narat fintzes in su sensu de passare, acabbare Synonyms e antonyms sucutare 2. su celu e sa terra si n'ant a iscolare, ma is foedhos mios nono Etymon srd. Translations French égoutter English to strain Spanish escurrir Italian scolare German abtropfen lassen.

istrípa 1 , nf Definition pelea manna / picare un'i. Synonyms e antonyms antua, cadha, cària, cumbata, impodha, inzotu, istimpida, matana, mugna, pista, pistapone, podha Sentences cuss'afuta e s'istripa chi nos amus picau nos at catzau su sonnu Etymon srd. Translations French sacré travail English bad strain Spanish tute Italian faticàccia German schwere Anstrengung.

múgna , nf: múngia, munza Definition pelea manna, arrebbentu; totu is fainas de domo, su trebballu, su frutu chi giaet su bestiàmene Synonyms e antonyms cadha, cària, dimazu, fadiori, frica, impodha, matana, pista, rebbatu / trabballu Idioms csn: m. de suore, de prantu, de tzacu; àcua de m. = abba pro samunare; giare una mugna a ccn. = donai una surra, una carda Sentences s'assessore faedhanne s'afutat e achicat po sa munza (A.Cossu)◊ solu tue mi ses de cunfortu e m'illébias sa munza ◊ die e note peleo pro sas munzas chi mi leo ◊ betat s'arzola cun tribàgliu e munza ◊ l'apo leada crispa, sa munza, chirchendhe unu fiadu! 2. me is bidhas genti meda bivit de sa múngia de masoni ◊ s'àcua serbit meda po is múngias de domu ◊ su de cumpònnere s'orrostu est múngia de is ómines Etymon ltn. munia Translations French fatigue, grande fatigue, surmenage English weariness, strain Spanish reventón, paliza Italian affaticaménto, strapazzo German Strapaze, Anstrengung.

tostadúra , nf Definition su tostare, tirare; su pigare ccn. cosa cun fortza po dha tragare, po dha fàere bènnere avatu Synonyms e antonyms tira 1, tiradura. Etymon srd. Translations French tension English strain Spanish tensión Italian tensióne German Spannung.