antúa , nf: antzua 1 Definizione múngia, pelea meda faendho trebballu grae, o fintzes surra de cropos Sinonimi e contrari cadha, cària, cumbata, impodha, inzotu, istimpida, istripa 1, matana, mugna, pistapone, podha, rebbatu, tzumba / banzu, surra Frasi za l'at leada s'antzua carrendhe a codhu totu cussa preda!…◊ si no faghes a bonu ti dao antua! ◊ giaghi est tanta s'antua chi mi dana, de imbetzare mi benit sa gana Traduzioni Francese coups (de baton), tourment Inglese setback, travail Spagnolo paliza Italiano batòsta, travàglio Tedesco Schlag, Sorge.

bànzu 1 , nm: vanzu 1 Definizione cropos a meda giaos a unu, o a un'animale, po su male chi at fatu, po dh’obbrigare a calecuna cosa / leare, dare, pitzigare b. = pigai una surra, surrai Sinonimi e contrari addibbonzu, apiossa, arruciada, cabossa, carda, dobbe, mazadina, pista, surra Frasi isse at fatu buldellu e tandho li ant dadu unu cantu de banzu ◊ banzu ti pítzigo, mih, si mi che artérias! ◊ banzu che àinu in domadura li dao, si at fatu cussa! ◊ si no andhas a su cumandhu leas banzu, oe! Traduzioni Francese volée de coups de bâton Inglese beating Spagnolo paliza Italiano bastonatura Tedesco Prügeln.

càdha , nf: cadra, calda, carda Definizione surra, passada de cropos (fintzes de àteru: es. de súrbios po pigare a befa); pelea manna o ifadu de su faghevaghe a meda, de unu trebballu fortzau, de s'arrennegu po cosas chi andhant a trotu, e àteru: totu significaos naos in cobertantza, ca sa calda is ferreris dhu narant a s'abbrigamentu de su ferru, candho est deasi abbrigau chi essit biancu Sinonimi e contrari fraca 2, surra / arrebbentada, arrebbentu, bataria, cària, cumbata, demozu, impodha, inzotu, istimpida, istripa 1, matana, mugna, munziada, pista, pistapone, podha, rebbatu, stragu 1 | ctr. discànciu, pasu Modi di dire csn: donai una carda a unu = abbanzare, surrai; donai una cadra de buca = improverare, refaciai; donai una carda de dentis = fuedhai mali, brigare a unu; leare, dare cadha = leare o dare arrebbentu, matana; cadha de prantu, de tússiu, de fele = atacu de prantu, de tússiu, de arrennegu; cadha de sole, de fogu = su abarrai a tropu pighendi soli forti me in istadi, istudendi fogu; donai sa carda = (puru) achicare fogu, fàghere fogu meda pro còghere sa terralla, inchèndhere su furru, assidai su forru cun faschinas medas: pro su ramenaju a "donai sa carda" est a martedhare su ràmine pro li dare sa forma; fai sa carda a margiani = arrexonai o afrontai a unu chena de profetu Frasi dhi at donau una carda de corpus, dh'at callentau!…◊ dhi donant una carda de fusti e dhu faint totu liagau ◊ una calda de tribbàgliu aiant créfidu!◊ si dh'isperdu s'ègua, babbu mi arrogat a cardas! 2. sos fizos sunt bochindhe su babbu a cadhas de fele! ◊ su pitzinnu si at fatu una cadha de prantu ◊ chi mi seu donau una cadra de marrai gei no est po dabbadas! ◊ una carda de bisonzu aiat créfidu po dhi passare sos vítzios!◊ sa cadha chi mi at dadu su pitzinnu?! odheu! ◊ Giuanni Batista iat donau una cadra de buca a su rei ca fut afancedhau cun sa connada Cognomi e Proverbi smb: Cadda Etimo spn. carda Traduzioni Francese rossée Inglese hail of thrashing Spagnolo paliza Italiano carpìccio, scàrica di busse, strapazzata Tedesco Prügel, Anpfiff.

dòbbe , nm: dobbo Definizione su cropu o sonu surdu chi faet una cosa orruendho a terra; cropos a meda iscudendho a ccn. po calecuna cosa chi at fatu / dare, leare, buscare, collire d. Sinonimi e contrari addobbu, apiossa, arropu, banzu 1, cabossa, carda, mazadina, piritzofu, pista, surra 2. che unu macu est essidu bochindhe a dobbes de fuste anades e dindos ◊ oe che leas dobbe, si no l'agabbas! Etimo srd. Traduzioni Francese coups, rossées Inglese blow, stroke Spagnolo choque, paliza Italiano percòssa, bòtta Tedesco Schlag.

illinnarjàda , nf Definizione cropu giau cun nae de linna Sinonimi e contrari colpu, ilbarriada, irbirroncu, irrugada, irruncada, irzarriada Frasi illinnarjada de fuste Etimo srd. Traduzioni Francese coup de bâton Inglese blow (with a cudgel) Spagnolo paliza, varapalo Italiano legnata Tedesco Stockschlag.

impòdha , nf, nm: impodhu Definizione crepu, tzacu, rebbentu, immarritzone mannu chi si faet pigare o chi unu si leat, fintzes surra de cropos Sinonimi e contrari antua, apodhada, cadha, cària, cumbata, inzotu, ismunziada, istimpida, istripa 1, matana, pista, pistapone, rebbatu / sarpa 1, surra Frasi e fínilu s'impodhu: sos sacos a codhu chi si los giutat issu! ◊ s'ànima s'inganasat de bolare ma no leat su bolu netzessàriu: ahi cantas impodhas de calvàriu leo candho la cherzo supesare! ◊ si trabàglias cun su machinàriu leas su mesu de s'impodha 2. no m'importat nudha de bi àere unu babbu chi m'intzicat un'impodha canno faco a malu Etimo srd. Traduzioni Francese effort, grosse fatigue Inglese rush, scolding Spagnolo reventón, paliza Italiano scalmanata, strapazzata Tedesco Abhetzen, Schelten.

magiadúra , nf: malladura, mazadura, mazatura Definizione su magiare, pistare a màgiu (es. fintzes su linu, sa fae, su chígere); manera de crastare is tentòrgios po dhos fàere a boes domaos, a pistadura a màgiu Sinonimi e contrari mallamentu, pista, pistadura / cdh. maciatura 3. a mazadura si ndhe iscútinat sa landhe e fintzas s'olia (ma chentza pistare tropu s'àrbure) Etimo srd. Traduzioni Francese rossée, raclée Inglese beating (up) Spagnolo el machacar, paliza Italiano pestàggio Tedesco Schläge.

múgna , nf: múngia, munza Definizione pelea manna, arrebbentu; totu is fainas de domo, su trebballu, su frutu chi giaet su bestiàmene Sinonimi e contrari cadha, cària, dimazu, fadiori, frica, impodha, matana, pista, rebbatu / trabballu Modi di dire csn: m. de suore, de prantu, de tzacu; àcua de m. = abba pro samunare; giare una mugna a ccn. = donai una surra, una carda Frasi s'assessore faedhanne s'afutat e achicat po sa munza (A.Cossu)◊ solu tue mi ses de cunfortu e m'illébias sa munza ◊ die e note peleo pro sas munzas chi mi leo ◊ betat s'arzola cun tribàgliu e munza ◊ l'apo leada crispa, sa munza, chirchendhe unu fiadu! 2. me is bidhas genti meda bivit de sa múngia de masoni ◊ s'àcua serbit meda po is múngias de domu ◊ su de cumpònnere s'orrostu est múngia de is ómines Etimo ltn. munia Traduzioni Francese fatigue, grande fatigue, surmenage Inglese weariness, strain Spagnolo reventón, paliza Italiano affaticaménto, strapazzo Tedesco Strapaze, Anstrengung.

munziàda , nf Definizione su munziare; pelea manna, múngia Sinonimi e contrari arrebbentu, cadha, frica, istrachidúdine, strachímini Etimo srd. Traduzioni Francese réprimande, semonce, savon (fam.) Inglese scolding Spagnolo reventón, paliza Italiano strapazzata Tedesco Überanstrengen, Strapaze, Anstrengung.

pistatzína , nf Definizione su istare pistandho, giaendho múngia meda, faendho istracare a tropu Sinonimi e contrari cadha, impodha, matana, pista, pistamentu, pistatzu Frasi a fortza de matanas, masellu e pistatzina iseredant sos benes de ognunu! (S.Casu) Etimo srd. Traduzioni Francese grande fatigue Inglese anxious exertion Spagnolo paliza, fatiga ansiosa Italiano fatica ansiósa Tedesco ängstliche Mühe.

pístu , agt, pps, nm Definizione chi dh'ant pistau, chi portat pistadura; de pistare; genia de pelea meda o múngia chi unu si pigat o dhi giaent po calecuna cosa Sinonimi e contrari ammarchedhau, pistadu, spampaniau / afarru, cadha, matana, pista / afródhiu, arraolu, finitzu, ischinitzu, pestighinzu Frasi mi bollit mandai in poboresa a bivi pistu pistu ◊ so totu pistu de comente apo curtu ◊ zuto sàmbene pistu 2. za istat buschendhe, ma za l'apo pistu! ◊ ti ant bene pista e irrobbada ◊ a Cristos l'ant apicadu in sa rughe e totu pistu 3. bai, no ti pighis pistu po una faci de buciuca! ◊ abarrant in su pistu una noti, ma no ant bistu mancunu sperritu, intamus de pigai pisci de carina ◊ fit innútile a si picare pistu: fit semper indiosau de sa connada Etimo srd. Traduzioni Francese broyé, pilé, abattement, tourment Inglese crushed, torment, setback Spagnolo machacado, paliza Italiano pésto, pestato, batòsta, torménto Tedesco zerstoßen, Schlag, Stoß.

pòdha , nf Definizione immarritzone, istrachesa manna chi si faet pigare o chi unu si pigat faendho cosa / fàghere una cosa a p. = a pelea, a trebballu, cun dificurtade Sinonimi e contrari cadha, cària, cumbata, impodha, inzotu, istimpida, istripa 1, matana, mugna, pista, pistapone, rebbatu Frasi funt achénsidos dae sas podhas chena pasu ◊ su trigu iscugutendhe est una prommissa a podhas e afannos ◊ si ndh'est finas pisciada de sa podha chi li ant dadu a punzos e a bucicones ◊ ohi sa podha chi mi at dadu cussa, bataglièndhela a sero e a manzanu! (B.Serra)◊ assiat podha chi ti est dendhe, un'ou! Traduzioni Francese grosse fatigue Inglese scolding Spagnolo paliza Italiano strapazzata Tedesco Strapaze.

«« Cerca di nuovo