afarcài , vrb: afracai,
afracare 1,
afrachiai 1,
afrachiare,
afrancai,
afrancare,
fracae,
fracai Definizione
andhare o lòmpere apitzu de unu cun in manos, o cun àtera cosa o fintzes solu a foedhos, a briga, su si betare apitzu de ccn. cun fortza e cun intentzione mala; fintzes acostire po istare prus acanta, nau de persona in bonu
Sinonimi e contrari
abbrancai,
acafai,
aciapai,
afarrancae,
aferrai,
aggafai,
aggarrai,
agguantai,
carrabbusai,
trubare,
tzurricare
/
allupiri,
atzurrire,
botzicare
Frasi
po no arrui si est afrancau a sa funi ◊ comenti cudhu dh'iat nau s'annomíngiu si dhi fiat afarcau coment'e unu tzurpu ◊ is invitaus si afracant po pigai su postu ◊ su cani si est afracau a mussiai ◊ su lupu afracat s'angioni ◊ mi seo afrachiau a pitzu de cudhu
2.
che àbbili mi as afracau! ◊ candu dh'at biu mi dh'at afracau… ndi dhi at nau de dónnia colori! ◊ est istau issu chi mi ch'est afracau a pitzu!
3.
comenti at biu su dinai in terra si nc'est afracau ◊ si ndi funt afracaus asusu ◊ cussos funt basadores: comente ti bient ti che afràchiant apitzu a basare!
4.
fortzis nontesta ti bolias afracai a mei po ti callentai!
Cognomi e Proverbi
prb:
su cani arrabiau si afracat a is cratzonis de su straciau
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'élancer,
se lancer
Inglese
to rush,
to hurl oneself
Spagnolo
arrojarse,
acometer
Italiano
slanciarsi,
avventarsi
Tedesco
sich werfen.
arràncu 1 , nm Sinonimi e contrari
petone
Frasi
it'arrancu de bravura!
Etimo
spn.
arranque
Traduzioni
Francese
élan
Inglese
rush
Spagnolo
arranque
Italiano
slàncio
Tedesco
Schwung.
ilborrócu , nm: isborrocu Definizione
cuménciu airadu, a meda, cun fortza de calecuna cosa o de unu fàere (es. de errisu)
Sinonimi e contrari
sderrocu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
impétuosité,
élan,
éclat
Inglese
roar,
loud rush
Spagnolo
estallido
Italiano
ìmpeto fragoróso,
scròscio
Tedesco
Ausbruch,
Rauschen.
impòdha , nf, nm: impodhu Definizione
crepu, tzacu, rebbentu, immarritzone mannu chi si faet pigare o chi unu si leat, fintzes surra de cropos
Sinonimi e contrari
antua,
apodhada,
cadha,
cària,
cumbata,
inzotu,
ismunziada,
istimpida,
istripa 1,
matana,
pista,
pistapone,
rebbatu
/
sarpa 1,
surra
Frasi
e fínilu s'impodhu: sos sacos a codhu chi si los giutat issu! ◊ s'ànima s'inganasat de bolare ma no leat su bolu netzessàriu: ahi cantas impodhas de calvàriu leo candho la cherzo supesare! ◊ si trabàglias cun su machinàriu leas su mesu de s'impodha
2.
no m'importat nudha de bi àere unu babbu chi m'intzicat un'impodha canno faco a malu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
effort,
grosse fatigue
Inglese
rush,
scolding
Spagnolo
reventón,
paliza
Italiano
scalmanata,
strapazzata
Tedesco
Abhetzen,
Schelten.
incannàda , nf Definizione
genia de móvia chi si faet a cropu
Sinonimi e contrari
imbatu,
infrusada,
irfunada
Modi di dire
csn:
fàghere una cosa, andhare a incannadas = a sàrtidus, a brínchidus, a corpus, a impéllidas; leare s'i. = pigai su bólidu, cúrriri unu pagu po pòdiri sartai de prus, leare s'issédhidu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bond,
élan
Inglese
jerk,
rush,
run-up
Spagnolo
salto
Italiano
slàncio,
sbalzo,
rincórsa
Tedesco
Anlauf.
infrusàda , nf: infusada,
isfrusiada Definizione
su infrusai
Sinonimi e contrari
aciocu,
aisada,
anfrusada,
imbistida,
incannada
/
ispinta
/
acanarjada,
bria,
certu
Modi di dire
csn:
a s'i. = debressi, currindhe; donai un'i. de cuadhu a unu = trubbaresili a cadhu, pessighírelu a cadhu; fai un'i. a unu = fàgheresi a bídere detzisu, arrennegadu
Frasi
agatat unu fossu prenu de àcua e pighendu una grandu infrusada ci sartat a s'atra parti
2.
mi at biu sa infusara chi apu fatu e gi est sorigau avatu! ◊ sa genti ndi torrat de crésia a s'infrusada
3.
at donau un'infrusada a sa porta po dha serrai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
élan
Inglese
rush
Spagnolo
ímpetu
Italiano
slàncio,
ìmpeto
Tedesco
Schwung.
petòne , nm Definizione
movimentu lestru meda
Sinonimi e contrari
fua,
fuliénsia
Frasi
in sa falada su carru at leadu petone e sos voes si sunt iscorrados (G.Ruju)◊ si no bi est sa mecànica, su carru leat petone e si podet bortulare ◊ addaghi est arrividu a sa trempa, s'ómine at leadu petone e a su paris ch'est lómpidu lorumendhe
Traduzioni
Francese
bond
Inglese
rush
Spagnolo
salto,
impulso
Italiano
slàncio
Tedesco
Schwung,
Anlauf.