antúa , nf: antzua 1 Definizione
múngia, pelea meda faendho trebballu grae, o fintzes surra de cropos
Sinonimi e contrari
cadha,
cària,
cumbata,
impodha,
inzotu,
istimpida,
istripa 1,
matana,
mugna,
pistapone,
podha,
rebbatu,
tzumba
/
banzu,
surra
Frasi
za l'at leada s'antzua carrendhe a codhu totu cussa preda!…◊ si no faghes a bonu ti dao antua! ◊ giaghi est tanta s'antua chi mi dana, de imbetzare mi benit sa gana
Traduzioni
Francese
coups (de baton),
tourment
Inglese
setback,
travail
Spagnolo
paliza
Italiano
batòsta,
travàglio
Tedesco
Schlag,
Sorge.
matàna , nf Definizione
múngia, pelea manna, trebballu a pelea, fintzes pistighíngiu in crica de arrennèscere in calecuna cosa o faendho cosa difícile / leàresi m., dare m.
Sinonimi e contrari
afarru,
antua,
atzanu,
cadha,
cària,
cumbata,
demozu,
impodha,
inzotu,
istimpida,
istripa 1,
mugna,
pista,
pistapone,
pistatzina,
podha,
ramatu,
rebbatu
Frasi
a iscríere li daet matana ◊ aite a si leare matanas pro sos pecos anzenos? ◊ leo paga matana istasero, prite mi papo su chi no suero (Sotgiu)◊ sa matana chi si leat est unu giogu a cunfrontu cun su prémiu ◊ bi ndhe cheret de matana a fàghere carvone!…◊ cun sa carena traza traza so a matana un'annu ◊ sas undhas no tzessant sa matana e sos bentos las písulant ancora
Cognomi e Proverbi
smb:
Mattana
Etimo
itl.
mattana
Traduzioni
Francese
obsession,
tourment
Inglese
nagging thought,
trouble,
torment
Spagnolo
tormento
Italiano
rovèllo,
travàglio,
torménto
Tedesco
Sorge,
Qual.
pestighínzu , nm: pistichinzu,
pistighignu,
pistighíngiu,
pistighinzu Definizione
genia de pentzamentu, de gana, chi no lassat asseliare po cosa chi si timet, chi si bolet, chi si disígiat o chi si tenet de fàere po apretu o àtera presse
Sinonimi e contrari
apensamentu,
apinnicu,
arraolu,
fazellu,
ildinu,
ispispinzu,
pedighinu,
pedine,
pennítziu
/
afródhiu,
finitzu,
furighedha,
ischinitzu,
pistu,
spédhiu,
spurtiòciu
Frasi
so nadrendhe in d-unu mare de pistichinzos! ◊ su nàrrere de cudha fémina no lu lassat pasare, li dat pistichinzu ◊ ndhe apo unu pistighinzu, ca no sunt bénnidas ancora!…◊ sa piciochedha est a pistighíngiu ca no tenit isposu ◊ nisciunu como tenet pestighinzu de tribagliare sa terra ◊ apo a pistighinzu chi su grodhe noche mànighet sos anzones ◊ non ti pighes pistighignu, mamma, giai fatzo cummente mi as nau tue!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tourment,
préoccupation
Inglese
worry,
whim
Spagnolo
preocupación,
antojo
Italiano
ùzzolo,
preoccupazióne
Tedesco
Lust,
Sorge.
pístu , agt, pps, nm Definizione
chi dh'ant pistau, chi portat pistadura; de pistare; genia de pelea meda o múngia chi unu si pigat o dhi giaent po calecuna cosa
Sinonimi e contrari
ammarchedhau,
pistadu,
spampaniau
/
afarru,
cadha,
matana,
pista
/
afródhiu,
arraolu,
finitzu,
ischinitzu,
pestighinzu
Frasi
mi bollit mandai in poboresa a bivi pistu pistu ◊ so totu pistu de comente apo curtu ◊ zuto sàmbene pistu
2.
za istat buschendhe, ma za l'apo pistu! ◊ ti ant bene pista e irrobbada ◊ a Cristos l'ant apicadu in sa rughe e totu pistu
3.
bai, no ti pighis pistu po una faci de buciuca! ◊ abarrant in su pistu una noti, ma no ant bistu mancunu sperritu, intamus de pigai pisci de carina ◊ fit innútile a si picare pistu: fit semper indiosau de sa connada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
broyé,
pilé,
abattement,
tourment
Inglese
crushed,
torment,
setback
Spagnolo
machacado,
paliza
Italiano
pésto,
pestato,
batòsta,
torménto
Tedesco
zerstoßen,
Schlag,
Stoß.
torméntu , nm: tromentu,
trumentu,
trummentu,
turmentu Definizione
css. cosa, de su chi si faet, chi acontesset o chi costat e faet sufrire a unu, chi dhu faet istare male; unu fàere cracu, airadu, meda, a pelea: si narat fintzes de unu sentidu forte, chi faet penare, sufrire
Sinonimi e contrari
addorojamentu,
addoroju,
piantu,
teroju
/
matana,
tríbbulu
/
cdh. tulmentu
| ctr.
assébiu,
gosa,
pàsiu,
spréviu
Modi di dire
csn:
niedhu chei su t. = niedhu meda, píghidu; fàgheresi a unu trummentu, bufendhe = imbriagàresi, còghere
Frasi
responne nessi tue a cussu trumentu de telèfono! ◊ si ne fit ridenne de totu sos trumentos e anneos chi si li leghiant in sas lampitzatas de sos ocros ◊ camino chirchendhe assentu e pasu atesu de sos turmentos de sa vida
2.
sas àgheras si ponent in trumentu chi at a pàrrere note sendhe die ◊ fadiat trumentu a iscapiai is nuus de sa soga ◊ cussos no ant pasu, sunt semper a trumentu
3.
cudhu bete ómine fit totu imbussulatu de pintzos niedhos che su trumentu
4.
si che sunt aggrodhados in calchi bendhijolu e si sunt fatos a unu trummentu
Traduzioni
Francese
tourment
Inglese
torment
Spagnolo
tormento
Italiano
torménto
Tedesco
Qual.