antúa , nf: antzua 1 Definitzione
múngia, pelea meda faendho trebballu grae, o fintzes surra de cropos
Sinònimos e contràrios
cadha,
cària,
cumbata,
impodha,
inzotu,
istimpida,
istripa 1,
matana,
mugna,
pistapone,
podha,
rebbatu,
tzumba
/
banzu,
surra
Frases
za l'at leada s'antzua carrendhe a codhu totu cussa preda!…◊ si no faghes a bonu ti dao antua! ◊ giaghi est tanta s'antua chi mi dana, de imbetzare mi benit sa gana
Tradutziones
Frantzesu
coups (de baton),
tourment
Ingresu
setback,
travail
Ispagnolu
paliza
Italianu
batòsta,
travàglio
Tedescu
Schlag,
Sorge.
matàna , nf Definitzione
múngia, pelea manna, trebballu a pelea, fintzes pistighíngiu in crica de arrennèscere in calecuna cosa o faendho cosa difícile / leàresi m., dare m.
Sinònimos e contràrios
afarru,
antua,
atzanu,
cadha,
cària,
cumbata,
demozu,
impodha,
inzotu,
istimpida,
istripa 1,
mugna,
pista,
pistapone,
pistatzina,
podha,
ramatu,
rebbatu
Frases
a iscríere li daet matana ◊ aite a si leare matanas pro sos pecos anzenos? ◊ leo paga matana istasero, prite mi papo su chi no suero (Sotgiu)◊ sa matana chi si leat est unu giogu a cunfrontu cun su prémiu ◊ bi ndhe cheret de matana a fàghere carvone!…◊ cun sa carena traza traza so a matana un'annu ◊ sas undhas no tzessant sa matana e sos bentos las písulant ancora
Sambenados e Provèrbios
smb:
Mattana
Ètimu
itl.
mattana
Tradutziones
Frantzesu
obsession,
tourment
Ingresu
nagging thought,
trouble,
torment
Ispagnolu
tormento
Italianu
rovèllo,
travàglio,
torménto
Tedescu
Sorge,
Qual.
pestighínzu , nm: pistichinzu,
pistighignu,
pistighíngiu,
pistighinzu Definitzione
genia de pentzamentu, de gana, chi no lassat asseliare po cosa chi si timet, chi si bolet, chi si disígiat o chi si tenet de fàere po apretu o àtera presse
Sinònimos e contràrios
apensamentu,
apinnicu,
arraolu,
fazellu,
ildinu,
ispispinzu,
pedighinu,
pedine,
pennítziu
/
afródhiu,
finitzu,
furighedha,
ischinitzu,
pistu,
spédhiu,
spurtiòciu
Frases
so nadrendhe in d-unu mare de pistichinzos! ◊ su nàrrere de cudha fémina no lu lassat pasare, li dat pistichinzu ◊ ndhe apo unu pistighinzu, ca no sunt bénnidas ancora!…◊ sa piciochedha est a pistighíngiu ca no tenit isposu ◊ nisciunu como tenet pestighinzu de tribagliare sa terra ◊ apo a pistighinzu chi su grodhe noche mànighet sos anzones ◊ non ti pighes pistighignu, mamma, giai fatzo cummente mi as nau tue!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tourment,
préoccupation
Ingresu
worry,
whim
Ispagnolu
preocupación,
antojo
Italianu
ùzzolo,
preoccupazióne
Tedescu
Lust,
Sorge.
pístu , agt, pps, nm Definitzione
chi dh'ant pistau, chi portat pistadura; de pistare; genia de pelea meda o múngia chi unu si pigat o dhi giaent po calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
ammarchedhau,
pistadu,
spampaniau
/
afarru,
cadha,
matana,
pista
/
afródhiu,
arraolu,
finitzu,
ischinitzu,
pestighinzu
Frases
mi bollit mandai in poboresa a bivi pistu pistu ◊ so totu pistu de comente apo curtu ◊ zuto sàmbene pistu
2.
za istat buschendhe, ma za l'apo pistu! ◊ ti ant bene pista e irrobbada ◊ a Cristos l'ant apicadu in sa rughe e totu pistu
3.
bai, no ti pighis pistu po una faci de buciuca! ◊ abarrant in su pistu una noti, ma no ant bistu mancunu sperritu, intamus de pigai pisci de carina ◊ fit innútile a si picare pistu: fit semper indiosau de sa connada
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
broyé,
pilé,
abattement,
tourment
Ingresu
crushed,
torment,
setback
Ispagnolu
machacado,
paliza
Italianu
pésto,
pestato,
batòsta,
torménto
Tedescu
zerstoßen,
Schlag,
Stoß.
torméntu , nm: tromentu,
trumentu,
trummentu,
turmentu Definitzione
css. cosa, de su chi si faet, chi acontesset o chi costat e faet sufrire a unu, chi dhu faet istare male; unu fàere cracu, airadu, meda, a pelea: si narat fintzes de unu sentidu forte, chi faet penare, sufrire
Sinònimos e contràrios
addorojamentu,
addoroju,
piantu,
teroju
/
matana,
tríbbulu
/
cdh. tulmentu
| ctr.
assébiu,
gosa,
pàsiu,
spréviu
Maneras de nàrrere
csn:
niedhu chei su t. = niedhu meda, píghidu; fàgheresi a unu trummentu, bufendhe = imbriagàresi, còghere
Frases
responne nessi tue a cussu trumentu de telèfono! ◊ si ne fit ridenne de totu sos trumentos e anneos chi si li leghiant in sas lampitzatas de sos ocros ◊ camino chirchendhe assentu e pasu atesu de sos turmentos de sa vida
2.
sas àgheras si ponent in trumentu chi at a pàrrere note sendhe die ◊ fadiat trumentu a iscapiai is nuus de sa soga ◊ cussos no ant pasu, sunt semper a trumentu
3.
cudhu bete ómine fit totu imbussulatu de pintzos niedhos che su trumentu
4.
si che sunt aggrodhados in calchi bendhijolu e si sunt fatos a unu trummentu
Tradutziones
Frantzesu
tourment
Ingresu
torment
Ispagnolu
tormento
Italianu
torménto
Tedescu
Qual.