Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

apeléu , nm: peleu Definitzione totu su chi unu cricat de fàere, fintzes cun pelea, po arrennèscere in ccn. cosa pruschetotu difícile / pònnere a. = fai nàsciri crosidadi, disígiu de isciri, de biri Sinònimos e contràrios afarru, bataria, impeleu, matana, pelea*, pelei, segamentu Frases t'ispinghet a tantu s'apeleu de cherrer diventare unu portentu? ◊ a lu tenet s'apeleu cun cussa cosa, faghindhe e chentza bi poder resèssere! 2. s'iscusórgiu poniat apeleu a su pastoredhu e po pedire cossígios est andhau a babbai ◊ sa gente ispetàt cun apeleu is festas e sa gara de is cantadores Tradutziones Frantzesu souci, ennui, peine Ingresu trouble Ispagnolu esfuerzo Italianu affanno, briga Tedescu Sorge.

assolocàre , vrb: assologare, atzologare Definitzione arrespirare forte, a pelea, candho si leat múngia meda, arrebbentu, o fintzes assíchidu Sinònimos e contràrios assoropare, isalidare Tradutziones Frantzesu essouffler Ingresu to trouble Ispagnolu jadear Italianu affannare Tedescu keuchen.

distrúbbu , nm: distulbu, disturbu Definitzione cosa chi irbiat, istrobbat, faet pèrdere tempus, giaet ifadu; cosa prus grave, dannu, male Sinònimos e contràrios ilbiu, isdrobbu / gastu 1, iscóntriu, istragu Frases no bos ledas disturbu: setzide, za mi arranzo a sa sola! 2. at tentu disturbu e fintzas a su dutore ant avisadu Tradutziones Frantzesu dérangement Ingresu trouble Ispagnolu molestia Italianu disturbo Tedescu Störung, Beschwerde.

fastidiài, fastidiàre , vrb: afastidiai Definitzione giare ifadu, istrobbu, fastígios Sinònimos e contràrios abbatazare, annischissai, ifadare, ifastizire, imperperiae, infasciughie, innaentare, modestire, pibincai Frases istuda cussa luxi, ca mi fastídiat! ◊ dha fastídiat custa fentana oberta? Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu déranger, agacer, énerver Ingresu to trouble, to vex Ispagnolu molestar, estorbar Italianu disturbare, infastidire Tedescu stören.

increscíu , nm Definitzione cosa chi increschet, chi giaet ifadu Sinònimos e contràrios arroscimentu, ifadu, increschimentu, increscu, inzerra Frases incresciu meda ti fatzu? a pitziori ti pigant is gunnedhas mias? ◊ su intendi cussus sonus dhi donat incresciu ◊ a biri totu cussus malàdius dhi fait incresciu e impressioni lègia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu dérangement, gêne Ingresu trouble Ispagnolu molestia Italianu disturbo, fastìdio Tedescu Belästigung.

isdrobbàre , vrb: istorbare, istrobbare, istrubbai, storbai Definitzione fàere pèrdere tempus, giare ifadu Sinònimos e contràrios fastidiai, ilviare, infestare Frases cun cussu portali sempri tzichirriendi timit de istrubbai ◊ timiat de l'istrobbare in su trabàgliu ◊ dae canes e canarzos istrobbadu, unu berre ndh'esseit ◊ sa cummédia non t'istrobbes a dha circai ca ciai ti dha mandu deo cun meda pragere Ètimu spn. estorbar Tradutziones Frantzesu déranger Ingresu to trouble Ispagnolu molestar, fastidiar Italianu disturbare Tedescu stören.

isdróbbu , nm: istorbu, istrobbu, storbu Definitzione cosa chi faet pèrdere tempus, giaet ifadu, impedit e no lassat fàere; dannu, male, dificurtade Sinònimos e contràrios ilbiu, impedu, irbortu, scroebba / impedhitzu | ctr. agiudu Maneras de nàrrere csn: i. de Deu = destrossa manna chi faghet su tempus, itl. calamità naturale; salvu istrobbu = si no cumbinat carchi irbortu o cosa in contràriu Frases ello ite, istrobbu as tentu chi as istentatu? ◊ apeit istrobbu e no poteit bènnere ◊ beneitu apo a chie at postu istrobbos e irbortos ◊ ghetamus sas curpas a chie at postu istrobbos ◊ si no mi boit, ge abarru pagu a dha troci s'istrobbu! Sambenados e Provèrbios prb: chie no istrobbat, istrobbu no cheret Ètimu spn. estorbo Tradutziones Frantzesu dérangement, obstacle, calamité, complication Ingresu trouble, complication, hindrance, disaster Ispagnolu molestia, tropiezo, catástrofe Italianu disturbo, intòppo, complicazióne, calamità Tedescu Störung, Hindernis, Schwierigkeit, Unheil.

marigonàre , vrb Definitzione sufrire, peleare, passare sa vida trummentandho, tropu a sacrifíciu, trebballandho a tropu Sinònimos e contràrios matanare, peleai, penoriare, tribbulai, trumentai | ctr. gosai Frases pro issu marigono cun s'impreu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu peiner, souffrir Ingresu to have trouble Ispagnolu atormentar, atribular Italianu tribolare Tedescu fristen, plagen, darben.

matàna , nf Definitzione múngia, pelea manna, trebballu a pelea, fintzes pistighíngiu in crica de arrennèscere in calecuna cosa o faendho cosa difícile / leàresi m., dare m. Sinònimos e contràrios afarru, antua, atzanu, cadha, cària, cumbata, demozu, impodha, inzotu, istimpida, istripa 1, mugna, pista, pistapone, pistatzina, podha, ramatu, rebbatu Frases a iscríere li daet matana ◊ aite a si leare matanas pro sos pecos anzenos? ◊ leo paga matana istasero, prite mi papo su chi no suero (Sotgiu)◊ sa matana chi si leat est unu giogu a cunfrontu cun su prémiu ◊ bi ndhe cheret de matana a fàghere carvone!…◊ cun sa carena traza traza so a matana un'annu ◊ sas undhas no tzessant sa matana e sos bentos las písulant ancora Sambenados e Provèrbios smb: Mattana Ètimu itl. mattana Tradutziones Frantzesu obsession, tourment Ingresu nagging thought, trouble, torment Ispagnolu tormento Italianu rovèllo, travàglio, torménto Tedescu Sorge, Qual.

matanài, matanàre , vrb: ammatanai Definitzione pigare o giare matana, pelea, múngia Sinònimos e contràrios afandhare, afauciae, allacanae, assupai, peleai | ctr. asseliare Frases mentes sàbias bi sunt matanendhe dae annos a s'iscoberta ◊ so sempre matanendhe a caldu e a fritu che isciau ◊ amus matanadu tota note e no amus piscadu nudha ◊ in rimas isolviat dogni tema, sentza bisonzu de si matanare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu affliger, se tourmenter Ingresu to trouble, to be tormented Ispagnolu atormentarse Italianu travagliare, tormentarsi Tedescu quälen (sich).

pelèa , nf: pellea Definitzione s'immarritzone, sa múngia, s'ifadu chi si pigat faendho cosa, trebballandho Sinònimos e contràrios apeleu, bataria, fadia, impeleu, istrachidúdine, stragu 1 / cdh. pilea | ctr. discànciu, pasu Frases su pischedhaju pacu cosa istratzat: si calicuna ndhe ispatzat est a fortza de gherra e de pelea ◊ a bogare preda bi at pelea manna ◊ una de sas peleas prus mannas, poninne e torranne a pònnere custu contu, est istada sa manera de iscríere 2. so semper in pelea, tziricandhe sos ammentos galanos chi una die mi ant allutu su coro (F.Satta)◊ su mundhu est cólumu de peleas ◊ prima de atzapare un'àteru travàgliu ne deves colare de peleas! Ètimu spn. pelea Tradutziones Frantzesu fatigue, peine Ingresu breathlessness, trouble, labour Ispagnolu tute, zurra Italianu fatica, briga, affanno Tedescu Mühe.

«« Torra a chircare