Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

afrascadúra , nf Definitzione su afrascare Sinònimos e contràrios ingànniu, trampa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu duperie, tromperie Ingresu swindle Ispagnolu cambiazo, camelo Italianu fregatura Tedescu Betrug.

camòrra , nf Sinònimos e contràrios imbusta, ingannia, troga Frases in cue bi at camorra: a pàrrere meu ti sunt ingannendhe Tradutziones Frantzesu duperie Ingresu cheat Ispagnolu estafa, trampa Italianu imbròglio Tedescu Betrug.

camorría , nf Definitzione camorra, su chi faent is camorristas cricandho de ingannare s'àteru Sinònimos e contràrios arrebbuseria, embusteria, fragnocoleria, ingannia, macatreferia, mangorra, tramperia Tradutziones Frantzesu fraude, duperie Ingresu swindle Ispagnolu fraude, engaño, estafa Italianu fròde, inganno Tedescu Betrug.

caràmbula , nf Definitzione cosa chi si faet cun trassa a dannu de unu Sinònimos e contràrios abberintu, afrascu, estremagiogu, imbovu, ingànniu, tràglia, tramòglia, trampa, transa, troga Ètimu spn. carámbola Tradutziones Frantzesu duperie Ingresu deceit Ispagnolu trampa Italianu inganno Tedescu Betrug.

códia , nf Definitzione una genia de resídiu, cosa chi si coígiat, chi si lassat acoa, ma nau prus che àteru in su sensu de cosa chi unu, cun malítzia, no narat o no bolet nàrrere po pigare s'àteru a trampa, o fintzes improdhu in su trebballu, cosa fata male; dhu narant fintzes a su dimóniu Sinònimos e contràrios cóntia, magna, rusa, trampa / demóniu, coedhu Maneras de nàrrere csn: èssere a códias = tirai acoa, a longas, istare a úrtimu; àere códias = èssiri malu, trasseri; èssere, istare a borta códia = comente e oretendhe pro fàghere male a ccn.; torrare a borta códia = torrare in àteru mamentu a unu logu, a s'acua, pro bi fàghere dannu, a ndhe furare cosa, e gai; sighire sas códias a unu = agatàreli e bogarendheli sas iscusas, sas mendheas, sas trassas chi chircat de cuare, connòschere sas intessiones pagu bonas chi tenet; fàghere códias che a su matzone = zúghere filedhos che a su grodhe Frases peri su babbu at bufonau su fizu prus mannu ca fit galu a códias a si cojubare ◊ in su traballu fint a códias ca su tempus si fit iscontzu 2. si no est istirau a minore, s'ómine torrat a risu, sa gana li sichit sas códias ◊ cussu si no bi lassat sa códia, in su tribàgliu, no est cuntentu!…◊ lassa sas códias e faghe sa cosa comente tocat! ◊ sa veridade no la càmbias cun sas códias, no! Sambenados e Provèrbios smb: Codias Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu prétexte, duperie, ruse Ingresu pretext Ispagnolu reticencia Italianu astùzia, pretèsto, gherminèlla Tedescu List, Ausrede.

coglionàda , nf Sinònimos e contràrios coglionadura, futida Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu duperie, tromperie Ingresu swindle Ispagnolu estafa Italianu fregatura Tedescu Betrug.

embustería , nf: imbusteria Sinònimos e contràrios arrebbuseria, fragnocoleria, ingannia, macatreferia, tramperia Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu duperie Ingresu cheating Ispagnolu embaucamiento, embustería Italianu turlupinatura Tedescu Betrug, Schwindel.

farràssa , nf Definitzione cosa chi si cuncodrat cun ingannia, a dannu de s'àteru / cuncordai una f. Sinònimos e contràrios abberintu, afrascu, estremagiogu, imbovu, imbusta, ingànniu, mangalofu, marrufa, tarasca, tràglia, tramòglia, trampa, troga Frases no est po sa saludi ma po càncua farrassa manna chi oint fai cambiai totu! ◊ notesta, nat Gesús, no mi at a abarrai mancu un'amigu, ca sa farrassa est manna! 2. custa est una farrassa chi boint fai po nci guadangiai Tradutziones Frantzesu duperie, piège Ingresu cheat, trap Ispagnolu enredo (m), maraña, trampa, estafa Italianu imbròglio, tranèllo, intrallazzo Tedescu Betrug, Schwindel, Machenschaften (Pl.).

fríca , nf: friga Definitzione su frigare, ma nau prus che àteru in su sensu de pelea o fintzes de ingannu (o cropos puru) Sinònimos e contràrios arrebbentu, cadha, impodha, mugna, munziada / frigadura Maneras de nàrrere csn: torrai a friga = torrai paris, currispòndhere de una cosa a un'àtera; andai in frigas = essíreche cale goi cale gai, su contràriu de torrai a friga; gi andaus a friga!… = gei andaus paris!…, no cuncordamus própiu; intrare in frica = àere ganas de… portai idea de…; èssere in frica = timindhe Frases aiat picau una frica a cama de sole ◊ in iberru su pastore istat pejus ca picat fricas malas 2. o a mesura o a pesu bois faghides sa friga! 3. gei torraus a friga!…◊ andaus in frigas: no mi at cumpréndiu! ◊ andaus in frigas: no fait a dhi nai nudha! ◊ custos pilocos sunt tropu premmedios po intrare in frica de família Tradutziones Frantzesu duperie, frottement Ingresu overwork, rip-off Ispagnolu reventón, estafa Italianu strapazzo, fregatura Tedescu Strapaze, Betrug.

imbovadúra , nf Definitzione su imbovai Sinònimos e contràrios imbovamentu, imbovu, ingannia Frases fadiat a dh'ascurtai sena de sa timoria de imbovaduras Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu duperie Ingresu deceiving Ispagnolu embaucamiento Italianu circuiménto Tedescu Umgarnung.

imbústa , nf Definitzione cosa chi si faet o chi si narat a ingannu Sinònimos e contràrios abberintu, camorra, farrassa, imbovu, impastufu, ingànniu, inghénia, inzamu, troga Frases bos ant proadu s'imbrollu e s'imbusta: ite bregunza no bos paret custa in cudhos logos chi l'ant a ischire! (B.Sulis) Tradutziones Frantzesu duperie, manigance Ingresu deception, trick Ispagnolu embuste Italianu raggiro, inganno Tedescu Betrug.

impastúfu , nm Definitzione cosa chi narant o chi faent po ingannare Sinònimos e contràrios afrascu, estremagiogu, imbovu, imbúliu, imbusta, ingànniu, tramòglia, trampa, troga Frases no bos naro impastufos e ne fàulas ◊ sos impastufos no torrant a contu: de sos disocupados no bi at contu, semus vivendhe de cosa importada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu duperie Ingresu fraud Ispagnolu enredo, maraña (f) Italianu imbròglio Tedescu Schwindel.

ingàbbu , nm Definitzione ingannu, dificurtade Sinònimos e contràrios igabbu Frases sucurride sos pipios chi s'incontrant in ingabbos, chi ant pérdidu sos babbos ◊ ponit fintz'e ingabbu po isciri sa beridadi! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu duperie, déception Ingresu cheating, disillusion Ispagnolu estafa, decepción Italianu gabbatura, delusióne Tedescu Enttäuschung.

ingannía , nf Definitzione sa calidade de s'inganneri, sa capacidade de pigare a ingannu; su ingannare, s'ingannu, totu su chi faet ingannare, crèdere o pigare una cosa po un'àtera / zúghere s'i. a unu = pigaidhu a ingannu, a traitoria, in trampa Sinònimos e contràrios arrebbuseria, camorria, embusteria, fragnocoleria, inzamu, macatreferia, tramperia / falludheria / traitoria | ctr. onestade, singillesa Frases mundhu traitore: totu trampas, totu ingannia! ◊ mi at zutu s'ingannia, cussu! ◊ in sos sonnos no bi creas, ca sunt totu un'ingannia ◊ si l'est lendhe contr'a chie li at usadu s'ingannia in domo etotu ◊ pro traitore tènemi e indignu sa die chi mi provas ingannia! (M.Murenu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu manigance, duperie, caractère fallacieux Ingresu deceit Ispagnolu embrollo, trampa Italianu raggiro, inganno, fallàcia, mistificazióne Tedescu Betrug, Täuschung, Schwindel.

ingànniu , nm: ingannu Definitzione su chi si faet po ingannare; s'arresurtau, su dannu de s'ingannu Sinònimos e contràrios abberintu, afrascu, caràmbula, estremagiogu, imbelecu, imbovu, mangalofu, màngana, mangorra, tarasca, tràglia, tramòglia, trampa, troga Frases su dimóniu est su rei de s'ingannu ◊ bentu de milli ingànnios ◊ s'ingannu torrat a s'ingannadore ◊ comente at fatu a mi giúghere s'ingannu? ◊ zutu ti ant s'ingannu a bozu issoro ◊ a pàschere porcos a minore andhesit ma su padronu giutu li at ingannos Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu fraude, duperie Ingresu fraud Ispagnolu engaño Italianu fròde, inganno Tedescu Betrug.

inghénia , nf Definitzione cosa chi si faet cun trassa, a ingannia Sinònimos e contràrios afrascu, cumpoltura, estremagiogu, imbodhicu, imbovu, imbusta, ingànniu, scapadóriu, trampa, troga Frases fint tempos de abbolotos e de inghénias chentza cabu perunu (G.Fiori)◊ siat acabbada s'inghénia! Ètimu spn. ingenio Tradutziones Frantzesu subterfuge, duperie Ingresu trick Ispagnolu embrollo Italianu sotterfùgio, imbròglio Tedescu List, Betrug.

intrània , nf, nm: intràniu Definitzione su male chi si pentzat e cuncordat a ingannu contr'a ccn. Sinònimos e contràrios abberintu, afrascu, cadràbula, concivada, cumpoltura, estremagiogu, imbovu, ingànniu, mangalofu, màngana, tarasca, tràglia, tramòglia, trampa, trapassa, troga Frases s'at buscadu un'isaurimentu chi li at postu in perígulu sa vida e si est de sos intrànios pentida (G.Sini)◊ a su babbu e a sa mama los cumpensat cun intrànios malignos e finas los istúpiat in cara Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu machination, duperie Ingresu intrigue, deceit Ispagnolu engaño Italianu macchinazióne, inganno Tedescu Anstiftung, Betrug.

mànghina , nf Definitzione genia de ingannu Sinònimos e contràrios màngana, manganella Sambenados e Provèrbios smb: Manghina Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu duperie Ingresu prank Ispagnolu malabarismo Italianu gherminèlla Tedescu Schlich, Trick.

trambòlla , nf Sinònimos e contràrios farrassa, imbovu, ingànniu, tràglia, tramòglia Frases is acàpius, is trambollas portant a èssi sutumítius e bincit su prus forti Tradutziones Frantzesu duperie Ingresu cheating Ispagnolu embaucamiento Italianu turlupinatura Tedescu Schwindelei.

tròga , nf, nm: trogu Definitzione cosa chi si cuncordat a iscusi e cun malítzia, po pigare s'àteru in trampa, o fintzes chi si faet o narat coment'e iscusa, fàula Sinònimos e contràrios abberintu, afrascu, estremagiogu, imbovu, imbusta, ingànniu, mangalofu, màngana, marrufa, tramòglia, trampa, trapassa, trassa, trobinzu / arraghèscia, frocu Maneras de nàrrere csn: bocare trogas = bogare mendheas, bogai frocus, circai forrogus, arreghèscias; pigai a ccn. a trogus de pilus = a pilos, a tzufos de pilos; fai calincuna cosa in troga = in trampa; pònnere a ccn. a sa t. = a cumprou, fàere cufessare su chi ant fatu Frases su babbu at perdonau is trogas de sa filla chi fiat fastigendi a iscusi ◊ sa mama no si est acatada de is trogas chi at cumbinau sa filla cun s'isposu ◊ cussu t'imbodhicat in sa troga parada de sa droga ◊ est imparendi trogas e trassas po no arrui cun is óminis ◊ est chin s'aficu, poi de tantas proas de su viver in trogu fitianu, chi tramunadu torret su beranu (G.A.Salis)◊ si filu, dèu filu a trogus ◊ andat peri is bidhas cun promissas e trogas e ndi pinnigat is piciochedhus ◊ totu custu prantu minudu no at a èssiri un'àtara troghixedha tua? 2. a cudha fémina dha pigant a trogus de pilus, dha impellint e si pistat s’ossu de s’ogu (P.Alcioni)◊ at agganfau su piciochedhu a trogas de pilus ◊ funt certendi… ge nau ca si pigant a trogus de pius! Sambenados e Provèrbios smb: Troga Ètimu spn. droga Tradutziones Frantzesu prétexte, imposture, duperie Ingresu excuse, fraud Ispagnolu pretexto, impostura, estafa Italianu pretèsto, impostura, imbròglio Tedescu Vorwand, Betrug, Schwindel.