aggàntzu , nm Definitzione
cosa a ue agganciare, nau fintzes po iscusa, cosa chi si narat o chi si faet coment'e iscusa
Sinònimos e contràrios
acantzadorju,
achirru
/
arraghèscia,
irbortu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
point d'appui
Ingresu
hold
Ispagnolu
agarradero,
asidero
Italianu
appìglio
Tedescu
Haltepunkt,
Vorwand.
arragasciósu , agt: arreghesciosu,
reghesciosu Definitzione
chi agatat o chi bogat arreghèscias, iscusas, cosa de nàrrere
Sinònimos e contràrios
iscoticosu,
isteculosu
/
briganteri,
brigantinu,
brigàntzulu,
contzigosu,
pletista,
pretadori
/
mendheosu
Frases
no dh'emu a èssiri crétiu chi tui fiast aici arreghesciosu e de istògumu débbili! ◊ in bidha nosta seus pagu arragasciosus
2.
una dí arreghesciosa de próinas
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
querelleur,
litigieux
Ingresu
quarrelsome
Ispagnolu
pendenciero
Italianu
pretestuóso,
riottóso
Tedescu
als Vorwand dienen,
streitsüchtig.
cóntia , nf: cóntiga,
cóntziga,
córtziga Definitzione
su chi si faet o si contat, no sèmpere po su malu, po s'iscarrigare de calecuna cosa, unu pagu a ingannia e deosi iscusa o intzimia de male
Sinònimos e contràrios
abbétia,
arraghèscia,
atema,
atilla,
códias,
cótiga,
cracanibi,
filistocu,
insemia,
iscodulete,
iscórtziga,
iscóticu,
iscúgia,
istibbu 1,
mendhea,
pillamone,
pirríchia,
rusas
Maneras de nàrrere
csn:
cóntiga a fóigu = imbrollu; cricare córtzigas = circai arreghèscias
Frases
lasset a una parte sa cóntia! ◊ su regnu de Deus no est fatu pro chie innanti andhat e posca torrat in daisegus pro cóntigas umanas ◊ sas cóntigas las bogat su malu pagadore ◊ l'apo pretziadu a bènnere cun sa cóntiga de tastare s'abbardente ◊ custas no sunt resones ma cóntzigas! ◊ morte no benzat: cóntziga no mancat!
Tradutziones
Frantzesu
prétexte
Ingresu
excuse
Ispagnolu
pretexto
Italianu
pretèsto,
scusa
Tedescu
Vorwand.
iscoticósu , agt Definitzione
chi bogat iscóticos, chi cricat iscusas
Sinònimos e contràrios
arragasciosu,
isteculosu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
querelleur
Ingresu
quarrelsome
Ispagnolu
quien busca pretextos
Italianu
pretestuóso
Tedescu
als Vorwand dienen,
streitsüchtig.
istíbba , nf, nm: istibbu 1,
istubbu Definitzione
cosa chi si narat tanti po s'iscabbúllere de su chi no si bolet fàere / bogare istibbos = bogai frocus
Sinònimos e contràrios
arraghèscia,
atilla,
camàndula,
cóntia,
filistocu,
frocu,
iscóticu,
iscúgia,
pirríchia
Frases
chie fit già imperaulada, chie deviat atèndhere in domo, chie si deviat fàghere monza, chie li bogaiat àteras istibbas e neune lu cheriat! ◊ a dare siat: de istibbos no ndhe boghedas! ◊ no ndhe boghent de istibbos pro s'iscundhire: sunt a betiapare in donzi cosa! ◊ apo bogadu istibba e no bi so andhada a s'interru sou, ca no lu podio bídere!◊ est semper tirandhe istubbos pro non fàchere su chi depet
Tradutziones
Frantzesu
prétexte
Ingresu
pretext
Ispagnolu
pretexto
Italianu
pretèsto
Tedescu
Vorwand.
manècia , nf Definitzione
parte de unu trastu, de un'apertura, fata adata po dha pigare cun sa manu; nau in cobertantza, iscusa po nàrrere o fàere su chi unu bolet / tatza a m. = tatzone, tatza manna cun s'asa
Sinònimos e contràrios
asa
/
maníglia
Frases
leat sa fodhe a sa manècia
2.
tue ses transosu e a donzi corve agatas sa manècia sua!
Ètimu
itl.
manecchia
Tradutziones
Frantzesu
poignée
Ingresu
handle
Ispagnolu
manivela
Italianu
manìglia
Tedescu
Handgriff,
Vorwand.
tròga , nf, nm: trogu Definitzione
cosa chi si cuncordat a iscusi e cun malítzia, po pigare s'àteru in trampa, o fintzes chi si faet o narat coment'e iscusa, fàula
Sinònimos e contràrios
abberintu,
afrascu,
estremagiogu,
imbovu,
imbusta,
ingànniu,
mangalofu,
màngana,
marrufa,
tramòglia,
trampa,
trapassa,
trassa,
trobinzu
/
arraghèscia,
frocu
Maneras de nàrrere
csn:
bocare trogas = bogare mendheas, bogai frocus, circai forrogus, arreghèscias; pigai a ccn. a trogus de pilus = a pilos, a tzufos de pilos; fai calincuna cosa in troga = in trampa; pònnere a ccn. a sa t. = a cumprou, fàere cufessare su chi ant fatu
Frases
su babbu at perdonau is trogas de sa filla chi fiat fastigendi a iscusi ◊ sa mama no si est acatada de is trogas chi at cumbinau sa filla cun s'isposu ◊ cussu t'imbodhicat in sa troga parada de sa droga ◊ est imparendi trogas e trassas po no arrui cun is óminis ◊ est chin s'aficu, poi de tantas proas de su viver in trogu fitianu, chi tramunadu torret su beranu (G.A.Salis)◊ si filu, dèu filu a trogus ◊ andat peri is bidhas cun promissas e trogas e ndi pinnigat is piciochedhus ◊ totu custu prantu minudu no at a èssiri un'àtara troghixedha tua?
2.
a cudha fémina dha pigant a trogus de pilus, dha impellint e si pistat s’ossu de s’ogu (P.Alcioni)◊ at agganfau su piciochedhu a trogas de pilus ◊ funt certendi… ge nau ca si pigant a trogus de pius!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Troga
Ètimu
spn.
droga
Tradutziones
Frantzesu
prétexte,
imposture,
duperie
Ingresu
excuse,
fraud
Ispagnolu
pretexto,
impostura,
estafa
Italianu
pretèsto,
impostura,
imbròglio
Tedescu
Vorwand,
Betrug,
Schwindel.