afrescionósu , agt: afriscionosu,
afrissionosu,
friscionosu Definition
chi faet provare afriscione, chi dhue at de ndhe tènnere làstima; chi provat o chi tenet afriscione, làstima, piedade de is àteros
Synonyms e antonyms
cumpassivu,
dolintiosu,
feritzosu,
lastimosu,
piadosu,
piaidadosu
Sentences
mama afrescionosa, agiua a fígios tuos! ◊ como ti agatas afrissionosa, ma sa curpa est sa tua, no de sa mala fortuna!
2.
fit afriscionosu de su destinu meu
Etymon
srd.
Translations
French
touchant
English
moving
Spanish
conmovedor
Italian
toccante,
compassionévole
German
Mitleid erregen.
afriscionàre , vrb: afrissionare,
afritzionare Definition
provare, fàere provare làstima; fàere torrare masedu
Synonyms e antonyms
apiadai,
cummòvere
/
ammasedae
Sentences
canno s’afritzionat a carcunu si ponet a prànghere ◊ babbu si mi fit afriscionadu meda e no li bastaiat s'ànimu de mi che istexiare dae domo
2.
afriscionat finas sas feras
Etymon
srd.
Translations
French
apitoyer
English
to pity
Spanish
conmover
Italian
impietosire
German
Mitleid haben.
ammeschinàu , agt: ammischinau Definition
chi si ammischinat; chi dhue at de ndhe tènnere làstima
Sentences
"Tocamí, teni piedadi!" tzerriàt unu a totu boxi, ammeschinau
Etymon
srd.
Translations
French
minable
English
who moves to pity
Spanish
que mueve a piedad
Italian
che muove a pietà
German
wer Mitleid erregt.
ammischinài , vrb: ammischinare Definition
fàere, ammostare o cunsiderare mischinu a ccn. a manera chi is àteros ndhe tèngiant làstima; crèdere o cunsiderare a unu peus o prus pagu de su chi est
Synonyms e antonyms
allastimai,
apibiare
Sentences
est ca s'est ammischinadu, sinono li fint corpendhe puru ◊ ammischinendusidhoi iat cumentzau a dhi nai: Caridadi! Tengat caridadi! (M.Porru)◊ dèu dh'ammischinamu, pensendi chi trabballàt tropu!
Etymon
srd.
Translations
French
plaindre,
sous-estimer
English
to ask for symphaty,
to undervalue
Spanish
mover a compasión,
subestimar
Italian
chièdere comprensióne,
compassióne,
sottovalutare
German
um Verständnis bitten,
Mitleid bitten,
unterschätzen.
ammischinaméntu , nm Definition
su ammischinare
Synonyms e antonyms
ammischinadura
Sentences
de custu dolori no essint chèscias e ammischinamentu, ma itzérrius a boxi manna po pinnicai sa genti (E.Spiga)
Etymon
srd.
Translations
French
commisération
English
pity
Spanish
conmiseración
Italian
commiserazióne
German
Mitleid.
apenài, apenàre , vrb rfl Definition
tènnere dolu, làstima, piedade, provare pena, dispraxere, su si interessare de calecuna cosa o de ccn. assumancu po làstima, po piedade
Synonyms e antonyms
apiadai
Sentences
su padronu si ndh'est apenadu e li at abbonadu su dépidu ◊ suporto tanta pena e tantu istragu: apenadindhe, apena! (P.Pisurzi)◊ de sa vida chi fatzu apenadindi! ◊ cussu pòburu béciu s'est apenau po mei ◊ a mei mi apenat su coru su intendi a issa!
2.
eo t'iscrio, si tue ti ndhe apenas de lègere su chi t'imbio ◊ si apenet de iscultare unu lamentu!
Etymon
srd.
Translations
French
s'apitoyer,
avoir de la compréhension
English
to be moved
Spanish
compadecerse
Italian
impietosirsi,
avére comprensióne
German
Mitleid haben,
für jdn Verständnis zeigen.
apiadài , vrb: apiedai,
apiedare,
apiodare Definition
àere dolu o piedu
Synonyms e antonyms
afriscionare,
apenai,
cummòvere
Sentences
pro casticu l'at lassau campàndhesi comente podiat ma apustis si ndh'est apiedau e l'at azudau ◊ si apiedet sa terra in su retzíremi pro s'eternidade! ◊ in sa misericórdia sua si est apiodau de Israele (B.Putzu)◊ apiòdati de nois!
Etymon
srd.
Translations
French
apitoyer
English
to pity
Spanish
compadecerse
Italian
impietosire
German
Mitleid haben.
cumpadessiméntu , nm Definition
su cumpadèssere
Synonyms e antonyms
cumpatea,
cumpatimentu
Etymon
srd.
Translations
French
compassion
English
pity
Spanish
compasión
Italian
compatiménto
German
Mitleid.
cumpatèa , nf Synonyms e antonyms
cumpadessimentu
Translations
French
compassion
English
sympathy
Spanish
compasión
Italian
compatiménto
German
Mitleid.
dólu , nm: addolu Definition
prus che àteru, dispraxere, sentidu chi si provat po sa suferéntzia de un'àteru, candho ndhe paret male; dolore etotu, male, siat de sa carena e siat de s'ànimu
Synonyms e antonyms
apiadamentu,
dolentia,
feritza,
làstima,
piaidade
/
dabori
Idioms
csn:
tènnere o àere d. = èssiri dolidori pro unu; d. de coro = disprexeri mannu, secacoro; b'at de ndh'àere d. sas pedras = zente de lastimare abberu (sa pedra no zughet coro modhe!); a d. mannu, a d. mannu meu, tou, sou, nostru, issoro = pro malasorte mia, tua, sua, cun dolore o dispiaghere meu, tou, sou, e gai; pàrrere d. = pàrriri mali, dispràxiri; bestiri de d., ponni d. = pònnere su lutu, fàghere su corrutu; èssiri a dolus o patiri dolus = zúghere o sentire dolores
Sentences
àendhe dolu de onzi patidore! ◊ candho mai carchi cabadhari no ndhe at a àere dolu e ti nche picat?! ◊ bidèndhemi atristadu, finas sas pedras túnciant pro su dolu ◊ chi ti conto su contu ti ponis a dolu! ◊ sos tuos ant a bènnere pianghendhe e fatèndhedi su dolu ◊ su cundennau a s'impicu fachiat dolu a sas predas
2.
po mimi est dolu de coru a ci dhu pedri (A.Garau)◊ no azungas dolore a su dolu! ◊ su dolu est tropu forte: pessighidu mi at s'ira tua ◊ no si pigheis dolu de coru po su cras, poita su cras at a tenni is tribbulias suas (Ev)
3.
Issu si at ingortu is dolus nostus e atuau is maladias nostas (Ev)◊ dh'apu donau una pumada po su dolu a sa pala ◊ cun is dolus ti at pigau su scimprori ◊ tropu est su dolu e no potzu prus bivi!
4.
s'errore nostru sichit, a dolu mannu! ◊ so totu s'annu mandhighendhe olzatu, a dolu mannu! ◊ a dolu de sas coltzas netas mias, chi mi ant a pesu in domo! ◊ is fillus oi no si ponint dolu mancu candu morint su babbu e sa mama
5.
mi ndh'est pàssidu dolu a lis dare sa cosa menzus ◊ fut dudosedhu si fai s'úrtima oferta, ma dhi pariat dolu de coru ◊ dolu ti est parindhe a ti ndhe pesare?! ◊ mi est parindhe dolu a essire cun custu fritu!
Etymon
ltn.
dolus
Translations
French
compassion,
pitié,
affliction
English
pity,
distress
Spanish
compasión,
aflicción
Italian
compassióne,
pietà,
afflizióne
German
Mitleid,
Leid.
ferítza , nf: Definition
genia de sentidu chi si provat tenendho piedade, lastimandho a unu / feritza mia! = coro ’e mamma!, coro meu!; ite feritza! = ita làstima!, ita dannu!
Synonyms e antonyms
apiadamentu,
dolentia,
dolu,
làstima,
piaidade
Sentences
cal'est sa bella chi girat armada e chena feritza conchistendhe a cantos mirat? ◊ si cheres chi eo ti crea chi tenes de me feritza, beta a terra arcu e fritza e cussa bendha ti lea! (M.Madao)◊ isse si tucat e leat su bolu, dae s'aera s'imbolat che raju chena tènnere feritza e ne timore ◊ mi feris chena feritza e ne dolu!
Etymon
srd.
Translations
French
compassion
English
simpathy
Spanish
compasión
Italian
compassióne
German
Mitleid.
làstima , nf, nm: làstimu Definition
su lastimare, genia de sentidu chi si provat po s'àteru tenendhondhe cumpassione, agiummai coment'e provandho sa matessi pena de s'àteru
Synonyms e antonyms
cumpascione,
dolu,
piaidade
/
lamentu
Idioms
csn:
fàghere làstima = fàghere proare dolu; làstima de… (+ nm.) = genti o cosa bona meda ma andada mali, pérdia; làstima a… (+ vrb.) = (nau in suspu) mellus aici; ghetare làstimas = fai làstima, chesciaisí, tzerriai po dolori
Sentences
isperu chi s'atítidu agatit làstimu assumancus in su celu! ◊ mi faiat una làstima, cussu, sempri tristu che sa noti! ◊ sas dólimas l'ant reduidu a nudha: faghet finas làstima a su cane ◊ si ischiaizis sa pista, faghet làstima a bois e a mie ◊ l'acumpanzamus a s'interru cun làstimas e dolu ◊ Gesús ndi at tentu làstima biendidhu prenu de sàngia e de guronis ◊ de làstima su coro mi at segadu su lu bídere gai in tristura ◊ sos funnos comente est colatu su focu si fint fortzicatos ghetanne làstimas chi pariant de criatura ◊ che apo pérdiu su tacone de custos botinos, ma mi paret làstimu de dhos arrimare! ◊ làstima ndhe apat Deus me in su chelu!
2.
me is comunus intraus a làstima, nosu, a su timi timi, parit ca is àterus funt is meris
3.
e andhe làstima de zòvanu andhadu male! ◊ ita làstima de capedhu, chi dh'emu tentu dèu! ◊ làstima de pira fuliada, cue! ◊ làstima de olia, frundhida in campu pro no tènnere chie ndhe la collire! ◊ ih, ita làstima de picioca sena de bratzus! ◊ ite làstima de pilos chi bos ndhe sezis seghendhe!…(G.Raga)
4.
làstima a los pèrdere cussos cumpanzos chi ti che trazant a fàghere male!…
Etymon
spn.
Translations
French
pitié,
compassion,
douleur,
peine
English
pity,
grief
Spanish
lástima
Italian
pietà,
compassióne,
compianto
German
Mitleid.
misericórdia , nf: miserigóldia,
miserigórdia Definition
sentidu de làstima, de piedade po su male de s'àteru e pruschetotu de perdonu de is ofesas / ndhe faghet sa miserigórdia! = est aici mali pigau, istat aici mali chi fait piedadi
Synonyms e antonyms
dolu,
làstima,
piaidade
Sentences
chi Deus tenzat miserigórdia de nois! ◊ tènendhe miserigórdia de cuss'animale: bètali a manigare ca est ghiradu famidu! ◊ mi donant corpus de fruconi a parti de palas sentz'e miserigórdia!
Translations
French
miséricorde,
pitié
English
mercy
Spanish
misericordia
Italian
misericòrdia
German
Barmherzigkeit,
Mitleid.
piaidàde , nf: piedade,
piedadi,
pietate Definition
sentidu chi unu provat po su male angenu coment'e chi siat cosa sua etotu
Synonyms e antonyms
dollu,
feritza,
làstima,
misericórdia
Sentences
piedade de nois, Segnore! ◊ Nostra Signora mia, tenei piedadi! ◊ piedade de a mie, o Deus, cufromma a sa miserigórdia tua! ◊ Gesugristu, tenei piedadi de mei, gei dhu scideis chi seu notzenti, agiudaimí in custu momentu chi seu morendi!
Translations
French
pitié
English
pity
Spanish
piedad
Italian
pietà,
clemènza
German
Mitleid.
piédu , nm: pietu Definition
genia de sentidu chi si provat cricandho de cumprèndhere su male de unu, coment'e tenendhondhe làstima
Synonyms e antonyms
dollu,
friscione,
làstima,
piaidade
Sentences
pietu, Deus meu, pietu! ◊ s'imberta de su tempus, chene coro… no connoschet piedu (G.Piga)◊ deos de piedu, dazemila bois sa morte, pro mi allejare s'agonia! ◊ petzi su tempus, chene piedu, est reséssiu a lu cranucare ◊ l'at ispojolau chene piedu
Translations
French
pitié
English
mercy
Spanish
piedad
Italian
pietà
German
Mitleid.