afrescionósu , agt: afriscionosu, afrissionosu, friscionosu Definition chi faet provare afriscione, chi dhue at de ndhe tènnere làstima; chi provat o chi tenet afriscione, làstima, piedade de is àteros Synonyms e antonyms cumpassivu, dolintiosu, feritzosu, lastimosu, piadosu, piaidadosu Sentences mama afrescionosa, agiua a fígios tuos! ◊ como ti agatas afrissionosa, ma sa curpa est sa tua, no de sa mala fortuna! 2. fit afriscionosu de su destinu meu Etymon srd. Translations French touchant English moving Spanish conmovedor Italian toccante, compassionévole German Mitleid erregen.
afriscionàre , vrb: afrissionare, afritzionare Definition provare, fàere provare làstima; fàere torrare masedu Synonyms e antonyms apiadai, cummòvere / ammasedae Sentences canno s’afritzionat a carcunu si ponet a prànghere ◊ babbu si mi fit afriscionadu meda e no li bastaiat s'ànimu de mi che istexiare dae domo 2. afriscionat finas sas feras Etymon srd. Translations French apitoyer English to pity Spanish conmover Italian impietosire German Mitleid haben.
ammeschinàu , agt: ammischinau Definition chi si ammischinat; chi dhue at de ndhe tènnere làstima Sentences "Tocamí, teni piedadi!" tzerriàt unu a totu boxi, ammeschinau Etymon srd. Translations French minable English who moves to pity Spanish que mueve a piedad Italian che muove a pietà German wer Mitleid erregt.
ammischinài , vrb: ammischinare Definition fàere, ammostare o cunsiderare mischinu a ccn. a manera chi is àteros ndhe tèngiant làstima; crèdere o cunsiderare a unu peus o prus pagu de su chi est Synonyms e antonyms allastimai, apibiare Sentences est ca s'est ammischinadu, sinono li fint corpendhe puru ◊ ammischinendusidhoi iat cumentzau a dhi nai: Caridadi! Tengat caridadi! (M.Porru)◊ dèu dh'ammischinamu, pensendi chi trabballàt tropu! Etymon srd. Translations French plaindre, sous-estimer English to ask for symphaty, to undervalue Spanish mover a compasión, subestimar Italian chièdere comprensióne, compassióne, sottovalutare German um Verständnis bitten, Mitleid bitten, unterschätzen.
ammischinaméntu , nm Definition su ammischinare Synonyms e antonyms ammischinadura Sentences de custu dolori no essint chèscias e ammischinamentu, ma itzérrius a boxi manna po pinnicai sa genti (E.Spiga) Etymon srd. Translations French commisération English pity Spanish conmiseración Italian commiserazióne German Mitleid.
apenài, apenàre , vrb rfl Definition tènnere dolu, làstima, piedade, provare pena, dispraxere, su si interessare de calecuna cosa o de ccn. assumancu po làstima, po piedade Synonyms e antonyms apiadai Sentences su padronu si ndh'est apenadu e li at abbonadu su dépidu ◊ suporto tanta pena e tantu istragu: apenadindhe, apena! (P.Pisurzi)◊ de sa vida chi fatzu apenadindi! ◊ cussu pòburu béciu s'est apenau po mei ◊ a mei mi apenat su coru su intendi a issa! 2. eo t'iscrio, si tue ti ndhe apenas de lègere su chi t'imbio ◊ si apenet de iscultare unu lamentu! Etymon srd. Translations French s'apitoyer, avoir de la compréhension English to be moved Spanish compadecerse Italian impietosirsi, avére comprensióne German Mitleid haben, für jdn Verständnis zeigen.
apiadài , vrb: apiedai, apiedare, apiodare Definition àere dolu o piedu Synonyms e antonyms afriscionare, apenai, cummòvere Sentences pro casticu l'at lassau campàndhesi comente podiat ma apustis si ndh'est apiedau e l'at azudau ◊ si apiedet sa terra in su retzíremi pro s'eternidade! ◊ in sa misericórdia sua si est apiodau de Israele (B.Putzu)◊ apiòdati de nois! Etymon srd. Translations French apitoyer English to pity Spanish compadecerse Italian impietosire German Mitleid haben.
cumpadessiméntu , nm Definition su cumpadèssere Synonyms e antonyms cumpatea, cumpatimentu Etymon srd. Translations French compassion English pity Spanish compasión Italian compatiménto German Mitleid.
cumpatèa , nf Synonyms e antonyms cumpadessimentu Translations French compassion English sympathy Spanish compasión Italian compatiménto German Mitleid.
dólu , nm: addolu Definition prus che àteru, dispraxere, sentidu chi si provat po sa suferéntzia de un'àteru, candho ndhe paret male; dolore etotu, male, siat de sa carena e siat de s'ànimu Synonyms e antonyms apiadamentu, dolentia, feritza, làstima, piaidade / dabori Idioms csn: tènnere o àere d. = èssiri dolidori pro unu; d. de coro = disprexeri mannu, secacoro; b'at de ndh'àere d. sas pedras = zente de lastimare abberu (sa pedra no zughet coro modhe!); a d. mannu, a d. mannu meu, tou, sou, nostru, issoro = pro malasorte mia, tua, sua, cun dolore o dispiaghere meu, tou, sou, e gai; pàrrere d. = pàrriri mali, dispràxiri; bestiri de d., ponni d. = pònnere su lutu, fàghere su corrutu; èssiri a dolus o patiri dolus = zúghere o sentire dolores Sentences àendhe dolu de onzi patidore! ◊ candho mai carchi cabadhari no ndhe at a àere dolu e ti nche picat?! ◊ bidèndhemi atristadu, finas sas pedras túnciant pro su dolu ◊ chi ti conto su contu ti ponis a dolu! ◊ sos tuos ant a bènnere pianghendhe e fatèndhedi su dolu ◊ su cundennau a s'impicu fachiat dolu a sas predas 2. po mimi est dolu de coru a ci dhu pedri (A.Garau)◊ no azungas dolore a su dolu! ◊ su dolu est tropu forte: pessighidu mi at s'ira tua ◊ no si pigheis dolu de coru po su cras, poita su cras at a tenni is tribbulias suas (Ev) 3. Issu si at ingortu is dolus nostus e atuau is maladias nostas (Ev)◊ dh'apu donau una pumada po su dolu a sa pala ◊ cun is dolus ti at pigau su scimprori ◊ tropu est su dolu e no potzu prus bivi! 4. s'errore nostru sichit, a dolu mannu! ◊ so totu s'annu mandhighendhe olzatu, a dolu mannu! ◊ a dolu de sas coltzas netas mias, chi mi ant a pesu in domo! ◊ is fillus oi no si ponint dolu mancu candu morint su babbu e sa mama 5. mi ndh'est pàssidu dolu a lis dare sa cosa menzus ◊ fut dudosedhu si fai s'úrtima oferta, ma dhi pariat dolu de coru ◊ dolu ti est parindhe a ti ndhe pesare?! ◊ mi est parindhe dolu a essire cun custu fritu! Etymon ltn. dolus Translations French compassion, pitié, affliction English pity, distress Spanish compasión, aflicción Italian compassióne, pietà, afflizióne German Mitleid, Leid.
ferítza , nf: Definition genia de sentidu chi si provat tenendho piedade, lastimandho a unu / feritza mia! = coro ’e mamma!, coro meu!; ite feritza! = ita làstima!, ita dannu! Synonyms e antonyms apiadamentu, dolentia, dolu, làstima, piaidade Sentences cal'est sa bella chi girat armada e chena feritza conchistendhe a cantos mirat? ◊ si cheres chi eo ti crea chi tenes de me feritza, beta a terra arcu e fritza e cussa bendha ti lea! (M.Madao)◊ isse si tucat e leat su bolu, dae s'aera s'imbolat che raju chena tènnere feritza e ne timore ◊ mi feris chena feritza e ne dolu! Etymon srd. Translations French compassion English simpathy Spanish compasión Italian compassióne German Mitleid.
làstima , nf, nm: làstimu Definition su lastimare, genia de sentidu chi si provat po s'àteru tenendhondhe cumpassione, agiummai coment'e provandho sa matessi pena de s'àteru Synonyms e antonyms cumpascione, dolu, piaidade / lamentu Idioms csn: fàghere làstima = fàghere proare dolu; làstima de… (+ nm.) = genti o cosa bona meda ma andada mali, pérdia; làstima a… (+ vrb.) = (nau in suspu) mellus aici; ghetare làstimas = fai làstima, chesciaisí, tzerriai po dolori Sentences isperu chi s'atítidu agatit làstimu assumancus in su celu! ◊ mi faiat una làstima, cussu, sempri tristu che sa noti! ◊ sas dólimas l'ant reduidu a nudha: faghet finas làstima a su cane ◊ si ischiaizis sa pista, faghet làstima a bois e a mie ◊ l'acumpanzamus a s'interru cun làstimas e dolu ◊ Gesús ndi at tentu làstima biendidhu prenu de sàngia e de guronis ◊ de làstima su coro mi at segadu su lu bídere gai in tristura ◊ sos funnos comente est colatu su focu si fint fortzicatos ghetanne làstimas chi pariant de criatura ◊ che apo pérdiu su tacone de custos botinos, ma mi paret làstimu de dhos arrimare! ◊ làstima ndhe apat Deus me in su chelu! 2. me is comunus intraus a làstima, nosu, a su timi timi, parit ca is àterus funt is meris 3. e andhe làstima de zòvanu andhadu male! ◊ ita làstima de capedhu, chi dh'emu tentu dèu! ◊ làstima de pira fuliada, cue! ◊ làstima de olia, frundhida in campu pro no tènnere chie ndhe la collire! ◊ ih, ita làstima de picioca sena de bratzus! ◊ ite làstima de pilos chi bos ndhe sezis seghendhe!…(G.Raga) 4. làstima a los pèrdere cussos cumpanzos chi ti che trazant a fàghere male!… Etymon spn. Translations French pitié, compassion, douleur, peine English pity, grief Spanish lástima Italian pietà, compassióne, compianto German Mitleid.
misericórdia , nf: miserigóldia, miserigórdia Definition sentidu de làstima, de piedade po su male de s'àteru e pruschetotu de perdonu de is ofesas / ndhe faghet sa miserigórdia! = est aici mali pigau, istat aici mali chi fait piedadi Synonyms e antonyms dolu, làstima, piaidade Sentences chi Deus tenzat miserigórdia de nois! ◊ tènendhe miserigórdia de cuss'animale: bètali a manigare ca est ghiradu famidu! ◊ mi donant corpus de fruconi a parti de palas sentz'e miserigórdia! Translations French miséricorde, pitié English mercy Spanish misericordia Italian misericòrdia German Barmherzigkeit, Mitleid.
piaidàde , nf: piedade, piedadi, pietate Definition sentidu chi unu provat po su male angenu coment'e chi siat cosa sua etotu Synonyms e antonyms dollu, feritza, làstima, misericórdia Sentences piedade de nois, Segnore! ◊ Nostra Signora mia, tenei piedadi! ◊ piedade de a mie, o Deus, cufromma a sa miserigórdia tua! ◊ Gesugristu, tenei piedadi de mei, gei dhu scideis chi seu notzenti, agiudaimí in custu momentu chi seu morendi! Translations French pitié English pity Spanish piedad Italian pietà, clemènza German Mitleid.
piédu , nm: pietu Definition genia de sentidu chi si provat cricandho de cumprèndhere su male de unu, coment'e tenendhondhe làstima Synonyms e antonyms dollu, friscione, làstima, piaidade Sentences pietu, Deus meu, pietu! ◊ s'imberta de su tempus, chene coro… no connoschet piedu (G.Piga)◊ deos de piedu, dazemila bois sa morte, pro mi allejare s'agonia! ◊ petzi su tempus, chene piedu, est reséssiu a lu cranucare ◊ l'at ispojolau chene piedu Translations French pitié English mercy Spanish piedad Italian pietà German Mitleid.