afrescionósu , agt: afriscionosu,
afrissionosu,
friscionosu Definizione
chi faet provare afriscione, chi dhue at de ndhe tènnere làstima; chi provat o chi tenet afriscione, làstima, piedade de is àteros
Sinonimi e contrari
cumpassivu,
dolintiosu,
feritzosu,
lastimosu,
piadosu,
piaidadosu
Frasi
mama afrescionosa, agiua a fígios tuos! ◊ como ti agatas afrissionosa, ma sa curpa est sa tua, no de sa mala fortuna!
2.
fit afriscionosu de su destinu meu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
touchant
Inglese
moving
Spagnolo
conmovedor
Italiano
toccante,
compassionévole
Tedesco
Mitleid erregen.
afriscionàre , vrb: afrissionare,
afritzionare Definizione
provare, fàere provare làstima; fàere torrare masedu
Sinonimi e contrari
apiadai,
cummòvere
/
ammasedae
Frasi
canno s’afritzionat a carcunu si ponet a prànghere ◊ babbu si mi fit afriscionadu meda e no li bastaiat s'ànimu de mi che istexiare dae domo
2.
afriscionat finas sas feras
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
apitoyer
Inglese
to pity
Spagnolo
conmover
Italiano
impietosire
Tedesco
Mitleid haben.
ammeschinàu , agt: ammischinau Definizione
chi si ammischinat; chi dhue at de ndhe tènnere làstima
Frasi
"Tocamí, teni piedadi!" tzerriàt unu a totu boxi, ammeschinau
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
minable
Inglese
who moves to pity
Spagnolo
que mueve a piedad
Italiano
che muove a pietà
Tedesco
wer Mitleid erregt.
ammischinài , vrb: ammischinare Definizione
fàere, ammostare o cunsiderare mischinu a ccn. a manera chi is àteros ndhe tèngiant làstima; crèdere o cunsiderare a unu peus o prus pagu de su chi est
Sinonimi e contrari
allastimai,
apibiare
Frasi
est ca s'est ammischinadu, sinono li fint corpendhe puru ◊ ammischinendusidhoi iat cumentzau a dhi nai: Caridadi! Tengat caridadi! (M.Porru)◊ dèu dh'ammischinamu, pensendi chi trabballàt tropu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
plaindre,
sous-estimer
Inglese
to ask for symphaty,
to undervalue
Spagnolo
mover a compasión,
subestimar
Italiano
chièdere comprensióne,
compassióne,
sottovalutare
Tedesco
um Verständnis bitten,
Mitleid bitten,
unterschätzen.
ammischinaméntu , nm Definizione
su ammischinare
Sinonimi e contrari
ammischinadura
Frasi
de custu dolori no essint chèscias e ammischinamentu, ma itzérrius a boxi manna po pinnicai sa genti (E.Spiga)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
commisération
Inglese
pity
Spagnolo
conmiseración
Italiano
commiserazióne
Tedesco
Mitleid.
apenài, apenàre , vrb rfl Definizione
tènnere dolu, làstima, piedade, provare pena, dispraxere, su si interessare de calecuna cosa o de ccn. assumancu po làstima, po piedade
Sinonimi e contrari
apiadai
Frasi
su padronu si ndh'est apenadu e li at abbonadu su dépidu ◊ suporto tanta pena e tantu istragu: apenadindhe, apena! (P.Pisurzi)◊ de sa vida chi fatzu apenadindi! ◊ cussu pòburu béciu s'est apenau po mei ◊ a mei mi apenat su coru su intendi a issa!
2.
eo t'iscrio, si tue ti ndhe apenas de lègere su chi t'imbio ◊ si apenet de iscultare unu lamentu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'apitoyer,
avoir de la compréhension
Inglese
to be moved
Spagnolo
compadecerse
Italiano
impietosirsi,
avére comprensióne
Tedesco
Mitleid haben,
für jdn Verständnis zeigen.
apiadài , vrb: apiedai,
apiedare,
apiodare Definizione
àere dolu o piedu
Sinonimi e contrari
afriscionare,
apenai,
cummòvere
Frasi
pro casticu l'at lassau campàndhesi comente podiat ma apustis si ndh'est apiedau e l'at azudau ◊ si apiedet sa terra in su retzíremi pro s'eternidade! ◊ in sa misericórdia sua si est apiodau de Israele (B.Putzu)◊ apiòdati de nois!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
apitoyer
Inglese
to pity
Spagnolo
compadecerse
Italiano
impietosire
Tedesco
Mitleid haben.
cumpadessiméntu , nm Definizione
su cumpadèssere
Sinonimi e contrari
cumpatea,
cumpatimentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
compassion
Inglese
pity
Spagnolo
compasión
Italiano
compatiménto
Tedesco
Mitleid.
cumpatèa , nf Sinonimi e contrari
cumpadessimentu
Traduzioni
Francese
compassion
Inglese
sympathy
Spagnolo
compasión
Italiano
compatiménto
Tedesco
Mitleid.
dólu , nm: addolu Definizione
prus che àteru, dispraxere, sentidu chi si provat po sa suferéntzia de un'àteru, candho ndhe paret male; dolore etotu, male, siat de sa carena e siat de s'ànimu
Sinonimi e contrari
apiadamentu,
dolentia,
feritza,
làstima,
piaidade
/
dabori
Modi di dire
csn:
tènnere o àere d. = èssiri dolidori pro unu; d. de coro = disprexeri mannu, secacoro; b'at de ndh'àere d. sas pedras = zente de lastimare abberu (sa pedra no zughet coro modhe!); a d. mannu, a d. mannu meu, tou, sou, nostru, issoro = pro malasorte mia, tua, sua, cun dolore o dispiaghere meu, tou, sou, e gai; pàrrere d. = pàrriri mali, dispràxiri; bestiri de d., ponni d. = pònnere su lutu, fàghere su corrutu; èssiri a dolus o patiri dolus = zúghere o sentire dolores
Frasi
àendhe dolu de onzi patidore! ◊ candho mai carchi cabadhari no ndhe at a àere dolu e ti nche picat?! ◊ bidèndhemi atristadu, finas sas pedras túnciant pro su dolu ◊ chi ti conto su contu ti ponis a dolu! ◊ sos tuos ant a bènnere pianghendhe e fatèndhedi su dolu ◊ su cundennau a s'impicu fachiat dolu a sas predas
2.
po mimi est dolu de coru a ci dhu pedri (A.Garau)◊ no azungas dolore a su dolu! ◊ su dolu est tropu forte: pessighidu mi at s'ira tua ◊ no si pigheis dolu de coru po su cras, poita su cras at a tenni is tribbulias suas (Ev)
3.
Issu si at ingortu is dolus nostus e atuau is maladias nostas (Ev)◊ dh'apu donau una pumada po su dolu a sa pala ◊ cun is dolus ti at pigau su scimprori ◊ tropu est su dolu e no potzu prus bivi!
4.
s'errore nostru sichit, a dolu mannu! ◊ so totu s'annu mandhighendhe olzatu, a dolu mannu! ◊ a dolu de sas coltzas netas mias, chi mi ant a pesu in domo! ◊ is fillus oi no si ponint dolu mancu candu morint su babbu e sa mama
5.
mi ndh'est pàssidu dolu a lis dare sa cosa menzus ◊ fut dudosedhu si fai s'úrtima oferta, ma dhi pariat dolu de coru ◊ dolu ti est parindhe a ti ndhe pesare?! ◊ mi est parindhe dolu a essire cun custu fritu!
Etimo
ltn.
dolus
Traduzioni
Francese
compassion,
pitié,
affliction
Inglese
pity,
distress
Spagnolo
compasión,
aflicción
Italiano
compassióne,
pietà,
afflizióne
Tedesco
Mitleid,
Leid.
ferítza , nf: Definizione
genia de sentidu chi si provat tenendho piedade, lastimandho a unu / feritza mia! = coro ’e mamma!, coro meu!; ite feritza! = ita làstima!, ita dannu!
Sinonimi e contrari
apiadamentu,
dolentia,
dolu,
làstima,
piaidade
Frasi
cal'est sa bella chi girat armada e chena feritza conchistendhe a cantos mirat? ◊ si cheres chi eo ti crea chi tenes de me feritza, beta a terra arcu e fritza e cussa bendha ti lea! (M.Madao)◊ isse si tucat e leat su bolu, dae s'aera s'imbolat che raju chena tènnere feritza e ne timore ◊ mi feris chena feritza e ne dolu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
compassion
Inglese
simpathy
Spagnolo
compasión
Italiano
compassióne
Tedesco
Mitleid.
làstima , nf, nm: làstimu Definizione
su lastimare, genia de sentidu chi si provat po s'àteru tenendhondhe cumpassione, agiummai coment'e provandho sa matessi pena de s'àteru
Sinonimi e contrari
cumpascione,
dolu,
piaidade
/
lamentu
Modi di dire
csn:
fàghere làstima = fàghere proare dolu; làstima de… (+ nm.) = genti o cosa bona meda ma andada mali, pérdia; làstima a… (+ vrb.) = (nau in suspu) mellus aici; ghetare làstimas = fai làstima, chesciaisí, tzerriai po dolori
Frasi
isperu chi s'atítidu agatit làstimu assumancus in su celu! ◊ mi faiat una làstima, cussu, sempri tristu che sa noti! ◊ sas dólimas l'ant reduidu a nudha: faghet finas làstima a su cane ◊ si ischiaizis sa pista, faghet làstima a bois e a mie ◊ l'acumpanzamus a s'interru cun làstimas e dolu ◊ Gesús ndi at tentu làstima biendidhu prenu de sàngia e de guronis ◊ de làstima su coro mi at segadu su lu bídere gai in tristura ◊ sos funnos comente est colatu su focu si fint fortzicatos ghetanne làstimas chi pariant de criatura ◊ che apo pérdiu su tacone de custos botinos, ma mi paret làstimu de dhos arrimare! ◊ làstima ndhe apat Deus me in su chelu!
2.
me is comunus intraus a làstima, nosu, a su timi timi, parit ca is àterus funt is meris
3.
e andhe làstima de zòvanu andhadu male! ◊ ita làstima de capedhu, chi dh'emu tentu dèu! ◊ làstima de pira fuliada, cue! ◊ làstima de olia, frundhida in campu pro no tènnere chie ndhe la collire! ◊ ih, ita làstima de picioca sena de bratzus! ◊ ite làstima de pilos chi bos ndhe sezis seghendhe!…(G.Raga)
4.
làstima a los pèrdere cussos cumpanzos chi ti che trazant a fàghere male!…
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
pitié,
compassion,
douleur,
peine
Inglese
pity,
grief
Spagnolo
lástima
Italiano
pietà,
compassióne,
compianto
Tedesco
Mitleid.
misericórdia , nf: miserigóldia,
miserigórdia Definizione
sentidu de làstima, de piedade po su male de s'àteru e pruschetotu de perdonu de is ofesas / ndhe faghet sa miserigórdia! = est aici mali pigau, istat aici mali chi fait piedadi
Sinonimi e contrari
dolu,
làstima,
piaidade
Frasi
chi Deus tenzat miserigórdia de nois! ◊ tènendhe miserigórdia de cuss'animale: bètali a manigare ca est ghiradu famidu! ◊ mi donant corpus de fruconi a parti de palas sentz'e miserigórdia!
Traduzioni
Francese
miséricorde,
pitié
Inglese
mercy
Spagnolo
misericordia
Italiano
misericòrdia
Tedesco
Barmherzigkeit,
Mitleid.
piaidàde , nf: piedade,
piedadi,
pietate Definizione
sentidu chi unu provat po su male angenu coment'e chi siat cosa sua etotu
Sinonimi e contrari
dollu,
feritza,
làstima,
misericórdia
Frasi
piedade de nois, Segnore! ◊ Nostra Signora mia, tenei piedadi! ◊ piedade de a mie, o Deus, cufromma a sa miserigórdia tua! ◊ Gesugristu, tenei piedadi de mei, gei dhu scideis chi seu notzenti, agiudaimí in custu momentu chi seu morendi!
Traduzioni
Francese
pitié
Inglese
pity
Spagnolo
piedad
Italiano
pietà,
clemènza
Tedesco
Mitleid.
piédu , nm: pietu Definizione
genia de sentidu chi si provat cricandho de cumprèndhere su male de unu, coment'e tenendhondhe làstima
Sinonimi e contrari
dollu,
friscione,
làstima,
piaidade
Frasi
pietu, Deus meu, pietu! ◊ s'imberta de su tempus, chene coro… no connoschet piedu (G.Piga)◊ deos de piedu, dazemila bois sa morte, pro mi allejare s'agonia! ◊ petzi su tempus, chene piedu, est reséssiu a lu cranucare ◊ l'at ispojolau chene piedu
Traduzioni
Francese
pitié
Inglese
mercy
Spagnolo
piedad
Italiano
pietà
Tedesco
Mitleid.