achesciàre , vrb: achessiare, achisciare, chensare, ochisciare Definizione fàere sa lamenta po calecuna cosa; betare su fedu (angiones, crabitos, bitellos) a súere a is mamas / èssere achisciados = (nadu de ómine e fémina) istare a cumpanzinu, amigaus, bivi impari chentza si cojai Sinonimi e contrari cresciare / afedai, ammamare Etimo srd. Traduzioni Francese se plaindre Inglese to mourn Spagnolo quejarse Italiano lamentare Tedesco klagen.

ammischinài , vrb: ammischinare Definizione fàere, ammostare o cunsiderare mischinu a ccn. a manera chi is àteros ndhe tèngiant làstima; crèdere o cunsiderare a unu peus o prus pagu de su chi est Sinonimi e contrari allastimai, apibiare Frasi est ca s'est ammischinadu, sinono li fint corpendhe puru ◊ ammischinendusidhoi iat cumentzau a dhi nai: Caridadi! Tengat caridadi! (M.Porru)◊ dèu dh'ammischinamu, pensendi chi trabballàt tropu! Etimo srd. Traduzioni Francese plaindre, sous-estimer Inglese to ask for symphaty, to undervalue Spagnolo mover a compasión, subestimar Italiano chièdere comprensióne, compassióne, sottovalutare Tedesco um Verständnis bitten, Mitleid bitten, unterschätzen.

apibiàre , vrb: apibinai, pibiare* Definizione pigare a unu a pibios, coment'e tenendhondhe làstima Sinonimi e contrari achigulare, ammischinai, annischissai, arrosci, cascaviare, lastimai, memulare, pibincai, spibiai Traduzioni Francese plaindre Inglese to mourn, to pity Spagnolo compadecer Italiano lamentare, commiserare Tedesco beklagen, bemitleiden.

chensàre , vrb: achesciare, chensciare, chesciai, chesciare, chesciari, chessare, chessiare, chissiare, ghessare 1 Definizione fàere su lamentu po calecuna cosa; seberare is angiones po dhos pònnere a súere a sa mama s'incràs a mengianu Sinonimi e contrari cresciare, ochissiare Frasi si fut chesciau contras de unu ◊ fatu est e non ti chescist! ◊ no mi chènscio piús ne mi lamento ◊ si ti cheres chensare già est chin contu! ◊ est andau a si chesciari anca de su síndigu Etimo ctl., spn. queixar, quejar Traduzioni Francese se plaindre Inglese to complain Spagnolo quejarse Italiano lagnarsi, reclamare Tedesco klagen, sich beschweren.

lastimài, lastimàre , vrb Definizione nàrrere o fàere cosa dispràxios po su male de s'àteru, àere làstima de s'àteru, de issu etotu Sinonimi e contrari ammischinai / sentire Frasi biendhe sa pitzinna si pesat a lastimare che ispiridada ◊ cussa est sempri lastimendisí ca tenit genti chi dha prapat ◊ mi deviant lastimare sas pedras si ischiant de su patimentu meu! Etimo spn. lastimar Traduzioni Francese plaindre Inglese to pity Spagnolo compadecer Italiano compiàngere, commiserare Tedesco bemitleiden.

piànghere , vrb: plàngere, plàngiri, pràgnere, pràngere, prànghede, prànghere, prànghiri, prangi, pràngiri Definizione lambrigare a meda po dispraxere o dannu mannu, dolore forte, fintzes su si dispràxere, su si chesciare de ccn. cosa; dhu narant fintzes de sa bide pudada chi bogat abba, giai in tira Sinonimi e contrari ciànghere, lacrimare | ctr. arríere Modi di dire csn: pònneresi, imbucare, iscapare, istucare a prànghere = cummentzai a pràngiri, nau de chini no aguantat disprexeri o bollit a dhu lastimai; prànghere a curriolu, pràngiri a corrinus, pràgnere a torou = a boghes, a órrios; pràngiri a paracu obertu, che funtana, comenti e unu vitelledhu = prànghere a meda; prànghere a pilu isortu (nau de féminas)= a pilus calaus, iscapiaus, atitendi; pràngiri a disimàniu = meda de si che abbadherigare, de si che ammustèrchere; su bistiri dhi prangit apitzus = li falat male, no li deghet; pràngheresi de ccn. cosa = pràngiri po ccn. cosa; est a bi prànghere = su dannu, su mali in cussu logu est aici meda chi fait a pràngiri Frasi si mi faghes cussu la pranghes! ◊ tanno pragno che pòberu ispíritu ci circat in su monte su perdonu ◊ una frusua… dànghiri, e m'iscapat a prànghiri! ◊ si dhu bient pragnenno, nemos faet s'atrivida de dhi dare atentzione, a su mischinu! ◊ non prangazas! ◊ it'est un'ómine chi pranghet? unu corru est! 2. custu logu cheret prantu de comente est male contzu! ◊ faghes su male e apustis ti ndhe pranghes: pessabbei innantis! ◊ candho at ischidu sa chistione si ndh'est totu prantu 3. sa bíngia no tocat a dha pudai a trigadiu, ca prangit tropu e dhi fait mali Etimo ltn. plangere Traduzioni Francese pleurer, plaindre Inglese to weep Spagnolo llorar Italiano piàngere, compiàngere Tedesco weinen, beweinen.

pibiàre , vrb: apibiare, pibinai, pipinare, pipiare Definizione pigare a unu a pibios, coment'e tenendhondhe làstima o fintzes po delicadesa, pigandho coment'e a losinga: rfl. si narat de chie, cómodu, si chèsciat chentza motivu e si faet a bíere sèmpere discuntentu de sa sorte sua; nau de pigiones, istare a pibios, a píulos Sinonimi e contrari achigulare, apibiare, cascaviare, fiacare, lastimai, memulare, palpare, pibincai, spibiai Modi di dire csn: pibinai un'animali = lassàrelu a meda chentza triballare; pibiare sa carena = parpàresi, risparmiàresi, no fàghere perunu irfortzu; pibinai sali a sa petza (o àteru)= paspiare salipa a sa peta Frasi a ti àere innotzente cundennadu za cheres pibiadu, poberitu! (M.Murenu)◊ a su mantessi tempus chi lu pibiaiant si ndhe riaiant ◊ si li ponet manu cussa at a chèrrere pibiadu! ◊ est mortu iscatzadu e frundhidu e como totugantos lu pibiant! ◊ no si est pipiau meda in sa cuntentesa: si est dau deretu a traballare ◊ tziu Còsome murghiat sas crapas pipiàndhelas che pitzinnos 2. ite bella chi ses candho t'intendho pipiandhe! ◊ teniat bisonzu, ma no pediat mai nudha e ne pibiaiat ◊ intendhiat sa voche arta de su pride chi precavat e medas àteras chi pipinavant coment'e rispondhendhe a sas litanias 3. depiant èssiri obertus is ous de is cardaneras, poita iat inténdiu is pillonedhus pibinendi Etimo srd. Traduzioni Francese plaindre Inglese to mourn, to pity Spagnolo compadecer, lamentar Italiano lamentare, commiserare Tedesco beklagen, bedauern.

sentíre, sentíri , vrb: sentzire Definizione su si sapire o provare unu dolore o calecuna cosa chi dispraxet aintru de sa carena chentza ischire cun precisione inue (ma fintzes de comente sa fémina príngia si sapit de s'illibbertare); provare in s'ànimu dispraxere, tristura, làstima o dolu po ccn. o calecuna cosa andhada male, de malu; bastare s'ànimu, èssere animosos / sentire cosa a unu = tènnere calecuna cosa contras a unu Sinonimi e contrari dispiàghere / lastimai Frasi e candho si est sentida muzere tua? ◊ passat una cira e dèu non mi seu sentira de nudha: torrat sa levarora po mi visitai e nascit su pipiu! ◊ cussa berbeghe est sentida: oe o cras anzat ◊ naro sas cosas comente las sento ◊ custos no sentint ne birgonza e ne dannu ◊ ògios bellos, nàdemi ite sentides cun megus! ◊ chie at sàmbene caldu no si ndhe sentit de sas temporadas ◊ est rutu e si sentit ancora de sa ruta ◊ comente ti sentis, como? ◊ at leadu una cadha mala, si est sentidu fintzas male ◊ sa dí chi si est sentiu no at papau nudha de dhu fai mali ◊ iat incumentzau a tenni pauria e a si sentiri ◊ issu si fiat sentziu de bronchite 2. sento, Sardigna, cudha voluntade de gherrare sufrindhe pro sa tua libbertade (A.Casula)◊ sento chi a bois so lassendhe sentza amparu ◊ no cretast chi bivu in axiu: sentu solu a èssiri istau che pipiu, cun tui! ◊ so sentindhe chi si la murghent puru sa crabita chi mi che ant furadu! ◊ lu sunt sentendhe prus a mortu chi no a biu ◊ sento sos chi sunt in pena pro cudhos chi no sunt torrados ◊ issa no at sentitu su bene pérdiu ◊ sentius zòvanos e betzos, candho morint!◊ la sento s'assione mala chi mi as fatu e sos malos faedhos chi ti apo intesu! 3. si mi sentis cosa, naramilu in cara! ◊ proite no m'iscries: mi sentis carchi mancàntzia? ◊ si sentis alguna cosa, filla, perdona! (L.Matta) 4. no mi la sento a fàghere totu cussu caminu Traduzioni Francese éprouver, regretter, plaindre Inglese to feel, to be sorry (for) Spagnolo sentir Italiano sentire, dolérsi, compiàngere Tedesco fühlen, bedauern, beweinen.

«« Cerca di nuovo