Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

assébiu , nm, agt, avb: assélgiu, asséliu Definition su istare firmos, in pàusu, in paghe, chentza fàere, chentza matanare, chentza pentzamentos: coment'e avb. (a. = a asséliu) si podet fintzes impreare acordau che un'agetivu; fintzes trabballu po arrangiare o pònnere apostu calencuna cosa / èssere de malu asséliu = chentza asséliu, sèmpere ammungiandho Synonyms e antonyms amellu, apógliu, arréulu 1, asseletu, paidhu / firmu, séliu / arràngiu, mezoru | ctr. oriolu, tormentu, trambullu Sentences cun totu cussu it'e fàghere no tenzo asséliu ◊ aspetat de Deus s'asséliu eternu ◊ is bècius bolint asséliu ◊ su sero, sos fulferinos chirchendhe asséliu punnant a sa solzaga ◊ fostei no tenit assébiu, sempri in movimentu! 2. si arregordat de sa pischera in s'arriu cun s'àcua assélia e límpia ◊ su dolori no mi lassat assébia 3. tocat a dhas lassai assébiu is bagadias, e is cojadas puru! ◊ lassamí sa conca asséliu, gei dhu sciu su chi fatzu! ◊ atura asséliu! ◊ no podendu abbarrai asséliu de su prexu, si fiat imprassau a su babbu ◊ sas bamas sunt paschendhe assélias 4. cun cussu dinai depeus fai assélius in domu Etymon srd. Translations French repos, calme, paix English rest Spanish descanso, tranquilidad Italian ripòso, quïète, bonàccia, tranquillità German Ruhe, Stille.

assulèna , nf, nm: assulenu 1 Definition su èssere in assentu, sélios, in pàusu; fintzes cunfortu Synonyms e antonyms arrébiu, arréulu 1, assébiu, assentu, assussegu, ausentu / cufortu Sentences oe est una die de assulena perfeta ◊ no prus die de assulena, no prus die de cossolu! ◊ dàemi, columba, calchi assulenu! Etymon srd. Translations French calme, paix English quietness Spanish quietud Italian quïète German Ruhe.

assusségu , nm: sossegu Definition su istare trancuillos, sélios, in pàusu, su no àere pentzamentos in conca, su fàere o nàrrere a sa lena, chentza si arrennegare Synonyms e antonyms assébiu, assentu, assuermu, pasu | ctr. apeleu, disassussegu, oriolu Sentences chirchendhe assussegu si fúrriat in su letu… ◊ no tenent assussegu a perun'ora suta sas iras de sos elementos (Grolle)◊ su sou est unu vívere brivu de assussegu 2. immoi chi si ndi est andau cussu podeus fuedhai cun assussegu ◊ cun s'assussegu de sa fémina manna, minnanna fit dendhe cossizos a su nebode Etymon srd. Translations French calme English quietness Spanish sosiego Italian quïète, serenità, pacatézza German Ruhe, Gelassenheit.

calmèsa , nf Definition manera pàsida de fàere o de nàrrere chentza èssere airaos, abbellu, chentza presse, chentza arrennegu Synonyms e antonyms prachidesa, selenesa Sentences in totu ci bolit calmesa Etymon srd. Translations French calme English calmness Spanish calma Italian calma, posatézza German Ruhe.

canzolàre , vrb rfl Definition abbarrare mighirimíghiri, istentare, istare a irmasionu, pigaresidha tropu abbellu Sentences si ti canzolas, sa cosa che l'agatas totu leada, in butega ◊ si ti canzolas però calchi bículu ti do chi m'insàmbinat su bicu (P.Mossa)◊ canzòladi gai a irmasionu, tue, ca za ndhe atúlias de cosa!… Translations French lambiner English to act or do things slowly Spanish demorar, entretenerse, tardar Italian prèndersela con tròppa calma, a rilènto German in aller Ruhe handeln.

chietèsa , nf Definition su èssere totu chietu, assentau, firmu Synonyms e antonyms assébiu Sentences su bilde de cussa tanca contra a sole lughet, cumbidendhe sos ojos chi si bi frimmant in chietesa ◊ fiat chietu ma de una chietesa chi fadiat a timiri Etymon srd. Translations French calme, repos English quiet Spanish tranquilidad, calma Italian quïète German Ruhe.

mudèsa , nf Definition su èssere o abbarrare totu citiu citiu, totu mudu, su no s'intèndhere nudha Synonyms e antonyms mudéntzia, mudigore, mudímine, mútria, mutricore, mutuléntzia | ctr. abbolotu, atraghentu, biuldu, chimentu, tremutu Sentences torrant a custu bàntzigu de mudesa pinturendhe de bolos sas aeras ◊ sa mudesa de sa note in sos istios e de càntaros s'amenu murrunzu no fit arcanu a sos sentidos mios (A.Porcheddu) Etymon srd. Translations French silence, tranquillité, calme English silence Spanish silencio Italian silènzio, tranquillità German Schweigen, Ruhe.

pàsa 1 , nf, nm: abàsiu, pasu, pàsiu, pàusa, pàusu Definition su istare chentza fàere, o fintzes faendho àteru, po passare s'immarritzone, su èssere o istare asseliaos, trancuillos Synonyms e antonyms arreposu, assentu, discansu, ibasu, pàsida, pausamentu / arresetu Idioms csn: èssere de malu pasu (nau de unu, pruscatotu pipiu) = malu a drommire, chi prangit meda, iscinitzosu; a pàusu a pàusu = a su pasa pasa, abbellabbellu Sentences no tenet felitzidade e ne pasa ◊ custa criadura est de malu pasu ◊ sas feras ant agatadu pasu in matas e majones ◊ su poboribi dh'ant lassau a pàusu 2. is caus si pesant e iscracàlliant, si cabant e si càlliant pischendi a pàusu a pàusu ◊ apo fatu totu a pàusu a pàusu Etymon ltn. pausa Translations French calme, repos English rest Spanish descanso Italian quïète, ripòso German Ruhe, Stille.

pasàda , nf Definition su pausare, su cessare de su fàere unu tanti de ora Synonyms e antonyms firmada, impasada, isposta, pasadorja | ctr. cadha, impodha, munziada Sentences sighiat a pasadas, a colpos frimmos, tessindhe in su telarzu Etymon srd. Translations French repos English rest Spanish descanso Italian riposata German Rast, Ruhe.

sosségu , nm, agt: assussegu, sussegu Definition su istare trancuillos, pàsidos, in pàusu, sélios, su fàere a sa lena, su no àere pentzamentos in conca; chi est asseliau, in pàusu Synonyms e antonyms assébiu, assentu, assuermu, paidhu, pasu, prachidesa / séliu | ctr. agiàgaru, disassussegu, salarzu Sentences pàsati, dae unu pacu de sussegu! ◊ tènnere sussegu est lucura: tantu imprimida est in me sa tua rara ermosura (P.Mossa)◊ làssami sussegu, amore! ◊ no tenes paghe e ne sussegu 2. cun pérdua e fadiga proponzesti sa sossega Sardigna persighire ◊ sussegu e imbiau est su riposu Etymon ctl., spn. sossego, susiego Translations French calme English rest, calm Spanish sosiego Italian calma, ripòso German Ruhe, Ausruhen.

tranchiglidàde , nf: tranchillidade, trancuillidade, trancuillidadi Definition su èssere trancuillos, in asséliu, chentza pentzamentos, in paghe Synonyms e antonyms abbaucu, assébiu, assussegu, paidhu, serenidade | ctr. oriolu Sentences as a sos tzegos sa vista torradu e a sos coros sa tranchiglidade ◊ totu est cambiadu, tranchiglidade e recreu! Translations French tranquillité English quiet Spanish tranquilidad Italian tranquillità German Ruhe.