assébiu , nm, agt, avb: assélgiu,
asséliu Definizione
su istare firmos, in pàusu, in paghe, chentza fàere, chentza matanare, chentza pentzamentos: coment'e avb. (a. = a asséliu) si podet fintzes impreare acordau che un'agetivu; fintzes trabballu po arrangiare o pònnere apostu calencuna cosa / èssere de malu asséliu = chentza asséliu, sèmpere ammungiandho
Sinonimi e contrari
amellu,
apógliu,
arréulu 1,
asseletu,
paidhu
/
firmu,
séliu
/
arràngiu,
mezoru
| ctr.
oriolu,
tormentu,
trambullu
Frasi
cun totu cussu it'e fàghere no tenzo asséliu ◊ aspetat de Deus s'asséliu eternu ◊ is bècius bolint asséliu ◊ su sero, sos fulferinos chirchendhe asséliu punnant a sa solzaga ◊ fostei no tenit assébiu, sempri in movimentu!
2.
si arregordat de sa pischera in s'arriu cun s'àcua assélia e límpia ◊ su dolori no mi lassat assébia
3.
tocat a dhas lassai assébiu is bagadias, e is cojadas puru! ◊ lassamí sa conca asséliu, gei dhu sciu su chi fatzu! ◊ atura asséliu! ◊ no podendu abbarrai asséliu de su prexu, si fiat imprassau a su babbu ◊ sas bamas sunt paschendhe assélias
4.
cun cussu dinai depeus fai assélius in domu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
repos,
calme,
paix
Inglese
rest
Spagnolo
descanso,
tranquilidad
Italiano
ripòso,
quïète,
bonàccia,
tranquillità
Tedesco
Ruhe,
Stille.
assulèna , nf, nm: assulenu 1 Definizione
su èssere in assentu, sélios, in pàusu; fintzes cunfortu
Sinonimi e contrari
arrébiu,
arréulu 1,
assébiu,
assentu,
assussegu,
ausentu
/
cufortu
Frasi
oe est una die de assulena perfeta ◊ no prus die de assulena, no prus die de cossolu! ◊ dàemi, columba, calchi assulenu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
calme,
paix
Inglese
quietness
Spagnolo
quietud
Italiano
quïète
Tedesco
Ruhe.
assusségu , nm: sossegu Definizione
su istare trancuillos, sélios, in pàusu, su no àere pentzamentos in conca, su fàere o nàrrere a sa lena, chentza si arrennegare
Sinonimi e contrari
assébiu,
assentu,
assuermu,
pasu
| ctr.
apeleu,
disassussegu,
oriolu
Frasi
chirchendhe assussegu si fúrriat in su letu… ◊ no tenent assussegu a perun'ora suta sas iras de sos elementos (Grolle)◊ su sou est unu vívere brivu de assussegu
2.
immoi chi si ndi est andau cussu podeus fuedhai cun assussegu ◊ cun s'assussegu de sa fémina manna, minnanna fit dendhe cossizos a su nebode
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
calme
Inglese
quietness
Spagnolo
sosiego
Italiano
quïète,
serenità,
pacatézza
Tedesco
Ruhe,
Gelassenheit.
calmèsa , nf Definizione
manera pàsida de fàere o de nàrrere chentza èssere airaos, abbellu, chentza presse, chentza arrennegu
Sinonimi e contrari
prachidesa,
selenesa
Frasi
in totu ci bolit calmesa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
calme
Inglese
calmness
Spagnolo
calma
Italiano
calma,
posatézza
Tedesco
Ruhe.
canzolàre , vrb rfl Definizione
abbarrare mighirimíghiri, istentare, istare a irmasionu, pigaresidha tropu abbellu
Frasi
si ti canzolas, sa cosa che l'agatas totu leada, in butega ◊ si ti canzolas però calchi bículu ti do chi m'insàmbinat su bicu (P.Mossa)◊ canzòladi gai a irmasionu, tue, ca za ndhe atúlias de cosa!…
Traduzioni
Francese
lambiner
Inglese
to act or do things slowly
Spagnolo
demorar,
entretenerse,
tardar
Italiano
prèndersela con tròppa calma,
a rilènto
Tedesco
in aller Ruhe handeln.
chietèsa , nf Definizione
su èssere totu chietu, assentau, firmu
Sinonimi e contrari
assébiu
Frasi
su bilde de cussa tanca contra a sole lughet, cumbidendhe sos ojos chi si bi frimmant in chietesa ◊ fiat chietu ma de una chietesa chi fadiat a timiri
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
calme,
repos
Inglese
quiet
Spagnolo
tranquilidad,
calma
Italiano
quïète
Tedesco
Ruhe.
mudèsa , nf Definizione
su èssere o abbarrare totu citiu citiu, totu mudu, su no s'intèndhere nudha
Sinonimi e contrari
mudéntzia,
mudigore,
mudímine,
mútria,
mutricore,
mutuléntzia
| ctr.
abbolotu,
atraghentu,
biuldu,
chimentu,
tremutu
Frasi
torrant a custu bàntzigu de mudesa pinturendhe de bolos sas aeras ◊ sa mudesa de sa note in sos istios e de càntaros s'amenu murrunzu no fit arcanu a sos sentidos mios (A.Porcheddu)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
silence,
tranquillité,
calme
Inglese
silence
Spagnolo
silencio
Italiano
silènzio,
tranquillità
Tedesco
Schweigen,
Ruhe.
pàsa 1 , nf, nm: abàsiu,
pasu,
pàsiu,
pàusa,
pàusu Definizione
su istare chentza fàere, o fintzes faendho àteru, po passare s'immarritzone, su èssere o istare asseliaos, trancuillos
Sinonimi e contrari
arreposu,
assentu,
discansu,
ibasu,
pàsida,
pausamentu
/
arresetu
Modi di dire
csn:
èssere de malu pasu (nau de unu, pruscatotu pipiu) = malu a drommire, chi prangit meda, iscinitzosu; a pàusu a pàusu = a su pasa pasa, abbellabbellu
Frasi
no tenet felitzidade e ne pasa ◊ custa criadura est de malu pasu ◊ sas feras ant agatadu pasu in matas e majones ◊ su poboribi dh'ant lassau a pàusu
2.
is caus si pesant e iscracàlliant, si cabant e si càlliant pischendi a pàusu a pàusu ◊ apo fatu totu a pàusu a pàusu
Etimo
ltn.
pausa
Traduzioni
Francese
calme,
repos
Inglese
rest
Spagnolo
descanso
Italiano
quïète,
ripòso
Tedesco
Ruhe,
Stille.
pasàda , nf Definizione
su pausare, su cessare de su fàere unu tanti de ora
Sinonimi e contrari
firmada,
impasada,
isposta,
pasadorja
| ctr.
cadha,
impodha,
munziada
Frasi
sighiat a pasadas, a colpos frimmos, tessindhe in su telarzu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
repos
Inglese
rest
Spagnolo
descanso
Italiano
riposata
Tedesco
Rast,
Ruhe.
sosségu , nm, agt: assussegu,
sussegu Definizione
su istare trancuillos, pàsidos, in pàusu, sélios, su fàere a sa lena, su no àere pentzamentos in conca; chi est asseliau, in pàusu
Sinonimi e contrari
assébiu,
assentu,
assuermu,
paidhu,
pasu,
prachidesa
/
séliu
| ctr.
agiàgaru,
disassussegu,
salarzu
Frasi
pàsati, dae unu pacu de sussegu! ◊ tènnere sussegu est lucura: tantu imprimida est in me sa tua rara ermosura (P.Mossa)◊ làssami sussegu, amore! ◊ no tenes paghe e ne sussegu
2.
cun pérdua e fadiga proponzesti sa sossega Sardigna persighire ◊ sussegu e imbiau est su riposu
Etimo
ctl., spn.
sossego, susiego
Traduzioni
Francese
calme
Inglese
rest,
calm
Spagnolo
sosiego
Italiano
calma,
ripòso
Tedesco
Ruhe,
Ausruhen.
tranchiglidàde , nf: tranchillidade,
trancuillidade,
trancuillidadi Definizione
su èssere trancuillos, in asséliu, chentza pentzamentos, in paghe
Sinonimi e contrari
abbaucu,
assébiu,
assussegu,
paidhu,
serenidade
| ctr.
oriolu
Frasi
as a sos tzegos sa vista torradu e a sos coros sa tranchiglidade ◊ totu est cambiadu, tranchiglidade e recreu!
Traduzioni
Francese
tranquillité
Inglese
quiet
Spagnolo
tranquilidad
Italiano
tranquillità
Tedesco
Ruhe.