acaíre , vrb Definizione
abbarrare citios, fàere citire, fàere abbarrare trancuillos, firmare de fàere ccn. cosa
Sinonimi e contrari
ammudai 1,
ammudigare,
ammudire,
ammutessi,
assamudare,
assebiai,
ismudulare
/
sensai
| ctr.
faedhare
Frasi
acaide cun basos sa pitzinna! (G.Raga)
Traduzioni
Francese
taire,
calmer,
apaiser
Inglese
to quiet
Spagnolo
calmar,
acallar
Italiano
chetare
Tedesco
schweigen,
zum Schweigen bringen,
beruhigen.
arresétu , nm: resetu Definizione
su arresetare, su istare asseliaos, in pàusu, in paghe
Sinonimi e contrari
apàsigu,
arrébiu,
arréulu 1,
assébiu,
assentu,
assuermu,
assussegu,
firmada
| ctr.
matana,
pistu
Modi di dire
csn:
chentza arresetu = chentza si frimmare; avb.: istare (a) arresetu = abarrai firmu
Frasi
fit un'ora pista pista sentza tènnere arresetu!…◊ bi at zente chi andhat e benit sena arresetu ne a dedie e ne a denote ◊ sas feras ant agatadu pasu e arresetu in matas e majones
2.
tempus faghet mi aiant cunfirmadu de s'arresetu de babbu tou inoghe
3.
ajó, ista a arresetu, già l'isco chi ses forte!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
arrêt,
calme
Inglese
stop,
quiet
Spagnolo
descanso,
tregua
Italiano
sòsta,
quïète
Tedesco
Rast,
Ruhepause.
asseliàu , pps, agt Definizione
de asseliare
Sinonimi e contrari
asselenau,
asseriau,
resetu,
séliu,
séntulu
| ctr.
avolotadu,
bolluzadu
2.
est una note frita ma asseliada
Traduzioni
Francese
calme,
tranquille
Inglese
be quiet
Spagnolo
tranquilo
Italiano
calmo,
tranquillo
Tedesco
ruhig.
assentulàe, assentulàre , vrb: assetulare,
sentilare Definizione
abbarrare firmos, in assentu, in asséliu, pruschetotu nau cun arrennegu
Sinonimi e contrari
assantaigae,
assebiai,
asserenciai
Frasi
ista sériu, asséntuladi a un'oru! ◊ si ti assentulaias in domo faghias bene, cantu chi ses sèmpere in ziru! ◊ assentuladu chi sias, a un'oru! ◊ asséntula e no curras! ◊ non poto assentulare su sonnu ca su ganile non mi dat pasu ◊ assetuladi innoghe!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se tenir coi
Inglese
to be quiet
Spagnolo
estar quieto
Italiano
star quièto
Tedesco
ruhig sein.
chétu , agt: achietu,
chietu Definizione
chi no si movet, chi istat firmu, chi no si giaet a fàere / abarrai chietu, abarrai a chietu
Sinonimi e contrari
assulenu,
frimmu,
séliu
Frasi
parat sas palas e s'istat chietu candho lu corpant ◊ mulleri mia, ti giuru chi abarru chietu, a póxiu a póxiu! ◊ ista chietu che pani ciuetu! ◊ istat chietu e apasigadu a un'ala in sa cama de austu
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
tranquille,
calme
Inglese
quiet
Spagnolo
quieto
Italiano
quièto
Tedesco
ruhig.
chietèsa , nf Definizione
su èssere totu chietu, assentau, firmu
Sinonimi e contrari
assébiu
Frasi
su bilde de cussa tanca contra a sole lughet, cumbidendhe sos ojos chi si bi frimmant in chietesa ◊ fiat chietu ma de una chietesa chi fadiat a timiri
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
calme,
repos
Inglese
quiet
Spagnolo
tranquilidad,
calma
Italiano
quïète
Tedesco
Ruhe.
pàsidu , agt: pàsinu 1,
pàsiru,
pàsitu,
pàssidu 1 Definizione
chi si movet abbellu, chentza brínchidos e ne iscutuladas, chi est a s'assentada faendho ccn. cosa, agiummai coment'e firmu; nau de una fortza, chi no est tropu forte, brandha
Sinonimi e contrari
assulenu,
glianu,
pianu 1,
pràtinu,
séliu
Frasi
sas àbbilas pàsidas chena trinnighinzu atraessant s'aera ◊ cadebai arratza de mari pàsidu, mancu si movit! ◊ pàsidu est su riu in logos paris ◊ su trenu curret prus pàsidu de su purma ◊ custu cadhu est pàsidu in s'andhare
2.
diventadu ricu pàssidu, sa zente at comintzadu a dare cràculu a s'anticu massaju
3.
sa pingiada ponidha a fogu pàsiru! ◊ custu pani est cotu a fogu tropu pàsiru
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
paisible,
placide,
modéré
Inglese
quiet,
moderate
Spagnolo
tranquilo,
sosegado,
moderado
Italiano
calmo,
plàcido,
moderato
Tedesco
ruhig,
still,
mäßig.
selénu 1 , agt: assulenu,
serenu 1,
silenu,
solenu,
suenu,
sulenu,
sullenu Definizione
chi est in asséliu, in pàusu, trancuillu, chentza pentzamentos, chentza móvias a forte, chi faet allenu, abbellu
Sinonimi e contrari
chetu,
glianu,
pàghidu,
pàsidu,
pàsigu,
pràtinu,
séliu
| ctr.
càdriu,
forte
/
orioladu,
penciamentosu,
pistichinzosu
Modi di dire
csn:
pròere abba selena, a sulenu = abbighedha pàsida, paga ma sighida; silenu che abba fróchina = sériu sériu, pàsidu; andhare a passu selenu = abbellu, a passu pàsidu; còiri sullenu, a fogu sullenu = no tropu forte, chi no est cràdiu
Frasi
sulenos current sos rios sentza murmutare ◊ intro de s'adhe lentu repicat unu pitiolu, sinnu chertosu de vida selena ◊ andhat selenu ◊ mai t'incantit arriu sulenu! (D.Bernardini)◊ su mare est silenu e pranu che pratu de ozu de ulia ◊ seu ascurtendu s'acuedha suena suena currendu in is canabis
2.
pioet a sulenu a sulenu ◊ est niendhe a sulenu ◊ deris tota sa note at sighidu dae chelu a rúere selena una mudhina (G.M.Cherchi)◊ est un'abbighedha serena, ma ifundhet etotu ◊ càstia comenti Deus proit cun àcua solena solena…
3.
unu sonnu dae chelu Atena li mandhat, a sulenu de tanta pena
Cognomi e Proverbi
prb:
àcua suena suena, piscina prena
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
calme,
paisible,
tranquille
Inglese
quiet
Spagnolo
tranquilo
Italiano
calmo,
plàcido,
tranquillo
Tedesco
ruhiger Mensch.
tranchiglidàde , nf: tranchillidade,
trancuillidade,
trancuillidadi Definizione
su èssere trancuillos, in asséliu, chentza pentzamentos, in paghe
Sinonimi e contrari
abbaucu,
assébiu,
assussegu,
paidhu,
serenidade
| ctr.
oriolu
Frasi
as a sos tzegos sa vista torradu e a sos coros sa tranchiglidade ◊ totu est cambiadu, tranchiglidade e recreu!
Traduzioni
Francese
tranquillité
Inglese
quiet
Spagnolo
tranquilidad
Italiano
tranquillità
Tedesco
Ruhe.