acaída , nf Definizione
sa citia, sa firmada chi unu faet foedhandho
Sinonimi e contrari
cagliada,
cedada,
citida
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
action de taire
Inglese
action of being silent
Spagnolo
callada
Italiano
atto di tacére
Tedesco
Schweigen.
acaíre , vrb Definizione
abbarrare citios, fàere citire, fàere abbarrare trancuillos, firmare de fàere ccn. cosa
Sinonimi e contrari
ammudai 1,
ammudigare,
ammudire,
ammutessi,
assamudare,
assebiai,
ismudulare
/
sensai
| ctr.
faedhare
Frasi
acaide cun basos sa pitzinna! (G.Raga)
Traduzioni
Francese
taire,
calmer,
apaiser
Inglese
to quiet
Spagnolo
calmar,
acallar
Italiano
chetare
Tedesco
schweigen,
zum Schweigen bringen,
beruhigen.
ammudíre , vrb: ammutire,
ammutiri,
mutire Definizione
callare, parare mudos, istare citios, pèrdere sa limba, su foedhu, fàere citire
Sinonimi e contrari
acaire,
ammudai 1,
ammudigare,
ammudulire,
assamudare,
citire,
ismudulare
| ctr.
chistionai,
faedhare
Frasi
si est ammutidu ◊ is duus giòvunus furint arrexonendi candu dhus at ammutius un'istragassu ◊ de sas undhas ammudis s'abbolotu (B.Chessa)
Etimo
itl.
ammutire
Traduzioni
Francese
se taire subitement,
faire chut,
devenir muet
Inglese
to become dumb,
to fall silent
Spagnolo
callarse,
enmudecer
Italiano
ammutolire,
zittire
Tedesco
verstummen.
ammutèssi, ammutèssiri , vrb Definizione
chellare a sa muda, istare mudos, citios, pèrdere su foedhu
Sinonimi e contrari
ammudai 1,
ammudigare,
ammudire,
assamudare,
citire,
ismudulare
| ctr.
chistionai,
faedhare
Frasi
Antonica si fiat ammutéssia a pagu a pagu, inserrendusí totu in sèi
Traduzioni
Francese
se taire,
devenir muet
Inglese
to become dumb
Spagnolo
callar,
enmudecer
Italiano
ammutire
Tedesco
verstummen.
assamudàre, assamutàre , vrb Definizione
abbarrare o fàere istare citios
Sinonimi e contrari
acaire,
ammucitai,
ammudai 1,
ammudigare,
ismudulare
/
atzitare,
atzitire,
cagliai,
citire
| ctr.
faedhare,
nàrrere
Frasi
canno arribbavat su punghidore chi punghiat su mannale si assamudavant totus ◊ assamudada, sa mente istraca invocat su reposu ◊ abbaidendhe a su chelu mi assamudo (G.M.Cherchi)◊ un'ociada l'at assamudau ◊ tiu Batoi nos at fatu assamudare ◊ pro assamutare sas limbas pútitas est annata a tzeracare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
faire chut,
faire taire
Inglese
to hush up
Spagnolo
acallar,
callar
Italiano
tacitare,
star zitti
Tedesco
zum Schweigen bringen,
schweigen.
cagliàda , nf: callada Definizione
su s'istare mudos, citios, su si firmare de foedhare
Sinonimi e contrari
acaida,
cedada,
citida
| ctr.
faedhada
Frasi
sa cagliada est risposta ◊ fit a chistionu, ma comente li ant nadu cosa at fatu sa callada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
action de se taire
Inglese
action of being silent
Spagnolo
callada
Italiano
atto di tacére
Tedesco
Schweigen.
cagliài , vrb: cagliare,
callare,
calliai,
calliare,
chellare,
chelliai Definizione
(intrs.) firmare de foedhare, istare o fàere istare a sa muda, citios / callare a sa muda = abarrai citiu
Sinonimi e contrari
acaidare,
assamudare,
atzitare,
atzitire,
cedae,
citire
| ctr.
faedhare
Frasi
si bis, de cagliai bonu est chi procuris! ◊ aiat postu sos amigos in frisciolu, bei leaiat gustu e si caglieit mudu ◊ callamila, no mi ndhe sigas mancu a nàrrere! ◊ de faedhare mai no si chellat narendhe male de dogni persone (A.Zedde)◊ como chella a sa muda! ◊ Maistu, faedhos chellare custos chi sunt abboghinandho!◊ càlladi, calla, chi faghes menzus!◊ tue chelladi, isoloriada, e tue, Andrí, setzidi in cue e lassadha cantare a cussa!
2.
chellaos chellaos, aiant cominciau a trantzire su fenu pro arribbare a s'àtera bandha
Cognomi e Proverbi
prb:
carta cantat e língua càgliat
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
se taire
Inglese
to be silent
Spagnolo
callar
Italiano
tacére
Tedesco
verschweigen.
chelcíre , vrb: chicire,
chilcire,
chiscire,
chitzire Definizione
betare calecuna boghe, nàrrere cosa a su piciochedhu, a un'animale, po dh'asseliare, fàere torrare agoa, po che dhu bogare; fàere asseliare, fintzes apartare, arregòllere a una parte
Sinonimi e contrari
abboluire,
abbruncai,
assebiai,
caciare,
crischiare,
irmurrare,
irruncare,
ispochiare,
sbruncai
/
cuai,
frànghere
| ctr.
aggussire,
audire,
auntzare,
incidai,
inciulai
Frasi
duas pisedhutzas fint pranghendhe ma neunu las at chitzidas: las ant lassadas prànghere ◊ ischiat chiscire sos canes sentza los tocare ◊ tandho no ti apo a chicire e atzetas sedha e bríglia?! ◊ apo chiscidu su gatu ca fit in chirca de tènnere unu puzonedhu ◊ su pisedhu, candho faghet tropu botu, cheret chitzidu
2.
cussa ispranzada de pane at chicidu su bentu
3.
sos voes chitziant deretos a manu giusta o a manca, arreghiant o torraiant a annare a secunna de su frúschiu chi intenniant
4.
candho su massaju adiat finitu de arare chitziat sas petras dae mesu de sa tanca ◊ chitzitiche dae cue!◊ faemi sa caridade de mi chitzire innoghe, ca seo perseghiu!◊ tocat a chitzire su bestiàmene po no che dhu furare is ladros o is martzanes (E.Madeddu)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rabattre,
faire taire qqn
Inglese
to retort,
to silence s.o
Spagnolo
reprochar,
acallar
Italiano
rintuzzare,
far tacére
Tedesco
zurückschlagen,
zum Schweigen bringen.
citíre, citíri , vrb: tzitire Definizione
(intrs.) abbarrare, istare mudu, firmare de foedhare: si narat fintzes de sonos e moidas / citirisí a sa muda = callàresi a sa muda
Sinonimi e contrari
assamudare,
atzitare,
atzitire,
cagliare
| ctr.
faedhare
Frasi
citide, pro caridade, e mancu vos intendhant! ◊ s'est citia sa múida de s'arriu ◊ s'est citiu su càntidu de is pillonis ◊ custu cristianu no citit mai, sempri fuedhendi! ◊ candho at intesu de gai s'est citidu ◊ ma citidí sa buca: ita megas de nai?!
Etimo
itl.
zittirsi
Traduzioni
Francese
se taire
Inglese
to be silent
Spagnolo
callar
Italiano
tacére
Tedesco
verschweigen.