acaída , nf Definitzione
sa citia, sa firmada chi unu faet foedhandho
Sinònimos e contràrios
cagliada,
cedada,
citida
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
action de taire
Ingresu
action of being silent
Ispagnolu
callada
Italianu
atto di tacére
Tedescu
Schweigen.
acaíre , vrb Definitzione
abbarrare citios, fàere citire, fàere abbarrare trancuillos, firmare de fàere ccn. cosa
Sinònimos e contràrios
ammudai 1,
ammudigare,
ammudire,
ammutessi,
assamudare,
assebiai,
ismudulare
/
sensai
| ctr.
faedhare
Frases
acaide cun basos sa pitzinna! (G.Raga)
Tradutziones
Frantzesu
taire,
calmer,
apaiser
Ingresu
to quiet
Ispagnolu
calmar,
acallar
Italianu
chetare
Tedescu
schweigen,
zum Schweigen bringen,
beruhigen.
ammudíre , vrb: ammutire,
ammutiri,
mutire Definitzione
callare, parare mudos, istare citios, pèrdere sa limba, su foedhu, fàere citire
Sinònimos e contràrios
acaire,
ammudai 1,
ammudigare,
ammudulire,
assamudare,
citire,
ismudulare
| ctr.
chistionai,
faedhare
Frases
si est ammutidu ◊ is duus giòvunus furint arrexonendi candu dhus at ammutius un'istragassu ◊ de sas undhas ammudis s'abbolotu (B.Chessa)
Ètimu
itl.
ammutire
Tradutziones
Frantzesu
se taire subitement,
faire chut,
devenir muet
Ingresu
to become dumb,
to fall silent
Ispagnolu
callarse,
enmudecer
Italianu
ammutolire,
zittire
Tedescu
verstummen.
ammutèssi, ammutèssiri , vrb Definitzione
chellare a sa muda, istare mudos, citios, pèrdere su foedhu
Sinònimos e contràrios
ammudai 1,
ammudigare,
ammudire,
assamudare,
citire,
ismudulare
| ctr.
chistionai,
faedhare
Frases
Antonica si fiat ammutéssia a pagu a pagu, inserrendusí totu in sèi
Tradutziones
Frantzesu
se taire,
devenir muet
Ingresu
to become dumb
Ispagnolu
callar,
enmudecer
Italianu
ammutire
Tedescu
verstummen.
assamudàre, assamutàre , vrb Definitzione
abbarrare o fàere istare citios
Sinònimos e contràrios
acaire,
ammucitai,
ammudai 1,
ammudigare,
ismudulare
/
atzitare,
atzitire,
cagliai,
citire
| ctr.
faedhare,
nàrrere
Frases
canno arribbavat su punghidore chi punghiat su mannale si assamudavant totus ◊ assamudada, sa mente istraca invocat su reposu ◊ abbaidendhe a su chelu mi assamudo (G.M.Cherchi)◊ un'ociada l'at assamudau ◊ tiu Batoi nos at fatu assamudare ◊ pro assamutare sas limbas pútitas est annata a tzeracare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
faire chut,
faire taire
Ingresu
to hush up
Ispagnolu
acallar,
callar
Italianu
tacitare,
star zitti
Tedescu
zum Schweigen bringen,
schweigen.
cagliàda , nf: callada Definitzione
su s'istare mudos, citios, su si firmare de foedhare
Sinònimos e contràrios
acaida,
cedada,
citida
| ctr.
faedhada
Frases
sa cagliada est risposta ◊ fit a chistionu, ma comente li ant nadu cosa at fatu sa callada
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
action de se taire
Ingresu
action of being silent
Ispagnolu
callada
Italianu
atto di tacére
Tedescu
Schweigen.
cagliài , vrb: cagliare,
callare,
calliai,
calliare,
chellare,
chelliai Definitzione
(intrs.) firmare de foedhare, istare o fàere istare a sa muda, citios / callare a sa muda = abarrai citiu
Sinònimos e contràrios
acaidare,
assamudare,
atzitare,
atzitire,
cedae,
citire
| ctr.
faedhare
Frases
si bis, de cagliai bonu est chi procuris! ◊ aiat postu sos amigos in frisciolu, bei leaiat gustu e si caglieit mudu ◊ callamila, no mi ndhe sigas mancu a nàrrere! ◊ de faedhare mai no si chellat narendhe male de dogni persone (A.Zedde)◊ como chella a sa muda! ◊ Maistu, faedhos chellare custos chi sunt abboghinandho!◊ càlladi, calla, chi faghes menzus!◊ tue chelladi, isoloriada, e tue, Andrí, setzidi in cue e lassadha cantare a cussa!
2.
chellaos chellaos, aiant cominciau a trantzire su fenu pro arribbare a s'àtera bandha
Sambenados e Provèrbios
prb:
carta cantat e língua càgliat
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
se taire
Ingresu
to be silent
Ispagnolu
callar
Italianu
tacére
Tedescu
verschweigen.
chelcíre , vrb: chicire,
chilcire,
chiscire,
chitzire Definitzione
betare calecuna boghe, nàrrere cosa a su piciochedhu, a un'animale, po dh'asseliare, fàere torrare agoa, po che dhu bogare; fàere asseliare, fintzes apartare, arregòllere a una parte
Sinònimos e contràrios
abboluire,
abbruncai,
assebiai,
caciare,
crischiare,
irmurrare,
irruncare,
ispochiare,
sbruncai
/
cuai,
frànghere
| ctr.
aggussire,
audire,
auntzare,
incidai,
inciulai
Frases
duas pisedhutzas fint pranghendhe ma neunu las at chitzidas: las ant lassadas prànghere ◊ ischiat chiscire sos canes sentza los tocare ◊ tandho no ti apo a chicire e atzetas sedha e bríglia?! ◊ apo chiscidu su gatu ca fit in chirca de tènnere unu puzonedhu ◊ su pisedhu, candho faghet tropu botu, cheret chitzidu
2.
cussa ispranzada de pane at chicidu su bentu
3.
sos voes chitziant deretos a manu giusta o a manca, arreghiant o torraiant a annare a secunna de su frúschiu chi intenniant
4.
candho su massaju adiat finitu de arare chitziat sas petras dae mesu de sa tanca ◊ chitzitiche dae cue!◊ faemi sa caridade de mi chitzire innoghe, ca seo perseghiu!◊ tocat a chitzire su bestiàmene po no che dhu furare is ladros o is martzanes (E.Madeddu)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rabattre,
faire taire qqn
Ingresu
to retort,
to silence s.o
Ispagnolu
reprochar,
acallar
Italianu
rintuzzare,
far tacére
Tedescu
zurückschlagen,
zum Schweigen bringen.
citíre, citíri , vrb: tzitire Definitzione
(intrs.) abbarrare, istare mudu, firmare de foedhare: si narat fintzes de sonos e moidas / citirisí a sa muda = callàresi a sa muda
Sinònimos e contràrios
assamudare,
atzitare,
atzitire,
cagliare
| ctr.
faedhare
Frases
citide, pro caridade, e mancu vos intendhant! ◊ s'est citia sa múida de s'arriu ◊ s'est citiu su càntidu de is pillonis ◊ custu cristianu no citit mai, sempri fuedhendi! ◊ candho at intesu de gai s'est citidu ◊ ma citidí sa buca: ita megas de nai?!
Ètimu
itl.
zittirsi
Tradutziones
Frantzesu
se taire
Ingresu
to be silent
Ispagnolu
callar
Italianu
tacére
Tedescu
verschweigen.