abblandài, abblandhàre , vrb: abbrandai, abbrandhare, abbrannare Definitzione fàere brandhu, prus bonu a baliare, prus pagu forte, prus pagu airau, cumenciare a passare o miminare de unu dolore, de unu male, de unu patimentu, de unu fenòmenu; torrare, menguare, essire prus pagu de cantidade Sinònimos e contràrios abbacai, abblandhire, abbonantzai, achedare, allebiae, allenire, apachiare, apasaogare, assebiai, asselenare, illebiare, illenare / menguai | ctr. agghegiare, crèschere, incrispai Frases mi est abbrandau su schinitzu de su fàmini ◊ antiga domo mia, recreu de su meu pensamentu, abblandhas sa tristia (P.Fae)◊ custu est prantu chi nisciunus abbrandat ◊ ti fia isetendhe pro mi abbrandhare penas e dolores ◊ o Babbu eternu, abblandha su rigore! ◊ seo ibertandho chi su cuadhu si abbrandhet ◊ a parte de merie s'aera si fut abbrandhada e no fut fritu ◊ si mi abbrannant sos ohis, cantu poto mantenzo 2. candu andat mali sa laurera sa provista po fortza abbrandat Ètimu spn. ablandar Tradutziones Frantzesu adoucir, apaiser Ingresu to mitigate Ispagnolu mitigar, aliviar Italianu mitigare, attutire Tedescu beruhigen, mildern.

abbonàre 1 , vrb: abboniai Definitzione fàere a bonu, abbrandhare sa manera de fàere airada o arrennegada, fintzes subbacare, bínchere Sinònimos e contràrios abbacai, abblandai, abbonantzai, abboniri, apachiare, apasaogare, assebiai, asselenare, assussegai Frases sa die est tropu inchieta, no si cheret abbonare 2. no agatendhe àteru, si abboneit a marrulare un'aizu de fenu 3. custu sero brúsiant a sa deleada e no ti ne abbonas! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu calmer, apaiser Ingresu to calm Ispagnolu sedar, apaciguar Italianu abbonire Tedescu beruhigen.

acaíre , vrb Definitzione abbarrare citios, fàere citire, fàere abbarrare trancuillos, firmare de fàere ccn. cosa Sinònimos e contràrios ammudai 1, ammudigare, ammudire, ammutessi, assamudare, assebiai, ismudulare / sensai | ctr. faedhare Frases acaide cun basos sa pitzinna! (G.Raga) Tradutziones Frantzesu taire, calmer, apaiser Ingresu to quiet Ispagnolu calmar, acallar Italianu chetare Tedescu schweigen, zum Schweigen bringen, beruhigen.

achedàre , vrb: achetai, achetare, achidare 2, achietai, achietare, chietare Definitzione fàere chietu, brandhu, sériu, firmu; andhare a si crocare, su note Sinònimos e contràrios abbacai, abbonantzai, allenare, apachiare, apasaogare, assebiai, asselenare, assussegai | ctr. agegherai, salargiare / pesai, seguzare Frases si ant a achietare che pitzinnedhos in coda de mama ◊ bentu chi tremis s'imbirdi, poita no ti achietas e mi lassas drommí?! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu apaiser Ingresu to appease Ispagnolu aquietar, calmar Italianu acquietare, acchetare Tedescu beruhigen, ruhig werden.

allenàre , vrb: alleniare Definitzione fàere prus lena una cosa forte, mescamente una suferéntzia; lassare lasca una cosa tirada, una cosa càdria / a. sa voche = abbasciai sa boxi; a. s’andhera = andai prus abbellu Sinònimos e contràrios abbacai, abblandai, abbonantzai, allebiae, allenire, apachiare, apasaogare, asselenare, assussegai, illebiare, illenare / abbambiai 1, aflusciai, allentai, iscanzare | ctr. acadriare, apretai, incrispai Frases nàdeli goi ca li allenat su dolore! ◊ pro cantu podes su patire allena! ◊ su sole allenat sa calura a s'intirinada ◊ gasi isciopesit pro tantu penare isfoghendhe in piantos e lamentos chi sa boghe deveit allenare ◊ cun custa cura sos dolores mi ant allenadu 2. a boltas mi alleno sa chintolza ◊ si lis allenas aizu sa fune frazant totu! ◊ a pagu a pagu si allenat s'andhonzu (P.Casu) 3. allena sa gianna! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu adoucir, apaiser, affaiblir Ingresu to diminish, to soothe Ispagnolu mitigar, aliviar Italianu mitigare, lenire, affievolire Tedescu mildern, lindern, schwächen.

ammellàre , vrb: mellare 1 Definitzione asseliare, abbrandhare, fàere ammellu, fàere cessare Sinònimos e contràrios abbacai, abbambagare, abblandai, addurcare, apasaogare, apachiare, apracidare Frases ammelladu onzi motu, in sa cussorza s'intenniat solu su cróculu de sa funtana ◊ ajó, custos dúbbios ammella! (P.Mossa)◊ no mi la dias sa morte, ma tantu rigore ammella! ◊ no faghent prus bardanas, ammelladu ant sas matanas ◊ ammella, Larentu, de t'istracare s'ischina! 2. sias tue bàlsamu pro ammellare, no fele! Tradutziones Frantzesu apaiser Ingresu to placate Ispagnolu aplacar Italianu placare Tedescu besänftigen.

apracidàre , vrb Definitzione fàere pràchidu, trancuillu, asseliau Sinònimos e contràrios abbacai, abbambagare, abblandai, addurcare, apasaogare, apachiare Tradutziones Frantzesu apaiser Ingresu to placate Ispagnolu aplacar Italianu placare Tedescu besänftigen.

assebiài , vrb: assegliai, asseliai, asseliare, asselliai, assiliare, seliare Definitzione istare in asséliu, abbarrare sérios, firmos, trancuillos; fàere istare in pàusu, pònnere apostu, aconciare, fintzes cuncordare, andhare de acórdiu Sinònimos e contràrios abbacai, abblandai, abbonantzai, apachiare, apasaogare, assedhentae, assentulae, asselenare, assuermai, assussegai, illebiare / aconciare, mezorare / allichidie, assantai, remonire | ctr. atrepillai, incidai, suguzare Maneras de nàrrere csn: asseliaresindhe, de una cosa = lassaidha stai chentza dha circai prus; asseliai su fogu = acontzare su fogu; asseliare su sonnu = passai su sonnu Frases seu artziendi e carendi in su letu sentza de pori assegliai ◊ cussa próida no at asseliadu mancu su brúere ◊ andandu andandu su biaxi si est asseliau ◊ su pipiu poita no dh'assélias? ◊ asséliadi in domo, no andhes a ziru! ◊ si s'asséliat su bentu fait a intzurfuai ◊ de su dolore no bi apo asseliadu, istanote! ◊ giovanedha, pensa de ti assebiai, lah ca dhus prangis cussus fastígius!◊ fit a boghes ma za l'apo fatu asseliare 2. soi asseliandu cosa in sa mesa ◊ lassadha fai, ca est asseliandu s'aposentu! 3. cun totu cussu dinai s'iat asseliau sa domu ◊ chi imbucat dinai, su predi podit asseliai sa crobetura de crésia ◊ nci ammancat peti chi si abbrugit su pràngiu po asseliai is cosas!… 4. no mi ndhe assélio: lu chirco fintzas chi l'agato! ◊ tue za no ti ndhe assélias chentza fàghere su dovere! ◊ sa zente si ndh'est asseliada de protestare 5. circais de mi bociri poita is fuedhus mius no assélliant, cun bosatrus (Ev)◊ chi assellit a intru de issus totu su prexu miu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu apaiser Ingresu to appease Ispagnolu aquietar, calmar Italianu acquietare, calmarsi, tranquillizzare, sedare Tedescu beruhigen, sich beruhigen, lindern.

asselenàre , vrb: assulenare Definitzione assussegare, fàere serenu, pònnere in paghe Sinònimos e contràrios abbacai, abbonantzai, abboniri, allebiae, apachiare, apasaogare, assebiai, assussegai, illebiare, illenare, praxare | ctr. agegherai, airai, salargiare Frases tue assulenas tribbulias, penas e tristuras Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu calmer, apaiser Ingresu to calm, to quite Ispagnolu calmar, aliviar Italianu calmare, mitigare Tedescu beruhigen, mildern.

assuermài , vrb Definitzione cessare, fàere cessare o miminare, apasigare Sinònimos e contràrios abbacai, abbambagare, abblandai, ammellare / assebiai, assentulae, assuzetare, asutai Frases si ndi fiat arrísiu biendi su sennori assuermau a is afuetadas de giaja ◊ si assuermat su bentu, su prantu, su dolori ◊ de suncunas, is arrundonis s'assuermànt ◊ sa bolla de isciri de su pipiu no si assuermat ◊ assodhimindi in d-unu púniu de luxi e at a èssiri paxi, mi as a assuermai ◊ is carignus serbint po ti assuermai ◊ si no ti assuermas ti zúmiu un'iscavanada! Tradutziones Frantzesu apaiser Ingresu to placate Ispagnolu aplacar Italianu placare Tedescu besänftigen.

assussegài, assussegàre , vrb: sossegare Definitzione coment'e pausare, pigare pàusu, cessare una matana, una pelea, una múngia o àteru deasi, istare in assussegu, agatare acunnortu Sinònimos e contràrios abbacai, abblandai, abbonantzai, abboniri, achedare, allebiae, allenare, apachiare, apasigai, apolgiai, assebiai, asselenare, asserenciai, illebiare, illenare Frases faghe chi no mi assusseghe mai de piànghere, o Deu, e ch'in su piantu meu consume sola e anneghe! (Grolle)◊ no mi assussego e ne paso finas a candho no isco chi ses foras de s'inferru Ètimu ctl. assossegar (se) Tradutziones Frantzesu apaiser, calmer Ingresu to appease Ispagnolu sosegar Italianu acquietare, sedare Tedescu beruhigen.

«« Torra a chircare