abblandài, abblandhàre , vrb: abbrandai, abbrandhare, abbrannare Definitzione fàere brandhu, prus bonu a baliare, prus pagu forte, prus pagu airau, cumenciare a passare o miminare de unu dolore, de unu male, de unu patimentu, de unu fenòmenu; torrare, menguare, essire prus pagu de cantidade Sinònimos e contràrios abbacai, abblandhire, abbonantzai, achedare, allebiae, allenire, apachiare, apasaogare, assebiai, asselenare, illebiare, illenare / menguai | ctr. agghegiare, crèschere, incrispai Frases mi est abbrandau su schinitzu de su fàmini ◊ antiga domo mia, recreu de su meu pensamentu, abblandhas sa tristia (P.Fae)◊ custu est prantu chi nisciunus abbrandat ◊ ti fia isetendhe pro mi abbrandhare penas e dolores ◊ o Babbu eternu, abblandha su rigore! ◊ seo ibertandho chi su cuadhu si abbrandhet ◊ a parte de merie s'aera si fut abbrandhada e no fut fritu ◊ si mi abbrannant sos ohis, cantu poto mantenzo 2. candu andat mali sa laurera sa provista po fortza abbrandat Ètimu spn. ablandar Tradutziones Frantzesu adoucir, apaiser Ingresu to mitigate Ispagnolu mitigar, aliviar Italianu mitigare, attutire Tedescu beruhigen, mildern.
allejàre , vrb Definitzione illebiare, fàere prus lena o lébia una pena, una suferéntzia Sinònimos e contràrios abblandai, aliviai, alixerai, allebiae, allenare, asseliare, assussegai, illebiare Frases bois, Deus de piedu, dazemila sa morte a mi allejare s'agonia! ◊ canto pro mi allejare carchi anneu ◊ tocos nobales de arruchidas campanas allejant làgrimas e isperas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu calmer, adoucir Ingresu to soothe Ispagnolu aliviar Italianu lenire Tedescu lindern.
allenàre , vrb: alleniare Definitzione fàere prus lena una cosa forte, mescamente una suferéntzia; lassare lasca una cosa tirada, una cosa càdria / a. sa voche = abbasciai sa boxi; a. s’andhera = andai prus abbellu Sinònimos e contràrios abbacai, abblandai, abbonantzai, allebiae, allenire, apachiare, apasaogare, asselenare, assussegai, illebiare, illenare / abbambiai 1, aflusciai, allentai, iscanzare | ctr. acadriare, apretai, incrispai Frases nàdeli goi ca li allenat su dolore! ◊ pro cantu podes su patire allena! ◊ su sole allenat sa calura a s'intirinada ◊ gasi isciopesit pro tantu penare isfoghendhe in piantos e lamentos chi sa boghe deveit allenare ◊ cun custa cura sos dolores mi ant allenadu 2. a boltas mi alleno sa chintolza ◊ si lis allenas aizu sa fune frazant totu! ◊ a pagu a pagu si allenat s'andhonzu (P.Casu) 3. allena sa gianna! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu adoucir, apaiser, affaiblir Ingresu to diminish, to soothe Ispagnolu mitigar, aliviar Italianu mitigare, lenire, affievolire Tedescu mildern, lindern, schwächen.
illenàre , vrb: illeniare Definitzione ifritare o callentare fintzes a èssere tébiu; nau pruschetotu de unu dolore, menguare, dòlere prus pagu, fintzes fortzare prus pagu tirandho calecuna cosa, lassare andhare Sinònimos e contràrios intebiai, isalenare / abbacai, abblandai, abbonantzai, achedare, allebiae, apachiare, apasaogare, asselenare, asseliare, assussegai, illebiare / abbambiai 1, aflusciai | ctr. imbudhighinare / ingrajai, peorare 2. chie podiat illenare su dolore tuo? 3. si l'illenas sa bríglia cust'ebba curret Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu adoucir, calmer Ingresu to soothe Ispagnolu aliviar Italianu lenire Tedescu lindern.
indrucài, indrucàre , vrb: indruciai, indulcai, indulciai, indurcai, indurcare, indurciai, indurtzare, undrucai Definitzione fàere druche, prus druche; pònnere a pèrdere su marigosore, s'aspore, s'arridore o calecuna àtera calidade mala / i. linnàmini, su linu = pònnere a modhe su linnàmine, impojare su linu Sinònimos e contràrios addruchire, addulcare, ingruciai, immelai, indruchire, melai | ctr. ammarigosae, irranchidare Frases su gafè s'indurcat cun su túcaru ◊ sas frútoras sunt totus indurcandhe ◊ porta cussus drucis… ca s'indruciaus! ◊ po t'indruciai sa buca piga un'incuedhu de tzúcuru! 2. s'olia de cufetu trapada si ponet in abba a indurcare ◊ s'olia trapada s'indurcat in s'abba 3. in sa noti de billa s'indúlciat s'arregordu de una boxi, de unu nòmini ◊ Antoni como s'est indrucau fintzes in su foedhare Ètimu ltn. indulcare Tradutziones Frantzesu sucrer, adoucir Ingresu to sweeten Ispagnolu endulzar Italianu addolcire Tedescu süßen.