annoadúra , nf Definition
su annoare; sa sida o linna noa chi bogat su matedu
Synonyms e antonyms
annoizu,
rennou
/
froedha,
fruntza,
grillu 1,
irbrossa,
pigionatzu,
schésciu
Sentences
s'annoadura sas àrbures la faghent in beranu
Etymon
srd.
Translations
French
renouvellement
English
bud,
renewal
Spanish
renovación,
brote
Italian
rinnovaménto,
germòglio
German
Erneuerung,
Sproß.
bròssa , nf, nm: brota,
brotza Definition
is cambos noos de is matas, sa tzeurra de s'erba naschindho
Synonyms e antonyms
froedha,
fruntza,
inseurru,
irbrossa,
pigionatzu
Sentences
su terrinu fit galu netu de brossa
Surnames and Proverbs
smb:
Brotza, Brozza, Brozzas
Etymon
srd.
Translations
French
bourgeon,
pousse
English
germination
Spanish
brote,
botón
Italian
germòglio
German
Sproß.
bullòne , nm Definition
pigione nou chi bogant is matas, mescamente in su truncu, in is naes grussas pudadas
Synonyms e antonyms
brione,
brossa,
cambigiolu,
froedha,
fruntza,
inseurru,
irbrossa,
pigionatzu
Scientific Terminology
rbr
Etymon
itl.
pollone
Translations
French
bourgeon
English
sprout
Spanish
brote
Italian
rampóllo
German
Sproß.
chíma , nf, nm: chimu 1,
cima Definition
su coromedhu de is matas, is partes prus artas o prus atesu de su truncu de is matas (e po cussu fintzes is prus fines e modhes); genia de candhelita chi bogant is erbas ue apustis faent su frore, ma pruschetotu is litos betzos (Hyoseris radiata, itl. radicchio selvatico)/ cima de làtia, de gureu, de indívia, de càuli
Synonyms e antonyms
cimixedha,
coma,
coramedhu,
frandha 1,
puntioledha,
rampu
/
síriu
Sentences
sas àrbures faghent su frutu in chimas ◊ in sas chimas sos puzones godint gioghitendhe ◊ su cardu, sa latuca, sa tzicória sunt boghendhe sa chima ◊ candho sas erbas bogant sa chima sunt apunta a fàghere su fiore ◊ fit cun su chimu de s'olia che columba ◊ su bentu movet sos chimos de sas matas
2.
in beranu essit sa chima ◊ sos pisedhos essiant a chima, unu tempus: como no cherent mancu tzoculates!
Scientific Terminology
rbr
Etymon
ltn.
cima
Translations
French
bout tendre et mince des plantes et de certaines herbes
English
cyme
Spanish
cogollo
Italian
punta tènera e sottile delle piante,
gètto di alcune èrbe
German
Trieb,
Sproß.
froèdha , nf, nm: froghedha,
froighedha,
fruedha,
fruedhu Definition
cambu nou, mescamente su chi essit in su truncu o in sa segada de una pudadura de is matas: si narat fintzes a sa punta de unu prantone; genia de essidura, de guronedhu in sa pedhe
Synonyms e antonyms
annou 1,
brione,
brossa,
bullone,
froa,
froe,
inseurru,
irbrossa,
pigionatzu,
proedha
/
brussedha,
caigioni,
frusca,
laturra
Sentences
de cust'àlvure ndhe paro una froedha ◊ s'àrvore at bocau froedhas noitolas ◊ che cherent segadas sas fruedhas de s'ozastru pro chi crescat sa linna de sas olias
2.
printzípiat sa vida a fruedha che una criadura (A.Piu)◊ pacos núrtiles brusant galu froedhas lassàndhennos chena àlinu ◊ mirèndhedi gasie sicu e mortu e sentza froighedhas totu in giru una tumba mi est pàrfidu cuss'ortu (P.Cabras)
Etymon
ltn.
flagellum, flagella
Translations
French
bourgeon
English
sucker,
sprout
Spanish
vástago
Italian
pollóne
German
Sproß.
inseúrru , nm, nf: intzaurru,
intzéurra,
intzeurru Definition
cambu nou chi bogant is sèmenes naschindho
Synonyms e antonyms
brossa,
cirrione,
froedha,
grillu 1,
infeurru,
irbrossa,
pigionatzu,
schésciu,
serione,
tudhu,
tzéurra,
tzirriotu
Sentences
biu tancas frorias e bíngias, biu intzaurrus frorius, sigurus (G.P.Salaris)
Etymon
srd.
Translations
French
bourgeon
English
sprout
Spanish
brote,
vástago
Italian
germòglio
German
Sproß.
pigionàtzu , nm, nf: pillonàciu,
pillonassu,
pillonatzu,
pilluatzu,
pixonatzu,
puxonatza Definition
fruedha noàdile, cambu nou chi bogant is linnas, mescamente in tretu ue su truncu o cambu grussu dh'ant immuciurrau (o fintzes de fundhu, de is arraighinas)
Synonyms e antonyms
brione,
brossa,
cambigiolu,
froedha,
inseurru,
irbrossa,
isfraone,
rebudhu
/
cdh. pucioni
/
prantone
Sentences
tocat a puliri is matas de is pillonatzus chi crescint in su truncu ◊ is manus si aténdiant a is pilluatzus de is matas chi as prantau ◊ su pillonàciu est po infèrriri
2.
sa morti est innòi a ingíriu, currit in is alas de su bentu, iscucullat apalas de is cresuras su pillonatzu de istruncai
Scientific Terminology
rbr
Etymon
srd.
Translations
French
bourgeon
English
bud
Spanish
chupón
Italian
pollóne
German
Schößling,
Sproß.
pudhòne 1 , nm: pullone Definition
fruedha, pigionatzu, cambu noàdile chi bogant is linnas
Synonyms e antonyms
brione,
froedha,
irbrossa,
isfraone,
pigionatzu,
rebudhu
2.
chi brotent pudhones de sustàntzia e onestade!
Etymon
itl.
Translations
French
bourgeon
English
sprout
Spanish
chupón,
brote
Italian
pollóne,
rampóllo
German
Schößling,
Sproß.
rebúdhu , nm: arrempudhu,
rempudhu,
rimpudhu Definition
cambu nou chi essit in sa linna grussa de is matas, fintzes erba naschindho
Synonyms e antonyms
brione,
brossa,
froedha,
inseurru,
irbrossa,
pigionatzu
/
pumpullu,
tzaurra
Sentences
su fiore chi apo pastinadu at bogadu rebudhedhos dae fundhu ◊ frores chene rempudhu e chene asore (L.Loi)◊ in capidanni su rimpudhu fit cumentzandhe a colorare tancas e ortos
Scientific Terminology
rbr
Etymon
ltn.
*repullus
Translations
French
bourgeon
English
sprout
Spanish
brote,
vástago
Italian
pollóne,
rampóllo
German
Sproß.
schésciu , nm: ischésciu,
schísciu 1 Definition
pigionatzu o cambu noàdile chi essit de fundhu de matedu, de sa cotzighina, fintzes fundhu o prantonedhu / bellu schésciu de!… = arratza de!…, cosa de zudu!… (bonu a nudha)
Synonyms e antonyms
brossa,
froedha,
inseurru,
irbrossa,
pigionatzu,
schiscioni
/
arrogu,
bículu
Sentences
custus schèscius ant postu arréxini ◊ unu schésciu de erba ◊ in giardinu tenia unu schésciu de flori
2.
bellu schésciu de abbogau chi est, cussu! ◊ bellu schésciu de dotori!…
Etymon
ctl., spn.
equeix, esqueje
Translations
French
rejeton
English
shoot
Spanish
chupón,
mamón
Italian
pollóne,
messitìccio
German
Schößling,
Sproß.
seriòne , nm: sirione,
sirioni,
tirione Definition
pigione o cambu nou chi bogant is sèmenes naschindho (ma dhu narant fintzes de su chi bogat sa chibudha a conca, s'àgiu, sa patata cumenciandho a naschire), fintzes pigionatzu de is matas; in cobertantza, sa natura de s'ómine
Synonyms e antonyms
cirrione,
grillu 1,
inseurru,
síriu,
tudhu,
tzirriotu
Sentences
ses cari biancu che sirione naschitu suta de preta! ◊ chi unu sirione potat essire dae sa terra chene órdine issoro los ofennet prus de una fusilata, ca su sirione est sinnu de sa vita chi timent (M.Pira)◊ sa chibudha est totu boghendhe su sirione
Scientific Terminology
rbr
Etymon
srd.
Translations
French
plumule,
thalle,
bourgeon
English
embryo,
sprout
Spanish
embrión,
plúmula,
tallo,
brote
Italian
embrïóne,
plùmula,
tallo,
germòglio
German
Embryo,
Knospe,
Thallus,
Sproß.
síriu , nm: siru 1,
tzíriu Definition
sa puntighedha noa chi bogant is sèmenes naschindho, fintzes sa chima o candhelita chi faent unas cantu erbas candho lompent po fàere su frore e su sèmene
Synonyms e antonyms
serione,
tudhu
/
chima
Sentences
campos semenados de geniosos sírios
Scientific Terminology
rbr
Etymon
srd.
Translations
French
thalle,
bourgeon,
bout,
cime
English
sprout
Spanish
tallo
Italian
tallo,
cima
German
Thallus,
Sproß.