píra , nf Definitzione
genia de mata, fintzes manna, e de frutu (upm) tundhitu e (po su prus) coment'e a punta a cara a su nasedhu, a prupa grussa e po su prus abbosa: sa mata faet linna bona po òpera e si ponet meda po frutuàriu (innestada in su pirastu)/ min. pirighedha (chi a logos narant a su balladore o pimpirillodhi de sa rosa canina), pirixedha; piredha = genia de pira areste / calidades de pira: antoniessale, butiru, campana, camusina, de sè, frarisca, ispadona, melendrinu, montò, muscadedha, orzale, piraula, pirinzinu; p. chidonza, tidòngia = melaghidòngia
Maneras de nàrrere
csn:
p. de zerru = calidade chi repitit fintzas a zerru, chi est bona tempus meda apustis bodhida (in atunzu); p. fata = allardada, cundhia, matzi niedha, tzúriga, unu pagu inniedhigada (in colore de castanza), in sa menzus muta pro manigare; p. irfata = passada, chi no est prus bona, fintzas chentza èssere própiu guasta; p. cherfa = chi no est ancora in muta sua pro la manigare; p. cota = budhida in abba o cota in furru; p. de origa = oritzina; apisile de p. = màtulu de zuncu fémina (o fintzas ràfia) fatu a nodu in mesania (pro lu pòdere apicare) a manera de resurtare a zisa de iscóbulu, onzi ena de zuncu cun duos cabos pendhindhe ue si prendhet sa pira a su nasedhu; giúghere a unu dae sa pira a sa mela = aguantaidhu aspetendi, cun arreghèscias, a candu narendidhi una cosa e a candu un'àtera; leare p. pro pirastru = pigai allu po cibudha, leare una cosa pro un’àtera, cumprèndhere male
Frases
sos pirastros s'innestant a pira ◊ sas piras sunt barriadas de fiore ◊ tenzo de iferchire cosa 'e piras ◊ cerésias e piras funt biancas che sa ní de su frori chi portant
2.
mamma sa pira dh’isperràt e dha faiat a piladra po dha papare in s'ierru ◊ sa pira segundhu sa calidade est abbosa ◊ si totu custu frore benit a bonu amus pira meda, ocannu ◊ toca abbissi est fata custa pira! ◊ cussa mata su Signori dh'iat destinada a fai miràculus e non pira!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Pira, Piras
Terminologia iscientìfica
frt, Pyrus communis
Ètimu
ltn.
pira
Tradutziones
Frantzesu
poirier,
poire
Ingresu
pear (tree)
Ispagnolu
peral,
pera
Italianu
péro,
péra
Tedescu
Birnbaum,
Birne.
píra 1 , nf, nm: piru 2 Definitzione
css. cosa posta subràbari a tantos pigios, cabidhada, una in pitzu de s'àtera
Sinònimos e contràrios
muntone,
pilada,
pipira
Frases
una pira, o unu piru, de pane ◊ sos isportinos si poniant a pira, a supressare ◊ un’àtera pessone carfit su pane cotu chin d-unu gortedhu e lu collit a piras ◊ sunt totu a pira che truncos tortos, unu subra de s'àteru ◊ sos annos su bestiàmene fit morinne a piras
Tradutziones
Frantzesu
pile,
tas
Ingresu
heap
Ispagnolu
pila,
rimero
Italianu
catasta
Tedescu
Haufen,
Stapel.