ammàssu , nm Definitzione muntone mannu mescamente de laores, nau pruschetotu in su sensu de s'arregorta chi faet fàere unu guvernu pigandhondhe sa cosa fintzes ammalaògia Sinònimos e contràrios acumassu, muntone Frases teniat su trigu in d-unu sostru faltzu suta de sa cabertura pro no bi che lu leare a s'ammassu ◊ su guvernu lassaiat unu tantu de trigu perómine: su restu si depiat dare a s'ammassu Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu amas, tas Ingresu heap Ispagnolu montón Italianu ammasso Tedescu Anhäufung.
apiculàda , nf Definitzione muntone mannu, cosa meda posta a pira, subràbare; logu ue si artzat Sinònimos e contràrios bigada, pira / altzadòglia, ampuada, ficada, muntada, petorru, picada, pigadorza | ctr. cabada, falada Frases candu acabbat de papai lassat un'apiculada arta de pratus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pile, tas Ingresu pile Ispagnolu pila Italianu catasta Tedescu Stoß.
godhetòne , nm: codhetone, ghedhatone Definitzione muntone de mannugos Sinònimos e contràrios biga 1, postura, remealzu Terminologia iscientìfica msg Ètimu ltn. collectionem Tradutziones Frantzesu tas Ingresu stack Ispagnolu montón Italianu bica Tedescu Getreideschober.
muntòne, muntòni , nm: mutoni Definitzione massa de vàrias cosas o fintzes cantidade de una matessi cosa posta totu impare, coment'e a fàere a cúcuru, a bisura de monte, betada una apitzu de s'àtera; dhu narant fintzes in su sensu de meda, cantidade manna Sinònimos e contràrios barone 1, partoxu, remealzu / barrigada, meda Maneras de nàrrere csn: rúere a unu muntone, a cúcuru muntone = a una fasche, totugantos paris; falare a unu muntone = rúere de mala manera, a istràmpidu, de no si pòdere abbàlere Frases muntone de pedra, de trigu, de palla, de foza, de linna, de carramatzinas, de àliga ◊ mi at contadu unu muntone de cosas ◊ bi aiat unu muntone de zente ◊ parit unu procu in muntoni de fà ◊ collide s'olia e ponide a muntone! ◊ fai unu mutonedhu de braxa anati de su forru!◊ pòbora ispiga, a ita ses torrada: oi donant su trigu a mutonis a is procus, crupa de is leis de sa CEE! 2. petzi mi che sapo in terra a unu muntone, irdaossadu che cuba betza ◊ ponzant frenu a sos chi sunt distruindhe su logu, prima de mòrrere a cúcuru muntone! Sambenados e Provèrbios smb: Muntone, Muntoni Ètimu itl. montone Tradutziones Frantzesu tas Ingresu heap, pile Ispagnolu montón, pila Italianu mùcchio, cùmulo Tedescu Haufen.
píra 1 , nf, nm: piru 2 Definitzione css. cosa posta subràbari a tantos pigios, cabidhada, una in pitzu de s'àtera Sinònimos e contràrios muntone, pilada, pipira Frases una pira, o unu piru, de pane ◊ sos isportinos si poniant a pira, a supressare ◊ un’àtera pessone carfit su pane cotu chin d-unu gortedhu e lu collit a piras ◊ sunt totu a pira che truncos tortos, unu subra de s'àteru ◊ sos annos su bestiàmene fit morinne a piras Tradutziones Frantzesu pile, tas Ingresu heap Ispagnolu pila, rimero Italianu catasta Tedescu Haufen, Stapel.
remeàlzu , nm: remiarzu, remiazu, reminarzu, rimiàgliu, rimialzu Definitzione muntone de trigu seidau, ma oe prus che àteru muntone de cosas bastat chi siat, fintzes àliga; logu inue si ammuntonat cosa chentza órdine; giuale de bíngia, órdine de bide, filera de matas po fàere aprigu Sinònimos e contràrios muntone, partoxu / linnàgliu / giuali, órdine Frases de custas cosas ndhe tenzo unu remiarzu 2. custu logu est unu remiarzu de bruine ◊ za b'est su remiarzu de s'arga in cussu cuzone!… Sambenados e Provèrbios prb: bàrriu minore, remiarzu mannu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tas, débarras Ingresu pile, receptable Ispagnolu montón, pila Italianu mùcchio, catasta, ricettàcolo Tedescu Haufen, Menge.