acumàssu , nm: acummassu, cumassa Definitzione s'impastu de sa farra in su tianu, faendho su pane, cumossu; muntone de cosa (fintzes guasta, pistada) 2. ancu si falet a un'acumassu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu amas Ingresu heap Ispagnolu masa, montón Italianu ammasso Tedescu Brotteig, Haufen.

aggodhetàre , vrb Definitzione arregòllere o fàere sa godheta: dhu’est s'idea de dha batire (sa cosa, sa gente)/ aggodhetare zente, bestiàmine = circai e portai genti po calincuna necessidadi apretosa, assodhiri su bestiàmini ispainau Sinònimos e contràrios aggodhetonare, ammuntonae, aunire | ctr. iscolletare 2. si sunt aggodhetaos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu entasser Ingresu to heap Ispagnolu amontonar Italianu ammucchiare Tedescu haufen.

muntòne, muntòni , nm: mutoni Definitzione massa de vàrias cosas o fintzes cantidade de una matessi cosa posta totu impare, coment'e a fàere a cúcuru, a bisura de monte, betada una apitzu de s'àtera; dhu narant fintzes in su sensu de meda, cantidade manna Sinònimos e contràrios barone 1, partoxu, remealzu / barrigada, meda Maneras de nàrrere csn: rúere a unu muntone, a cúcuru muntone = a una fasche, totugantos paris; falare a unu muntone = rúere de mala manera, a istràmpidu, de no si pòdere abbàlere Frases muntone de pedra, de trigu, de palla, de foza, de linna, de carramatzinas, de àliga ◊ mi at contadu unu muntone de cosas ◊ bi aiat unu muntone de zente ◊ parit unu procu in muntoni de fà ◊ collide s'olia e ponide a muntone! ◊ fai unu mutonedhu de braxa anati de su forru!◊ pòbora ispiga, a ita ses torrada: oi donant su trigu a mutonis a is procus, crupa de is leis de sa CEE! 2. petzi mi che sapo in terra a unu muntone, irdaossadu che cuba betza ◊ ponzant frenu a sos chi sunt distruindhe su logu, prima de mòrrere a cúcuru muntone! Sambenados e Provèrbios smb: Muntone, Muntoni Ètimu itl. montone Tradutziones Frantzesu tas Ingresu heap, pile Ispagnolu montón, pila Italianu mùcchio, cùmulo Tedescu Haufen.

píra 1 , nf, nm: piru 2 Definitzione css. cosa posta subràbari a tantos pigios, cabidhada, una in pitzu de s'àtera Sinònimos e contràrios muntone, pilada, pipira Frases una pira, o unu piru, de pane ◊ sos isportinos si poniant a pira, a supressare ◊ un’àtera pessone carfit su pane cotu chin d-unu gortedhu e lu collit a piras ◊ sunt totu a pira che truncos tortos, unu subra de s'àteru ◊ sos annos su bestiàmene fit morinne a piras Tradutziones Frantzesu pile, tas Ingresu heap Ispagnolu pila, rimero Italianu catasta Tedescu Haufen, Stapel.

remeàlzu , nm: remiarzu, remiazu, reminarzu, rimiàgliu, rimialzu Definitzione muntone de trigu seidau, ma oe prus che àteru muntone de cosas bastat chi siat, fintzes àliga; logu inue si ammuntonat cosa chentza órdine; giuale de bíngia, órdine de bide, filera de matas po fàere aprigu Sinònimos e contràrios muntone, partoxu / linnàgliu / giuali, órdine Frases de custas cosas ndhe tenzo unu remiarzu 2. custu logu est unu remiarzu de bruine ◊ za b'est su remiarzu de s'arga in cussu cuzone!… Sambenados e Provèrbios prb: bàrriu minore, remiarzu mannu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tas, débarras Ingresu pile, receptable Ispagnolu montón, pila Italianu mùcchio, catasta, ricettàcolo Tedescu Haufen, Menge.

rumbullòni, rumbulòni , nm: arrumbuloni* Definitzione cosa imbodhigada tundha, cosa fata a lómboru Sinònimos e contràrios gromeredhu, grómeru, lómberu, lombiscedhu, lórimu Maneras de nàrrere csn: fai, faisí a r. = a ballina, a lórumu; r. de bremis, de abis = murútulu, muntone de bermes, de sorde, de abe Frases is abis foras de su casidhu si funt fatas a rumbulloni Tradutziones Frantzesu balle, masse arrondie Ingresu ball, roundish mass Ispagnolu bola Italianu palla, ammasso rotondeggiante Tedescu kugelförmiger Haufen.

«« Torra a chircare