acumàssu , nm: acummassu,
cumassa Definitzione
s'impastu de sa farra in su tianu, faendho su pane, cumossu; muntone de cosa (fintzes guasta, pistada)
2.
ancu si falet a un'acumassu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
amas
Ingresu
heap
Ispagnolu
masa,
montón
Italianu
ammasso
Tedescu
Brotteig,
Haufen.
aggodhetàre , vrb Definitzione
arregòllere o fàere sa godheta: dhu’est s'idea de dha batire (sa cosa, sa gente)/ aggodhetare zente, bestiàmine = circai e portai genti po calincuna necessidadi apretosa, assodhiri su bestiàmini ispainau
Sinònimos e contràrios
aggodhetonare,
ammuntonae,
aunire
| ctr.
iscolletare
2.
si sunt aggodhetaos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
entasser
Ingresu
to heap
Ispagnolu
amontonar
Italianu
ammucchiare
Tedescu
haufen.
muntòne, muntòni , nm: mutoni Definitzione
massa de vàrias cosas o fintzes cantidade de una matessi cosa posta totu impare, coment'e a fàere a cúcuru, a bisura de monte, betada una apitzu de s'àtera; dhu narant fintzes in su sensu de meda, cantidade manna
Sinònimos e contràrios
barone 1,
partoxu,
remealzu
/
barrigada,
meda
Maneras de nàrrere
csn:
rúere a unu muntone, a cúcuru muntone = a una fasche, totugantos paris; falare a unu muntone = rúere de mala manera, a istràmpidu, de no si pòdere abbàlere
Frases
muntone de pedra, de trigu, de palla, de foza, de linna, de carramatzinas, de àliga ◊ mi at contadu unu muntone de cosas ◊ bi aiat unu muntone de zente ◊ parit unu procu in muntoni de fà ◊ collide s'olia e ponide a muntone! ◊ fai unu mutonedhu de braxa anati de su forru!◊ pòbora ispiga, a ita ses torrada: oi donant su trigu a mutonis a is procus, crupa de is leis de sa CEE!
2.
petzi mi che sapo in terra a unu muntone, irdaossadu che cuba betza ◊ ponzant frenu a sos chi sunt distruindhe su logu, prima de mòrrere a cúcuru muntone!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Muntone, Muntoni
Ètimu
itl.
montone
Tradutziones
Frantzesu
tas
Ingresu
heap,
pile
Ispagnolu
montón,
pila
Italianu
mùcchio,
cùmulo
Tedescu
Haufen.
píra 1 , nf, nm: piru 2 Definitzione
css. cosa posta subràbari a tantos pigios, cabidhada, una in pitzu de s'àtera
Sinònimos e contràrios
muntone,
pilada,
pipira
Frases
una pira, o unu piru, de pane ◊ sos isportinos si poniant a pira, a supressare ◊ un’àtera pessone carfit su pane cotu chin d-unu gortedhu e lu collit a piras ◊ sunt totu a pira che truncos tortos, unu subra de s'àteru ◊ sos annos su bestiàmene fit morinne a piras
Tradutziones
Frantzesu
pile,
tas
Ingresu
heap
Ispagnolu
pila,
rimero
Italianu
catasta
Tedescu
Haufen,
Stapel.
remeàlzu , nm: remiarzu,
remiazu,
reminarzu,
rimiàgliu,
rimialzu Definitzione
muntone de trigu seidau, ma oe prus che àteru muntone de cosas bastat chi siat, fintzes àliga; logu inue si ammuntonat cosa chentza órdine; giuale de bíngia, órdine de bide, filera de matas po fàere aprigu
Sinònimos e contràrios
muntone,
partoxu
/
linnàgliu
/
giuali,
órdine
Frases
de custas cosas ndhe tenzo unu remiarzu
2.
custu logu est unu remiarzu de bruine ◊ za b'est su remiarzu de s'arga in cussu cuzone!…
Sambenados e Provèrbios
prb:
bàrriu minore, remiarzu mannu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tas,
débarras
Ingresu
pile,
receptable
Ispagnolu
montón,
pila
Italianu
mùcchio,
catasta,
ricettàcolo
Tedescu
Haufen,
Menge.
rumbullòni, rumbulòni , nm: arrumbuloni* Definitzione
cosa imbodhigada tundha, cosa fata a lómboru
Sinònimos e contràrios
gromeredhu,
grómeru,
lómberu,
lombiscedhu,
lórimu
Maneras de nàrrere
csn:
fai, faisí a r. = a ballina, a lórumu; r. de bremis, de abis = murútulu, muntone de bermes, de sorde, de abe
Frases
is abis foras de su casidhu si funt fatas a rumbulloni
Tradutziones
Frantzesu
balle,
masse arrondie
Ingresu
ball,
roundish mass
Ispagnolu
bola
Italianu
palla,
ammasso rotondeggiante
Tedescu
kugelförmiger Haufen.