ammóntu , nm: ammuntu Definizione
su ammontare; calesiògiat cosa chi serbit po carragiare, a bestire / cotzare sos ammuntos in su letu = pinnigare sos oros a parte de fora, a s'ala de cabita
Sinonimi e contrari
afiagnu,
ammantu,
assacarru,
carrarzura,
coguzu,
cucutzura,
cugutzadorza
Frasi
a su piciochedhu ndhe dhi leat is ammontos po ndhe dhu fàere pesare! ◊ si est imboligau menzus in sos ammuntos e torrau a ormire ◊ a Cristos l'ant postu in sa rughe sen'ammuntu ◊ falaiat su lentore e deo sen'ammuntu! ◊ sa pinneta giughiat s'ammuntu de fenu e sida
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
couverture,
tout ce qui sert à couvrir
Inglese
everything useful to cover
Spagnolo
ropa
Italiano
tutto ciò che serve per coprire,
vestiàrio
Tedesco
Kleiderbestand.
búrra , nf Definizione
ammontu grussu de lana, po su letu / min. burrixedha, burronedhu
Sinonimi e contrari
caldada,
frassada,
tzellone
Frasi
su noti si acarraxada cun d-una burrixedha ◊ sa burra de istràciu si fera po coberri su pani e oi po tapetus
Cognomi e Proverbi
smb:
Burra
Etimo
ltn.
burra
Traduzioni
Francese
couverture
Inglese
cover
Spagnolo
manta
Italiano
copèrta
Tedesco
Decke,
Bettdecke.
caldàda , nf Definizione
genia de ammontu de lana, grussu, po letu, pígiu de ammontu
Sinonimi e contrari
burra,
coce,
coberta,
frassada
Frasi
mamma comintzat a ndhe bogare isterrimentas e caldadas…◊ si che poniat dereta suta de sas caldadas in su letu ca teniat fritu
Terminologia scientifica
ts
Traduzioni
Francese
couverture de laine
Inglese
woollen cover
Spagnolo
manta de lana
Italiano
copèrta di lana
Tedesco
Wolldecke.
ciliòni , nm: cilloni 1,
cilone,
ciloni,
tzellone Definizione
pannu téssiu a vergas, genia de ammontu grussu po letu, fintzes tapeto fatu de lana sarda; parte de tapeto prus trebballada
Sinonimi e contrari
burra,
frassada
Frasi
su mundu est cobertu de unu cilioni niedhu…◊ dhi ant ghetau asuba unu cilloni téssiu a trebaxu
Terminologia scientifica
ts
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
couverture,
tapis
Inglese
carpet
Spagnolo
manta gruesa,
alfombra
Italiano
celóne,
tappéto
Tedesco
Teppich.
cobèrta , nf: coperta,
crobeta,
cuperta Definizione
ammontu grussu, de letu; sa parte de pitzu de una domo, sa chi carràgiat totu; fintzes paperi coment'e imbodhigu
Sinonimi e contrari
acavannu,
assacarru,
caldada,
coce,
coguzu,
cubutóngiu,
cucutzura,
cugutzadorza,
cugutzóngiu,
frassada
/
cabertura,
teulada
/
cdh. cupalta
Modi di dire
csn:
ghetare sa cuperta = betare cabertura; essiri in cannas de crobeta = pesàresi a boghes male arrennegados; fai ballus in crobeta = fàghere machines de s'allegria a meda
2.
ant fravicau sa coperta de sa domo ◊ sos magasinos suos si prenaiant de trigu chi bisonzaiat a irghirare sa cuperta pro che lu fàghere càpere totu ◊ su cucumeu est lamendu peri is crobetas ◊ chi dhus iat postus in allirghia, peri ballus in crobeta iant a èssi fatu! ◊ sa crobeta faet abba ca dhue at canale segau
Terminologia scientifica
dmo
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
couverture
Inglese
cover
Spagnolo
manta,
bóveda
Italiano
copèrta
Tedesco
Decke.
còce , nf: còcia 1,
colce,
còlcia,
còncia 1,
còrcia,
cortza,
cròcia,
crotza,
crotze,
grotza Definizione
genia de ammontu grussu de pònnere a su letu in ierru, fintzes bestimentu coment'e tzamarra (pedhes longas); pígiu de calecuna cosa
Sinonimi e contrari
coberta,
manta,
trapeu
Frasi
fui carendindi de su soraju cun sa cròcia po dha samunai, sceti no mi seu bia arrumbiendi! ◊ coces, fressadas, lentolos e iscacos tocaiat a nois a los conziminare ◊ mi fipo addrummentatu cucuzàndhemi suta de sas crotzas ◊ mi ammanto sa cortza po mi fàere cuerru ◊ bi teniat còncias e coberiletos de brocadu
2.
custa còrcia de arena est intipia, de dexi carrus de terra! ◊ atraessendhe còlcias de nie intendhiat una frina chena asprore
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
couverture,
courtepointe
Inglese
blanket
Spagnolo
colcha
Italiano
cóltre,
trapunta,
piumóne
Tedesco
Bettdecke,
Steppdecke,
Federdecke.
cogúzu , nm: cucuzu,
cuguzu Definizione
totu su chi serbit a cuguzare, ammontare, fintzes a bestire; in su foedhóngiu, cosa nada in cobertantza, chi no si cumprendhet luego; genia de fogighedha o camisa chi portant imbodhigada is granos de una css. ispiga, e fintzes su granu etotu imbodhigau / faedhare in cuguzu = fuedhai in crobetàntzia, de una manera chi no si cumprendhet dereta, de pàrrere una cosa candho est un’àtera
Sinonimi e contrari
acavannu,
ammuntolzu,
assacarru,
coberta,
cucutzura,
cubutóngiu,
cugutzadorza,
cugutzóngiu,
cuzicura,
incarralzu
/
crobetàntzia
Frasi
faghendhe de su letu sa grabbada a coguzu li ponet sa banita, a istèrrere li ponet sa fressada!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
couverture,
tout ce qui sert à couvrir
Inglese
covering
Spagnolo
cobertura
Italiano
copertura,
tutto ciò che serve a coprire
Tedesco
Decke.
covacúra , nf Definizione
totu su chi si podet pònnere a covecu, po ammontu a calecuna cosa
Sinonimi e contrari
acavannu,
ammantadroxu,
assacarru,
carrarzura,
coberta,
coguzu,
cubutóngiu,
cucutzura,
cugutzadorza
Frasi
betare una cosa a covacura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
couverture,
tout ce qui sert à couvrir
Inglese
coverings
Spagnolo
todo lo que cubre
Italiano
tutto ciò che può servire per coprire
Tedesco
Decke.
frassàda , nf: frassata,
frensada,
fressada,
fressata Definizione
ammontu no tanti grussu, po su letu, de lana o fintzes de tiras de orrobba de diferentes colores / giúghere una cosa che fressada de pignora = pigare a s'imbola imbola, de unu logu a s'àteru
Sinonimi e contrari
burra,
coberta,
fàniga,
tzellone
Frasi
sunt totucantos drommios bene ammuntados cun fressadas e mantas ◊ una frensada totu a corriolos li faghiat de letu e de banita ◊ tenet sos filos chi li parent adatos a fàchere sas frassatas
2.
sa bòveda de su chelu bianca nida isterret sa fressada de sos istedhos (G.Fiori)
Terminologia scientifica
ts
Etimo
ctl., spn.
flassada, frazada
Traduzioni
Francese
couverture
Inglese
blanket
Spagnolo
frazada
Italiano
copèrta
Tedesco
Decke.
mantèdha , nf Definizione
min. de manta, ammontu piticu po pipiu, a betare in pitzu de su brasciolu
Frasi
sonnat mantedhas de pipiu po su bartzolu e tiallas pintadas po s'incúngia
Terminologia scientifica
ts
Traduzioni
Francese
couverture
Inglese
small cover
Spagnolo
manta
Italiano
copertina
Tedesco
Babydecke.