dimandhàre , vrb: dimannare,
domandai,
domandhare,
domannare Definizione
fàere pregontas, foedhare po bòllere ischire de is àteros, po tènnere ccn. cosa; cricare fémina a pobidha / domandhare una cosa a manu arta = pregontai po abarrai própriu seguru de ccn. cosa, a manera chi cussu chi depit arrespúndiri no boghit frocus o no circhit arreghèscias
Sinonimi e contrari
imbistigare,
precontare
/
pedie,
prejare
| ctr.
arraspundi
/
dare,
donai
Frasi
mancu dimandhadu ndhe as, a bídere comente istat Bodale? ◊ a su dimandha dimandha za che so afertu a su logu ◊ dimandhabbilu a manu arta si su dannu l'at fatu isse! ◊ dhis iat domandau in cali logu depiat nasci su Messia ◊ fui domandandu de Antoni ◊ cun cudhus ogus de cristianu su cani pariat domandendu perdonu ◊ candu si nd'iscidat, dhi domandu ita intentzioni tenit ◊ su poeta pesat una boghe de saludu a sa Santa dimandhandho salude e fortuna po totus
2.
chi non domandas, mancu àcua ti donant
3.
una pariga de palarimpos furint andhaos a dha dimandhare ◊ si cheriat dimandhare sa zòvana chi teniat in su coro ◊ unu giòvunu est andau a si domandai una fémina po mulleri ◊ si m'istimas, domàndhami a sos mannos!
Etimo
itl.
domandare
Traduzioni
Francese
demander
Inglese
to ask
Spagnolo
preguntar
Italiano
chièdere
Tedesco
fragen,
anhalten,
bitten.
imbistigàre , vrb Definizione
fàere pregontas cricandho de ischire cosa, foedhare po bòllere ischire de is àteros / avb. a s’imbístiga imbístiga = a fortza de pregontai
Sinonimi e contrari
chilcare,
dimandhare,
irfrodhocare,
iscocolai,
isseare,
istigare,
isuzigonare,
precontare,
speculitai
Frasi
imbistighendhe za si benit a ischire, sa cosa ◊ cheret imbistigadu a bídere si si ndhe agatat, a cómporu, de ozu ◊ sas finantzas istaiant imbistighendhe a bídere si fit abberu chi nois aimus màchina
2.
a s'imbístiga imbístiga za che so dadu a subra e za l'apo àpidu su chi fia chirchendhe
Traduzioni
Francese
enquêter,
demander
Inglese
to investigate
Spagnolo
investigar,
averiguar
Italiano
investigare,
chièdere
Tedesco
erforschen,
fragen.
pedíe , vrb: pedire,
pediri,
perí,
petire,
pidire,
pitire Definizione
pregontare po àere calecuna cosa (prus che àteru in donu, po no dhu torrare); andhare a cricare s'alemúsina / èssere o essire a p. = tènniri abbisúngiu meda, de dèpiri andai a circai s'alimúsina
Sinonimi e contrari
dimandhare,
prejare
/
lemusinai,
mendigai
| ctr.
dare,
donai
Frasi
de fronte a Deus m'intendho obbligadu in disisperu a pedire perdonu (G.B.Mereu)◊ dontzi via chi l'imbeniat, su tzilleraju li petiat su bufu in cara de tzente ◊ mezus dare chi no pedire ◊ candu mai ti apu pediu calincuna cosa, si no po apretu?!
2.
dai candho li est mancadu su babbu, in cussa domo, sunt a pedire ◊ iscuru a chie pedit pro no àere! ◊ bilgonza e dannu est a pedire e furare!
Etimo
ltn.
*petire
Traduzioni
Francese
demander,
mendier
Inglese
to beg
Spagnolo
pedir limosna,
mendigar
Italiano
chièdere,
mendicare
Tedesco
bitten,
betteln.
peleài, peleàre , vrb: apeliai,
peliai Definizione
pigare pelea, matana, apeleu, múngia faendho cosa; istare a perrica abbetiandho po calecuna cosa chi si bolet
Sinonimi e contrari
fadiae,
ghimallai,
matanare,
penai,
trumentai
/
apiliare,
pedie
Frasi
o Gesús santu ahi peleadu cantu as pro a mie! ◊ die e note peleo pro sas munzas chi mi leo ◊ za ndhe at peleadu, sa zente, de fàmine, in tempos de gherra!…◊ cantu pensas e faghes e peleas det a sa morte tua terminare ◊ pro èssere abberu ómine, unu depet peleare: sinono it'ómine est?! ◊ a peleare macos bi cheret passéntzia meda ◊ e chie bi la faghet a peleare tota vida zente dorta?!
2.
est de diora peliendi po dhi bendi sa domu
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
combattre,
se fatiguer,
demander avec insistance
Inglese
to fight,
to worry oneself,
to ask insistently
Spagnolo
pelear,
pedir con insistencia,
instar
Italiano
combàttere,
affannarsi,
chièdere con insistènza
Tedesco
kämpfen,
streiten,
sich abmühen,
sich ängstigen,
um etwas bitten (eindringlich).
precontàre , vrb: precuntare,
pregontai,
preguntai,
preguntare,
priguntare,
progontai Definizione
fàere pregontas, dimandhas, foedhare po bòllere ischire de is àteros ccn. cosa, o fintzes po pigare o tènnere cosa
Sinonimi e contrari
chilcare,
dimandhare,
imbistigare,
ispreculare,
istigare,
isuzigare,
speculai
/
pedie
| ctr.
arraspundi,
dare
Frasi
precuntat chercos, élighes, ozastros comente sunt naschidos ◊ bos cherzo preguntare: De chie est su pitzinnu chi ninnades? ◊ comare mia, odheu, de ite cosa mi azis preguntadu! ◊ unu carabbineri mi at progontau innoi bivias ◊ su pitzinnu si ch'est drommidu in coa in su menzus preguntare ◊ si est presentau pregontendi si fiant cussas is chi fiat circhendi
2.
at pregontau un'ou a sa gomai
Etimo
ltn.
percontare
Traduzioni
Francese
interroger,
demander
Inglese
to ask
Spagnolo
preguntar
Italiano
interrogare,
domandare
Tedesco
befragen,
fragen.