càsta , nf: crasta 1 Definizione
genia, arratza po ndhe parare, nau mescamente de animales; calidade de calecuna cosa
Sinonimi e contrari
arràcia,
arramponi,
genia,
iscera,
isceta 1,
iscrípia,
paru,
raima
Modi di dire
csn:
zogàresi a su pudhu ’e casta = pèrdere su tempus in sas diverteras, chentza cumbinare nudha, chentza contu e chentza cabu; parai casta = parare ratza, lassare un'animale (o un'erba o àrbure) pro ndhe fàghere àteros cun sas matessi calidades; pàrrere vonu de casta = bonu meda, de sa menzus calidade
Frasi
una crasta de ballu chi nd'eis bogau a pillu!…◊ tengu unu caboni de sa vera casta (E.Pintor Sírigu)◊ che pastore de casta, iberrabat sa robbedha in su cunzau a cara a sole ◊ caboni de casta ghetat sempri s'ala a sa pudhasta chi circat callenti
2.
líbberos de cussa casta no nche ndhe tenzo
3.
sas abes si dividint in tres castas chi però faghent una famíllia sola: abe maistra, abe selvidora, abe màsciu
Cognomi e Proverbi
smb:
Casta, Crasta
Etimo
ctl., spn.
Traduzioni
Francese
genre,
espèce,
variété,
caste
Inglese
kind,
species
Spagnolo
casta
Italiano
schiatta,
spècie,
varietà
Tedesco
Stamm,
Art.
ciapuédhu, ciapulédhu , nm Definizione
min. de ciapu, ma mescamente genia de macarrone: is ciapuedhus o tzapuedhus funt macarrones fatos a manu, de chivarzu (ma no solu), orrughedhos de pasta alladiada segada a orrughedhos
Frasi
a papai eus fatu ciapuledhus a casu furriau
Traduzioni
Francese
genre de pâtes courtes
Inglese
a kind of macaroni
Spagnolo
clase de pasta corta
Italiano
un tipo di pasta córta
Tedesco
eine Art Makkaroni.
crèze 1 , nf: greza Definizione
cosa chi in is calidades si distinghet de un'àtera
Sinonimi e contrari
calidade,
genia,
iscera,
iscrípia,
paru
Frasi
su campu produet su laore cufromma a sa creze de su terrinu ◊ sos frutuàrios sunt de tantas crezes ◊ custu basolu est de duas crezes: cheret chirriadu su de semenare ◊ sas erbas bonas sunt de tantas crezes ◊ cuss'àrbure bogat fiores de creze mala chi iscóniat su fragu
Traduzioni
Francese
catégorie,
genre
Inglese
cathegory,
kind
Spagnolo
categoría,
género
Italiano
categorìa,
gènere
Tedesco
Kategorie,
Art.
efèdra , nf Definizione
genia de matighedha chi faet in logos de mare, bona po cura
Terminologia scientifica
mt, Ephedra distachya
Traduzioni
Francese
arbuste du genre Ephedra
Inglese
ephedra
Spagnolo
belcho
Italiano
uva marina
Tedesco
eine Ephedrasorte.
genía , nf: ginia,
inzia,
zenia Definizione
totu su chi distinghet una cosa o una categoria de cosas de dónni’àtera / ginias = calidade de binu biancu fatu de uas diferentes
Sinonimi e contrari
arràcia,
creze 1,
iscera,
iscrípia,
paru,
vúglia
/
manera
Frasi
seus totus de una própiu genia ◊ èguas!… dèu no mi coju cun fémminas de cussa genia! ◊ sa limma faet diferentes pópulos e natziones e faet in modu chi areos, genias, aréntzias si potzant connòschere e adatare (P.La Croce)
2.
funt follas piticas e mannas, fatas a dogna genia
Etimo
itl.
genia
Traduzioni
Francese
genre,
sorte
Inglese
kind
Spagnolo
género
Italiano
gènere
Tedesco
Art,
Weise.
latarína , nf: laterina Definizione
genia de pischighedhu; una calidade, l. de mari biu
Sinonimi e contrari
lesi,
muscione,
segretu 1,
tzudhitedhu
Terminologia scientifica
psc, atherina hepsetus
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
petits poissons du genre Atherina
Inglese
caspian-sand smelt
Spagnolo
chucleto
Italiano
latterino
Tedesco
Ährenfisch.
zenía , nf: genia*,
inzia,
zinia Definizione
totu su chi distinghet una cosa, un'arratza de cosas de dónni'àtera
Sinonimi e contrari
arràcia,
creze 1,
iscera,
iscrípia,
paru,
vúglia
/
manera
/
ispétzia?
Modi di dire
csn:
sa zenia umana = totu sa zente de su mundhu, s'umanidade; fàere zenias = fàghere su dengosu, istare coment'e a inzestros a imbérriu; de mala zenia (avb) = meda, cun fortza
Frasi
no semus totugantos de una zenia ◊ su professore ti si m'alliat chirchèndhemi tota sa zenia de cudhu dimóniu de Kant ◊ su machine est de tantas zenias ◊ su babbu e sa mama faghent sacrifíssios de dogna zinia ◊ sa zente est de chentu zenias
2.
si ne leat s'ispada de chintzu e che dha fúlliat de mala zenia ◊ e canta zente apo fatu ríere de mala zenia in otanta annos de vida! ◊ est acatarradu de mala zenia
Traduzioni
Francese
genre
Inglese
kind,
species
Spagnolo
género,
clase
Italiano
gènere,
spècie
Tedesco
Art,
Menschengeschlecht.