degógliu , nm: dególliu,
degollu,
degorju,
degullu,
digógliu,
tagollu Definizione
istrópiu, dannu mannu meda fatu a gente, animales o cosas; moida, sonu forte
Sinonimi e contrari
bisestru,
dannu,
destrossa,
idegollu,
istralia,
istrópiu,
macedhu,
sdegógliu
/
abbasatu,
fracassu
Frasi
a fortza de degógliu e de fracassu crent chi si rimédiet s'errore (D.Mele)◊ fàcia de ghimisone isreguladu, cheres fàghere de àrias degógliu candho de ària as solu su respiru! ◊ chentu bardaneris falant a cadhu e intrant in bidha a fàghere bardana: unu degógliu, unu disacatu! ◊ za ndhe at fatu de degullu cussu bentu, in binza: che at betadu totu sa bide noa! ◊ sos fogos fuidos faghent degollu inue passant
2.
s'intendhet degullu: abbàida no siant canes! ◊ mi ndhe at ischidadu su degógliu de sas undhas ◊ timiat su degógliu de sos isparos ◊ s'intenniat su degógliu de una sirena ◊ pro fàere essire is sibrones faiat meda degollu: pariat betandhoche a Deus de s'assétiu! ◊ s'intendhet unu degorju de abba de rivu ufratu
3.
in domo si ndhe tzacat chentza falta e bi pesat degógliu
Cognomi e Proverbi
smb:
Degogliu, Digogliu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
massacre
Inglese
massacre
Spagnolo
masacre (f),
degüello
Italiano
strage,
scémpio,
massacro
Tedesco
Massaker,
Blutbad.
destròssa , nf, nm: destrossu,
distròscia,
distrossa Definizione
su distrúere o arruinare totu de mala manera / pròiri a distrossa = a dellúbbiu, a mala istropiadura
Sinonimi e contrari
arruinu 1,
degógliu,
derruta,
desacatu,
istralia,
istròscia,
macedhu,
sderrocu,
sderrota,
sderruimentu
Frasi
is domínius ant fatu destrossu insulendi chi sa língua sarda est nemiga de su progressu! (G.Lilliu)
Etimo
ctl.
destrossa
Traduzioni
Francese
massacre
Inglese
slaughter
Spagnolo
destrucción
Italiano
eccídio,
scémpio
Tedesco
Blutbad,
Katastrophe,
Verunstaltung.
destrossài, destrossàre , vrb Definizione
fàere destrossa, fàere a orrugos, arruinare totu
Sinonimi e contrari
agigotare,
degogliai,
ifasciare,
isciasciai,
iscruncassare,
secare,
truncai
Frasi
destrossada est sa cadena de s'ómine cautivadu
Etimo
ctl., spn.
destrossar
Traduzioni
Francese
mettre en pièces,
massacre,
endommager
Inglese
to brake to pieces (to tear),
to damage heavily
Spagnolo
destrozar
Italiano
fare a pezzi,
scémpio,
disastrare
Tedesco
niedermetzeln.
isémpiu , nm Definizione
dannu mannu, isfrégiu
Sinonimi e contrari
biseltru,
iscréntiu,
istrópiu
/
disacatu
Frasi
si passades de su rú afaca, mih ch'isémpiu mannu bos faghides! ◊ cumpresu azis su disacatu, cun cale manera ant tratadu sa Terra e s'isémpiu chi ant fatu de su mundhu? ◊ Bainzu aiat isarchiladu s’urtimunu de sos pegos e no de si che fuire si fit postu a abbaidare cuss’isémpiu! (Q.Falchi)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
massacre
Inglese
havoc
Spagnolo
lisiadura,
tullimiento
Italiano
scémpio,
storpiatura
Tedesco
Gemetzel,
Verunstaltung.
istralía , nf Sinonimi e contrari
destrossa,
isperdimenta,
macedhu,
istragu,
strossa
Frasi
totu nachi istant a su gherra gherra, bochendhe zente e fatendhe istralias
Traduzioni
Francese
massacre,
carnage
Inglese
massacre,
slaughter
Spagnolo
masacre
Italiano
massacro,
stermínio
Tedesco
Gemetzel.
macédhu , nm, agt: machedhu 1,
maghedhu,
masellu Definizione
logu adatu a bochíere bestiàmene de fàere a petza a bèndhere (e fintzes su macellare etotu); butega inue bendhent petza; su maghedhare, bochíere, fàere a petza, a bisera
Sinonimi e contrari
bochidorju,
caitza,
carnatzeria,
mocidórgiu
/
cdh. macedhu,
ttrs. matzedhu
/
degógliu,
destrossa,
istralia
Modi di dire
csn:
musca macedha = animale fatu a pessamentu, zenia de musca mala e manna meda, unu mostre de timire chi nachi punghet e bochit su cristianu…; mòrrere de musca maghedha = m. de apesta, de maladia apitzigadita; musca maghedha b'at!… = no dhui at própriu nudha!
Frasi
medas, a tallus che bestiàmini po su macellu, funt partius in guerra e no funt mai torraus ◊ a comporare petza a su macellu in cussu tempus pagu si andhaiat!
2.
su martis fit die de masellu e de minuzos e de chentupuzones de bitellu chi los daiant agiummai a s’indonu
3.
Neroni prenu de arrogantza in Roma fiat unu macellu
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
abattoir,
boucherie,
massacre
Inglese
abattoir,
massacre
Spagnolo
matadero,
masacre (f)
Italiano
macèllo,
massacro
Tedesco
Schlachthof,
Schlachthaus,
Gemetzel.
sagràstu , nm: sagrestu,
seghestu,
segrestu Definizione
su segrestare, distrutzione de una cosa, dannu mannu fatu mescamente a segadura; catzigamentu meda chi faent animales mannos in logu de fàere dannu
Sinonimi e contrari
degógliu,
destrossa,
istralia,
macedhu
Frasi
ite sagrastu chi ant fatu, cussos animales, in s'ortu! ◊ pòvera partorza ite sagrastu: barantaduos fizos in d-unu partu!…◊ sos binzateris, bidendhe su segrestu chi lis ant fatu duos burricos in binza, che los giughent a sa mandra comunale
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
massacre,
destruction
Inglese
massacre
Spagnolo
masacre
Italiano
massacro,
distruzióne
Tedesco
Massaker,
Zerstörung.
santacída , nf: santatzida Definizione
dannu mannu a su bestiàmene, mortu a bochidura o fintzes de maladia mala; carraxu, burdellu mannu cun boghes e tzérrios
Sinonimi e contrari
degógliu,
mortalidade
/
abbatúliu,
biuldu,
budrellu,
carralzu,
chimentu,
intatzida*
2.
candho andhaimus a iscola, isetendhe a intrare bi fit sa santatzida: bi naschiat murrunzos, istrampadas, punzos e àteru
Traduzioni
Francese
massacre d'animaux par vengeance,
mortalité
Inglese
beasts slaughter by revenge or murrain
Spagnolo
mortandad de reses
Italiano
strage di béstie per vendétta o moría
Tedesco
Tiermassaker (aus Rache oder Seuche).
stràgu , nm: istragu* Definizione
dannu mannu de bochíere gente o animales, distrúere totu; fastídiu mannu, pena forte, dispraxere
Sinonimi e contrari
distrubbu,
dolore,
matratamentu,
pena
/
dannu,
degógliu,
desacatu
Frasi
is màrigas, a su biri custu stragu, atumbant apari e segaras si funt ◊ billas totu sa noti timendi chi margiani iscumpudiu ti fatzat stragu mannu ◊ sa morti ti at fatu stragu mannu in corti
Traduzioni
Francese
massacre
Inglese
massacre
Spagnolo
masacre
Italiano
strage
Tedesco
Blutbad.
stròssa , nf: istrònscia* Definizione
dannu, male mannu chi distruet totu / pròiri a s., fàiri s. = a dellúbbiu, a malistropiadura
Sinonimi e contrari
arruinu,
degógliu,
derruta,
desacatu,
destrossa,
istralia,
sderrocu,
sderrota,
sderruimentu
/
ildeoltu,
ilgrabbuladu,
istramu
Frasi
incarrerat a proi… e a s'acabbu at fatu una strossa ◊ anchi tèngasa strossa! ◊ ant fatu una strossa de genti
2.
seu atzopiendi ca cussa strossa de sabbateri mi at fatu unu taconi artu e unu bàsciu!
Traduzioni
Francese
massacre
Inglese
slaughter
Spagnolo
masacre
Italiano
strage
Tedesco
Blutbad.