dúbba , nm Definizione
genia de cropu e sonu chi faet, coment'e de cosa orruta de artu
Sinonimi e contrari
atzapulada,
dobbo 1,
iscartinada,
istrampada,
sciotada,
tupu
Frasi
sos mazores no ischiant a cale santu si bortare e dubba chi si lis presentat unu
Traduzioni
Francese
bruit sourd
Inglese
thud
Spagnolo
zambullida
Italiano
tónfo
Tedesco
dumpfer Schlag,
Plumps.
insuldíre , vrb: insurdire,
issurdire Definizione
pèrdere o fintzes fàere pèrdere sa capacidade de is origas, fintzes pèrdere is atuamentos, istare immadoinaos
Sinonimi e contrari
insurdai,
insurdèssiri
/
ammadainare
Frasi
si depet pònnere ambaghe in orijas pro no ndh'essire issurdidu ◊ sezis buchimannas e ischides boghinare fintzas a insurdire!(G.Addis)
2.
li at iscutu un'isbarriada de fuste a conca chi l'at insurdidu
Traduzioni
Francese
devenir sourd
Inglese
to become deaf
Spagnolo
ensordecer
Italiano
insordire
Tedesco
taub werden.
istrampída, istràmpida , nf, nm: istrampidu,
istràmpidu Definizione
su istrampare, su pònnere o betare de botu, a cropu, s'isciorrocu chi faet orruendho a cropu una cosa (e sa persona etotu), atzapulandho a terra / a i. = istrampendhe, a faladura a corpu, a frundhinu
Sinonimi e contrari
istrampa,
istrampada
/
istràmpinu
2.
che l'ant postu a istràmpidu e l'ant segadu ◊ rúere a istràmpidu ◊ comente l'ant puntu, ndh'est istupadu su sàmbene a bullone e rutu est a istràmpidu ◊ lassesit annare sas valígias a istràmpidu ◊ comente l'ant dassadu andhare a istràmpidu at iscumeradu che cadhu ◊ in s'iscala no fales a istràmpidu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chute,
coup,
bruit sourd
Inglese
bump,
fall
Spagnolo
caída,
ruido producido al caerse
Italiano
caduta,
bòtto,
tónfo
Tedesco
Sturz.
sciotàda , nf: isciotada* Definizione
orruta a terra a iscutuladura, a cropu / donai una s. a terra
Sinonimi e contrari
arratroxa,
atzapulada,
dobbo 1,
dubba,
iscartinada,
istrampada,
tóbbida
Traduzioni
Francese
chute,
bruit sourd
Inglese
heavy fall
Spagnolo
batacazo
Italiano
stramazzata,
tónfo
Tedesco
Fall,
Sturz.
súdru , agt, nm: suldu,
surdu Definizione
chi o chie no intendhet, o pecat a origas, intendet male, chi at pérdiu sa capacidade de intèndhere; fintzes chi si intendhet pagu, chi no faet a zúmiu, nau de sonu
Sinonimi e contrari
issurdau
Modi di dire
csn:
suldu pedrale, suldu corrale (chi li cheret su corpu pro intèndhere) = surdu ’eretu, che perda, che cotzina, che picu, che pica, che campana, che preca; betàresi a s., paràresi s. = fai finta de èssiri surdu; fai che su surdu a pirai = sighire chentza si abbizare de nudha; lima s. = unu fartzu, chi faghet fintas; sonu surdu = genia de sonu chi no faet a zúmiu, ne a boghe, ma coment'e a iscúsiu e bàsciu: de is sonos de cunsonante chi si faent a buca si podent nàrrere 'surdos' o 'mudos' is duos sonos chi si arrapresentant cun sa /c/ (che in cosa, pacu, béciu, cena), cun sa /f/ (che in fogu, difetu), sa /p/ (che in pane, tupare), sa /s/ candho est posta a dópiu o si narat coment'e chi siat a dópiu (che in sanu, passu, pussu), cun su digramma /sc/ (che in bàsciu, pisci), cun sa /t/ (che in fatu, totu) e cun su digramma /tz/ (che in putzu, tzapare)
Frasi
proite ti paras surda? ◊ a peràulas macas origras surdas! ◊ fait intendi a is surdus e torrat su fuedhu a is mudus
2.
arriu surdu, tragadori! ◊ is catzolas faiant unu sonu sudru comente pigànt in s'incodau
Etimo
ltn.
surdus
Traduzioni
Francese
sourd
Inglese
deaf (person)
Spagnolo
sordo
Italiano
sórdo
Tedesco
taub,
Taube.