assusài , vrb Definizione
migliorare, cambiare in méngius, fintzes artziare is domos faendho àteru pianu
Sinonimi e contrari
addelantai,
atelentare
/
ammellorai,
impannitziri
Frasi
si est assusau su cixiraju maresu: at fatu domus bendendi cíxiri e caramellas ◊ sa fémina sàbia assusat sa domu, sa maca dha destruit ◊ assusit o no assusit, su messaju fait s'alimentu chi serbit po papai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tirer avantage,
tirer profit
Inglese
to take advantage,
to improve one's own condition
Spagnolo
mejorar
Italiano
avvantaggiarsi,
migliorare la pròpria condizióne
Tedesco
einen Vorsprung gewinnen.
condisciòne , nf: condissione,
cundiscione,
cundissione,
cundissone,
cunditzione,
cunditzioni Definizione
manera de èssere o de istare de calecuna cosa o de ccn.; fatu o cosa necessària po chi potzant naschire àteros fatos o cosas
Frasi
in cussas cunditziones no est cosa chi ti ponzas in viazu ◊ sa temperadura bassa est una cunditzione netzessària pro cazare s'abba ◊ in Utieri namus "cundiscione"
Traduzioni
Francese
condition
Inglese
condition
Spagnolo
condición
Italiano
condizióne
Tedesco
Bedingung.
cumbéssu , agt, nm Definizione
chi est andhau male; cristianu trotu, chi no si cumportat a dovere
Sinonimi e contrari
doltu,
malacónciu,
malandhadu,
malu,
managu,
serronudu,
traessu
| ctr.
bonu,
giustu
Frasi
cantadu za bos at su cucu in nae, ma si tirerat bentu a su revessu za torrades a mandhigare fae e a bos bestire su trastu cumbessu (G.Ruju)◊ so male cumbessu, totu dólimas a ossos
2.
custu mundhu revessu, ereze, ascamilosu, at su coro pilosu pro èssere gai cumbessu? ◊ cussas cumbessas sont pipanne! ◊ proite l'ant fatu, cussos cumbessos a pònnere fogu? (N.Puggioni)◊ pro afrontare su cumbessu no bi cheret pungas, ma corazu e bolontade ◊ poita mi naras chi dèu seu poeta cumbessu?! ◊ cussu cumbessu mi at traitu!
Etimo
ltn.
conversus
Traduzioni
Francese
en mauvais état
Inglese
foolish,
in bad condition
Spagnolo
gastado,
quebrantado
Italiano
malandato,
stólto
Tedesco
heruntergekommen,
töricht.
malandàu, malandhàdu , agt Definizione
chi est andhau male, guastu, béciu o, nau de persona, malàidu, in poberesa, iscaminau, abbituau a fàere male
Sinonimi e contrari
malacónciu
Frasi
po assacarru, in palas li betesit unu corzu malandhadu ◊ mellus prantu mortu chi no malandau
Traduzioni
Francese
déchu
Inglese
in a bad condition
Spagnolo
arruinado,
decaído
Italiano
decaduto
Tedesco
verfallen.
orfanía , nf Definizione
su èssere òrfanos, su tempus chi unu si podet cunsiderare òrfanu; is òrfanos
Sinonimi e contrari
orfanidade
/
orfunalla
Frasi
s'orfania sua est una pena chi l'acumpagnat fin'a sepoltura (Màsala)◊ peus cosa no b'at che s'orfania!
2.
assegura sa vida a s'orfania, a sos brivos de babbos e de mamas! (Cubeddu)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
orphelinat
Inglese
orphan condition
Spagnolo
orfandad
Italiano
orfanézza
Tedesco
Verwaistsein.