abasciàu , pps, agt: abbassiau Definizione
de abasciai; chi ch'est abbasciau
Sinonimi e contrari
calau,
faladu
| ctr.
artziau,
pigadu
Traduzioni
Francese
descendu,
baissé
Inglese
got down
Spagnolo
bajado
Italiano
scéso
Tedesco
heruntergekommen.
afésiu , agt Definizione
chi istat male de prupas, làngiu, indebbilitau
Sinonimi e contrari
cagancinu,
ceghixedhu,
immarriu,
lepuciu,
mabagrabiu,
marriu,
scalarxiu,
scariatzu,
surgiu 1
Traduzioni
Francese
maigre
Inglese
lean
Spagnolo
agotado
Italiano
sparuto,
deperito
Tedesco
schmächtig,
heruntergekommen.
calàu , pps, agt Definizione
de calare
Sinonimi e contrari
abasciau,
faladu
| ctr.
artziau,
pigadu
Modi di dire
csn:
a conca calada = a ogros a terra; èssere a codhos calaus = disanimadu, ispoetizadu; èssere caladu caladu (nadu de ccn.) = èssere réndhidu chentza fortzas, fintzas sériu sériu; arriu calau = bogadu, prenu de abba essíndheche fora de sos oros
Traduzioni
Francese
descendu,
baissé
Inglese
got down
Spagnolo
bajado
Italiano
scéso
Tedesco
heruntergekommen.
cumbéssu , agt, nm Definizione
chi est andhau male; cristianu trotu, chi no si cumportat a dovere
Sinonimi e contrari
doltu,
malacónciu,
malandhadu,
malu,
managu,
serronudu,
traessu
| ctr.
bonu,
giustu
Frasi
cantadu za bos at su cucu in nae, ma si tirerat bentu a su revessu za torrades a mandhigare fae e a bos bestire su trastu cumbessu (G.Ruju)◊ so male cumbessu, totu dólimas a ossos
2.
custu mundhu revessu, ereze, ascamilosu, at su coro pilosu pro èssere gai cumbessu? ◊ cussas cumbessas sont pipanne! ◊ proite l'ant fatu, cussos cumbessos a pònnere fogu? (N.Puggioni)◊ pro afrontare su cumbessu no bi cheret pungas, ma corazu e bolontade ◊ poita mi naras chi dèu seu poeta cumbessu?! ◊ cussu cumbessu mi at traitu!
Etimo
ltn.
conversus
Traduzioni
Francese
en mauvais état
Inglese
foolish,
in bad condition
Spagnolo
gastado,
quebrantado
Italiano
malandato,
stólto
Tedesco
heruntergekommen,
töricht.
ilmarrídu , pps, agt: irmarridu,
ismarriu Definizione
de ilmarrire; chi est chentza fortzas de su fàdigu, de su langiore, de su tropu trebballu
Sinonimi e contrari
afésiu,
fadicadu,
istasidu,
mabagrabiu,
marriu,
scalarxiu,
scariatzu,
surgiu 1
| ctr.
arrunzonadu
2.
e poto nàrrere chi apo fatu proa, però tenia su giuo irmarridu, mancu artziare podiat sa coa!(B.R.Carbone)◊ deo no poto currer ne trotare che cadhu topu, betzu e ilmarridu (Moretti)
Traduzioni
Francese
affaibli
Inglese
run down
Spagnolo
agotado
Italiano
deperito
Tedesco
heruntergekommen.
immarríu , pps, agt: smarriu Definizione
de immarrire; chi istat male de petzas, làngiu; chi est istracu meda / immarriu che àinu = istracu che àinu
Sinonimi e contrari
lagnu,
marriu*
/
istracu
2.
is duos fiant lómpios a sa funtana immarrios ◊ apustis de totu cussu viàgiu a pè furint immarrios ◊ trebballandho deasi funt immarrios ◊ commo seo immarriu e no sigo su contu ◊ fiais immarria ma custa iscutighedha de sonnu bosi at pausau!
Traduzioni
Francese
affaibli
Inglese
run down
Spagnolo
agotado
Italiano
deperito
Tedesco
heruntergekommen.
maltràtu , agt, nm: malutratu,
matratu Definizione
prus che àteru nau de ccn., chi est fintzes légiu de bisura a fortza de istare male o de dhu tratare male, chi si biet a sa bisura chi at sufriu o est sufrindho meda; nau de cosa, chi est malacòncia, andada male; su maletratare
Sinonimi e contrari
atrasatadu,
ispitiu,
issiminziu,
istrimuzidu,
mabagrabiu,
stravaciau
/
matratamentu
Frasi
tres ndh'incontrat malancinidos e gai maltratos chi pariat zente essindhe dae sa presone ◊ sa zente maltrata patindhe meda creschiat sa vida ◊ ses de persone maltrata ◊ nàrami ite as àpidu, Antioga, totu aggruncida e maltrata! ◊ zughes sa carena matrata pro cantu ses patindhe
3.
pro ti dare maltratu, no t'iscrio! (Moretti)◊ cantu malutratu l'apo fatu a muzere mia!…◊ a imperriotu mi dh'ia cicida: a su maltratu chi teniat de mei sa madriola si fut aortida
Traduzioni
Francese
fané,
mal en point,
affaibli
Inglese
run down
Spagnolo
maltrecho
Italiano
sciupato,
deperito
Tedesco
abgezehrt,
heruntergekommen,
beschädigt,
verdorben.