cadídu , agt Definizione
nau de animales e de gente, chi est làngiu a su peus puntu, cun sa pedhe imbodhigada a s'ossu
Sinonimi e contrari
fadicadu
Frasi
cussu fiadu est romasu cadidu ◊ sos unturzos si betant a sos pegos cadidos
Traduzioni
Francese
épuisé,
squelettique
Inglese
worn-out
Spagnolo
consumido,
agotado,
chupado
Italiano
sfinito,
schelètrico
Tedesco
erschöpft,
abgezehrt.
chelichéli , avb Definizione
deasi fine, consumau, chi si podet bíere de una parte a s'àtera
Sinonimi e contrari
consumidu,
irgheleniu,
lizinidu
Traduzioni
Francese
consumé,
transparent
Inglese
worn-out,
transparent
Spagnolo
gastado,
consumido
Italiano
consunto,
trasparènte
Tedesco
abgezehrt,
durchsichtig.
fadicàdu , agt: fadicau,
fadigadu,
fatigadu Definizione
romasu cadidu, làngiu meda, andhau male meda de carres po fàmine o maladias, o fintzes de su tropu trebballare; nau de unu terrenu, chi giughet pagu sustàntzia
Sinonimi e contrari
afésiu,
irmarridu,
lagnu,
mabagrabiu,
marriu,
scalarxiu,
scariatzu,
surgiu 1
| ctr.
arrunzonadu
Frasi
una giunta de orzu no ti la nego, ca ses fadigadu: ma si ti firmas assazas su puntorzu! ◊ tres ndhe incontrat lanzos, fadigados, malancinidos e gai maltratos chi li ant fatu una tale impressione de zente essindhe dae sa presone ◊ coment'e unu calledhu fadigadu in pè no ti rezias de su fàmine
2.
za l'ingrassat su logu fadigadu totu cussu ledàmine!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
affaibli
Inglese
run down
Spagnolo
agotado,
consumido
Italiano
deperito
Tedesco
heruntergekommen,
abgezehrt,
abgemagert.
irgheleníu , agt, pps: irghiliniu Definizione
de irghelenire
Sinonimi e contrari
afésiu,
consumidu,
mabagrabiu,
maluvratu,
marriu,
scalarxiu,
scariatzu,
surgiu 1
2.
mi aggarrant, mi picant a fichias de pede e mi lassant a un'ala, mesu irghiliniu: abbarro pacos secundhos gai, a dolores, e tandho zúbilo
Traduzioni
Francese
émacié,
épuisé
Inglese
worn out
Spagnolo
agotado
Italiano
consunto,
sfinito
Tedesco
abgezehrt,
erschöpft.
istrimuzídu , pps, agt Definizione
de istrimuzire; torrare a pagu, a malu puntu, isfrutau meda
Sinonimi e contrari
antigoridu,
issiminziu,
mabagrabiu,
maltratu,
marriu
2.
cussu a fortza de istare chentza manigare est fintzas cari istrimuzidu ◊ berbeghes, boes istrimuzidos
Traduzioni
Francese
émacié,
épuisé
Inglese
wan,
worn out
Spagnolo
macilento,
demacrado
Italiano
macilènto,
smunto,
stremato
Tedesco
abgezehrt,
abgemagert,
erschöpft.
mabagrabíu , agt: malacariu,
malincaridu,
malincariu Definizione
chi est acadidu male, meda, tropu (istat male, nau de gente ma fintzes de matedu), fintzes chi faet a tímere de sa bisura lègia chi portat, chi paret una pantuma, in cara mala, iscarugiu, istrupiau puru
Sinonimi e contrari
afésiu,
istrimuzidu,
marriu,
maltratu,
scalarxiu,
scariatzu,
surgiu 1
Frasi
fut tanti malacariu chi dhu tzerriànt "Puntedhu" ◊ in atonzu àrbores, predas e tupas si bient malincarios ◊ a piciochedha arrigollendi ispiga nci dh'est istichiu unu cambu de fenu in s'ogu e abarrara est istrupiara, ma mancai cun s'ogu malacariu no si est arréndira mai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
émacié,
blême,
pâle
Inglese
gaunt
Spagnolo
macilento
Italiano
macilènto,
smòrto
Tedesco
abgezehrt,
hager,
blaß,
bleich,
verblaßt.
maltràtu , agt, nm: malutratu,
matratu Definizione
prus che àteru nau de ccn., chi est fintzes légiu de bisura a fortza de istare male o de dhu tratare male, chi si biet a sa bisura chi at sufriu o est sufrindho meda; nau de cosa, chi est malacòncia, andada male; su maletratare
Sinonimi e contrari
atrasatadu,
ispitiu,
issiminziu,
istrimuzidu,
mabagrabiu,
stravaciau
/
matratamentu
Frasi
tres ndh'incontrat malancinidos e gai maltratos chi pariat zente essindhe dae sa presone ◊ sa zente maltrata patindhe meda creschiat sa vida ◊ ses de persone maltrata ◊ nàrami ite as àpidu, Antioga, totu aggruncida e maltrata! ◊ zughes sa carena matrata pro cantu ses patindhe
3.
pro ti dare maltratu, no t'iscrio! (Moretti)◊ cantu malutratu l'apo fatu a muzere mia!…◊ a imperriotu mi dh'ia cicida: a su maltratu chi teniat de mei sa madriola si fut aortida
Traduzioni
Francese
fané,
mal en point,
affaibli
Inglese
run down
Spagnolo
maltrecho
Italiano
sciupato,
deperito
Tedesco
abgezehrt,
heruntergekommen,
beschädigt,
verdorben.
marríu , agt Definizione
chi istat male de prupas, làngiu fintzes meda; nau de unu terrenu, chi est annigrinu o de pagu sustàntzia / èssiri m. in candela, che tzinniga = sicu che linna, romasu cadidu; marriu a fessu [afésiu]= totu pedhe e ossos
Sinonimi e contrari
acarestiatu,
afésiu,
finigosu,
lagnu,
mabagrabiu,
scalarxiu,
scariatzu,
surgiu 1,
suspiu
| ctr.
rassu
Frasi
de annomíngiu dhi nant "Fustigu" ca est marriu in candela ◊ portat sa faci marrida ma diaici marrida chi assimbillat prus a una coga chi no a genti de custu mundu ◊ est una tzia bècia bècia e marria marria
2.
su piciochedhu fiat grogu che sa cera, non s'iscièt ita tenera e fut torrau marriu a fessu (A.Simbula)
Etimo
spn.
marrido
Traduzioni
Francese
pâle,
émacié,
hâve
Inglese
wan
Spagnolo
demacrado
Italiano
smunto
Tedesco
abgezehrt,
abgemagert,
mager.
ossiràsu , agt Sinonimi e contrari
antigoridu,
malacariu
Traduzioni
Francese
cachectique,
émacié
Inglese
gaunt
Spagnolo
caquéctico,
macilento
Italiano
cachèttico,
macilènto
Tedesco
siech,
kränklich,
abgezehrt.
scariàtzu , agt Definizione
si narat de gente, candho unu est coment'e consumau, làngiu
Sinonimi e contrari
afésiu,
irgheleniu,
mabagrabiu,
maluvratu,
marriu,
scalarxiu,
scariau,
surgiu 1
| ctr.
rassu
Traduzioni
Francese
maigre
Inglese
consumed
Spagnolo
flaco
Italiano
consunto,
magro
Tedesco
abgezehrt,
abgemagert.
surzídu , pps, agt: surziu Definizione
de surzire; nau de unu po sa carena, chi est làngiu meda
Sinonimi e contrari
afésiu,
assúspidu,
carasu,
mabagrabiu,
marriu,
scalarxiu,
scariatzu
Traduzioni
Francese
émacié
Inglese
skinny
Spagnolo
demacrado
Italiano
emaciato
Tedesco
abgezehrt.