cadídu , agt Definitzione
nau de animales e de gente, chi est làngiu a su peus puntu, cun sa pedhe imbodhigada a s'ossu
Sinònimos e contràrios
fadicadu
Frases
cussu fiadu est romasu cadidu ◊ sos unturzos si betant a sos pegos cadidos
Tradutziones
Frantzesu
épuisé,
squelettique
Ingresu
worn-out
Ispagnolu
consumido,
agotado,
chupado
Italianu
sfinito,
schelètrico
Tedescu
erschöpft,
abgezehrt.
chelichéli , avb Definitzione
deasi fine, consumau, chi si podet bíere de una parte a s'àtera
Sinònimos e contràrios
consumidu,
irgheleniu,
lizinidu
Tradutziones
Frantzesu
consumé,
transparent
Ingresu
worn-out,
transparent
Ispagnolu
gastado,
consumido
Italianu
consunto,
trasparènte
Tedescu
abgezehrt,
durchsichtig.
fadicàdu , agt: fadicau,
fadigadu,
fatigadu Definitzione
romasu cadidu, làngiu meda, andhau male meda de carres po fàmine o maladias, o fintzes de su tropu trebballare; nau de unu terrenu, chi giughet pagu sustàntzia
Sinònimos e contràrios
afésiu,
irmarridu,
lagnu,
mabagrabiu,
marriu,
scalarxiu,
scariatzu,
surgiu 1
| ctr.
arrunzonadu
Frases
una giunta de orzu no ti la nego, ca ses fadigadu: ma si ti firmas assazas su puntorzu! ◊ tres ndhe incontrat lanzos, fadigados, malancinidos e gai maltratos chi li ant fatu una tale impressione de zente essindhe dae sa presone ◊ coment'e unu calledhu fadigadu in pè no ti rezias de su fàmine
2.
za l'ingrassat su logu fadigadu totu cussu ledàmine!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
affaibli
Ingresu
run down
Ispagnolu
agotado,
consumido
Italianu
deperito
Tedescu
heruntergekommen,
abgezehrt,
abgemagert.
irgheleníu , agt, pps: irghiliniu Definitzione
de irghelenire
Sinònimos e contràrios
afésiu,
consumidu,
mabagrabiu,
maluvratu,
marriu,
scalarxiu,
scariatzu,
surgiu 1
2.
mi aggarrant, mi picant a fichias de pede e mi lassant a un'ala, mesu irghiliniu: abbarro pacos secundhos gai, a dolores, e tandho zúbilo
Tradutziones
Frantzesu
émacié,
épuisé
Ingresu
worn out
Ispagnolu
agotado
Italianu
consunto,
sfinito
Tedescu
abgezehrt,
erschöpft.
istrimuzídu , pps, agt Definitzione
de istrimuzire; torrare a pagu, a malu puntu, isfrutau meda
Sinònimos e contràrios
antigoridu,
issiminziu,
mabagrabiu,
maltratu,
marriu
2.
cussu a fortza de istare chentza manigare est fintzas cari istrimuzidu ◊ berbeghes, boes istrimuzidos
Tradutziones
Frantzesu
émacié,
épuisé
Ingresu
wan,
worn out
Ispagnolu
macilento,
demacrado
Italianu
macilènto,
smunto,
stremato
Tedescu
abgezehrt,
abgemagert,
erschöpft.
mabagrabíu , agt: malacariu,
malincaridu,
malincariu Definitzione
chi est acadidu male, meda, tropu (istat male, nau de gente ma fintzes de matedu), fintzes chi faet a tímere de sa bisura lègia chi portat, chi paret una pantuma, in cara mala, iscarugiu, istrupiau puru
Sinònimos e contràrios
afésiu,
istrimuzidu,
marriu,
maltratu,
scalarxiu,
scariatzu,
surgiu 1
Frases
fut tanti malacariu chi dhu tzerriànt "Puntedhu" ◊ in atonzu àrbores, predas e tupas si bient malincarios ◊ a piciochedha arrigollendi ispiga nci dh'est istichiu unu cambu de fenu in s'ogu e abarrara est istrupiara, ma mancai cun s'ogu malacariu no si est arréndira mai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
émacié,
blême,
pâle
Ingresu
gaunt
Ispagnolu
macilento
Italianu
macilènto,
smòrto
Tedescu
abgezehrt,
hager,
blaß,
bleich,
verblaßt.
maltràtu , agt, nm: malutratu,
matratu Definitzione
prus che àteru nau de ccn., chi est fintzes légiu de bisura a fortza de istare male o de dhu tratare male, chi si biet a sa bisura chi at sufriu o est sufrindho meda; nau de cosa, chi est malacòncia, andada male; su maletratare
Sinònimos e contràrios
atrasatadu,
ispitiu,
issiminziu,
istrimuzidu,
mabagrabiu,
stravaciau
/
matratamentu
Frases
tres ndh'incontrat malancinidos e gai maltratos chi pariat zente essindhe dae sa presone ◊ sa zente maltrata patindhe meda creschiat sa vida ◊ ses de persone maltrata ◊ nàrami ite as àpidu, Antioga, totu aggruncida e maltrata! ◊ zughes sa carena matrata pro cantu ses patindhe
3.
pro ti dare maltratu, no t'iscrio! (Moretti)◊ cantu malutratu l'apo fatu a muzere mia!…◊ a imperriotu mi dh'ia cicida: a su maltratu chi teniat de mei sa madriola si fut aortida
Tradutziones
Frantzesu
fané,
mal en point,
affaibli
Ingresu
run down
Ispagnolu
maltrecho
Italianu
sciupato,
deperito
Tedescu
abgezehrt,
heruntergekommen,
beschädigt,
verdorben.
marríu , agt Definitzione
chi istat male de prupas, làngiu fintzes meda; nau de unu terrenu, chi est annigrinu o de pagu sustàntzia / èssiri m. in candela, che tzinniga = sicu che linna, romasu cadidu; marriu a fessu [afésiu]= totu pedhe e ossos
Sinònimos e contràrios
acarestiatu,
afésiu,
finigosu,
lagnu,
mabagrabiu,
scalarxiu,
scariatzu,
surgiu 1,
suspiu
| ctr.
rassu
Frases
de annomíngiu dhi nant "Fustigu" ca est marriu in candela ◊ portat sa faci marrida ma diaici marrida chi assimbillat prus a una coga chi no a genti de custu mundu ◊ est una tzia bècia bècia e marria marria
2.
su piciochedhu fiat grogu che sa cera, non s'iscièt ita tenera e fut torrau marriu a fessu (A.Simbula)
Ètimu
spn.
marrido
Tradutziones
Frantzesu
pâle,
émacié,
hâve
Ingresu
wan
Ispagnolu
demacrado
Italianu
smunto
Tedescu
abgezehrt,
abgemagert,
mager.
ossiràsu , agt Sinònimos e contràrios
antigoridu,
malacariu
Tradutziones
Frantzesu
cachectique,
émacié
Ingresu
gaunt
Ispagnolu
caquéctico,
macilento
Italianu
cachèttico,
macilènto
Tedescu
siech,
kränklich,
abgezehrt.
scariàtzu , agt Definitzione
si narat de gente, candho unu est coment'e consumau, làngiu
Sinònimos e contràrios
afésiu,
irgheleniu,
mabagrabiu,
maluvratu,
marriu,
scalarxiu,
scariau,
surgiu 1
| ctr.
rassu
Tradutziones
Frantzesu
maigre
Ingresu
consumed
Ispagnolu
flaco
Italianu
consunto,
magro
Tedescu
abgezehrt,
abgemagert.
surzídu , pps, agt: surziu Definitzione
de surzire; nau de unu po sa carena, chi est làngiu meda
Sinònimos e contràrios
afésiu,
assúspidu,
carasu,
mabagrabiu,
marriu,
scalarxiu,
scariatzu
Tradutziones
Frantzesu
émacié
Ingresu
skinny
Ispagnolu
demacrado
Italianu
emaciato
Tedescu
abgezehrt.