cadídu , agt Definitzione nau de animales e de gente, chi est làngiu a su peus puntu, cun sa pedhe imbodhigada a s'ossu Sinònimos e contràrios fadicadu Frases cussu fiadu est romasu cadidu ◊ sos unturzos si betant a sos pegos cadidos Tradutziones Frantzesu épuisé, squelettique Ingresu worn-out Ispagnolu consumido, agotado, chupado Italianu sfinito, schelètrico Tedescu erschöpft, abgezehrt.
chelichéli , avb Definitzione deasi fine, consumau, chi si podet bíere de una parte a s'àtera Sinònimos e contràrios consumidu, irgheleniu, lizinidu Tradutziones Frantzesu consumé, transparent Ingresu worn-out, transparent Ispagnolu gastado, consumido Italianu consunto, trasparènte Tedescu abgezehrt, durchsichtig.
fadicàdu , agt: fadicau, fadigadu, fatigadu Definitzione romasu cadidu, làngiu meda, andhau male meda de carres po fàmine o maladias, o fintzes de su tropu trebballare; nau de unu terrenu, chi giughet pagu sustàntzia Sinònimos e contràrios afésiu, irmarridu, lagnu, mabagrabiu, marriu, scalarxiu, scariatzu, surgiu 1 | ctr. arrunzonadu Frases una giunta de orzu no ti la nego, ca ses fadigadu: ma si ti firmas assazas su puntorzu! ◊ tres ndhe incontrat lanzos, fadigados, malancinidos e gai maltratos chi li ant fatu una tale impressione de zente essindhe dae sa presone ◊ coment'e unu calledhu fadigadu in pè no ti rezias de su fàmine 2. za l'ingrassat su logu fadigadu totu cussu ledàmine! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu affaibli Ingresu run down Ispagnolu agotado, consumido Italianu deperito Tedescu heruntergekommen, abgezehrt, abgemagert.
irgheleníu , agt, pps: irghiliniu Definitzione de irghelenire Sinònimos e contràrios afésiu, consumidu, mabagrabiu, maluvratu, marriu, scalarxiu, scariatzu, surgiu 1 2. mi aggarrant, mi picant a fichias de pede e mi lassant a un'ala, mesu irghiliniu: abbarro pacos secundhos gai, a dolores, e tandho zúbilo Tradutziones Frantzesu émacié, épuisé Ingresu worn out Ispagnolu agotado Italianu consunto, sfinito Tedescu abgezehrt, erschöpft.
istrimuzídu , pps, agt Definitzione de istrimuzire; torrare a pagu, a malu puntu, isfrutau meda Sinònimos e contràrios antigoridu, issiminziu, mabagrabiu, maltratu, marriu 2. cussu a fortza de istare chentza manigare est fintzas cari istrimuzidu ◊ berbeghes, boes istrimuzidos Tradutziones Frantzesu émacié, épuisé Ingresu wan, worn out Ispagnolu macilento, demacrado Italianu macilènto, smunto, stremato Tedescu abgezehrt, abgemagert, erschöpft.
mabagrabíu , agt: malacariu, malincaridu, malincariu Definitzione chi est acadidu male, meda, tropu (istat male, nau de gente ma fintzes de matedu), fintzes chi faet a tímere de sa bisura lègia chi portat, chi paret una pantuma, in cara mala, iscarugiu, istrupiau puru Sinònimos e contràrios afésiu, istrimuzidu, marriu, maltratu, scalarxiu, scariatzu, surgiu 1 Frases fut tanti malacariu chi dhu tzerriànt "Puntedhu" ◊ in atonzu àrbores, predas e tupas si bient malincarios ◊ a piciochedha arrigollendi ispiga nci dh'est istichiu unu cambu de fenu in s'ogu e abarrara est istrupiara, ma mancai cun s'ogu malacariu no si est arréndira mai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu émacié, blême, pâle Ingresu gaunt Ispagnolu macilento Italianu macilènto, smòrto Tedescu abgezehrt, hager, blaß, bleich, verblaßt.
maltràtu , agt, nm: malutratu, matratu Definitzione prus che àteru nau de ccn., chi est fintzes légiu de bisura a fortza de istare male o de dhu tratare male, chi si biet a sa bisura chi at sufriu o est sufrindho meda; nau de cosa, chi est malacòncia, andada male; su maletratare Sinònimos e contràrios atrasatadu, ispitiu, issiminziu, istrimuzidu, mabagrabiu, stravaciau / matratamentu Frases tres ndh'incontrat malancinidos e gai maltratos chi pariat zente essindhe dae sa presone ◊ sa zente maltrata patindhe meda creschiat sa vida ◊ ses de persone maltrata ◊ nàrami ite as àpidu, Antioga, totu aggruncida e maltrata! ◊ zughes sa carena matrata pro cantu ses patindhe 3. pro ti dare maltratu, no t'iscrio! (Moretti)◊ cantu malutratu l'apo fatu a muzere mia!…◊ a imperriotu mi dh'ia cicida: a su maltratu chi teniat de mei sa madriola si fut aortida Tradutziones Frantzesu fané, mal en point, affaibli Ingresu run down Ispagnolu maltrecho Italianu sciupato, deperito Tedescu abgezehrt, heruntergekommen, beschädigt, verdorben.
marríu , agt Definitzione chi istat male de prupas, làngiu fintzes meda; nau de unu terrenu, chi est annigrinu o de pagu sustàntzia / èssiri m. in candela, che tzinniga = sicu che linna, romasu cadidu; marriu a fessu [afésiu]= totu pedhe e ossos Sinònimos e contràrios acarestiatu, afésiu, finigosu, lagnu, mabagrabiu, scalarxiu, scariatzu, surgiu 1, suspiu | ctr. rassu Frases de annomíngiu dhi nant "Fustigu" ca est marriu in candela ◊ portat sa faci marrida ma diaici marrida chi assimbillat prus a una coga chi no a genti de custu mundu ◊ est una tzia bècia bècia e marria marria 2. su piciochedhu fiat grogu che sa cera, non s'iscièt ita tenera e fut torrau marriu a fessu (A.Simbula) Ètimu spn. marrido Tradutziones Frantzesu pâle, émacié, hâve Ingresu wan Ispagnolu demacrado Italianu smunto Tedescu abgezehrt, abgemagert, mager.
ossiràsu , agt Sinònimos e contràrios antigoridu, malacariu Tradutziones Frantzesu cachectique, émacié Ingresu gaunt Ispagnolu caquéctico, macilento Italianu cachèttico, macilènto Tedescu siech, kränklich, abgezehrt.
scariàtzu , agt Definitzione si narat de gente, candho unu est coment'e consumau, làngiu Sinònimos e contràrios afésiu, irgheleniu, mabagrabiu, maluvratu, marriu, scalarxiu, scariau, surgiu 1 | ctr. rassu Tradutziones Frantzesu maigre Ingresu consumed Ispagnolu flaco Italianu consunto, magro Tedescu abgezehrt, abgemagert.
surzídu , pps, agt: surziu Definitzione de surzire; nau de unu po sa carena, chi est làngiu meda Sinònimos e contràrios afésiu, assúspidu, carasu, mabagrabiu, marriu, scalarxiu, scariatzu Tradutziones Frantzesu émacié Ingresu skinny Ispagnolu demacrado Italianu emaciato Tedescu abgezehrt.