Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

afésiu , agt Definitzione chi istat male de prupas, làngiu, indebbilitau Sinònimos e contràrios cagancinu, ceghixedhu, immarriu, lepuciu, mabagrabiu, marriu, scalarxiu, scariatzu, surgiu 1 Tradutziones Frantzesu maigre Ingresu lean Ispagnolu agotado Italianu sparuto, deperito Tedescu schmächtig, heruntergekommen.

anninnitàu , pps, agt Definitzione de anninnitae; chi est miseredhu, no at créschiu, nau de ccn. Sinònimos e contràrios trighinzu 1 Tradutziones Frantzesu rachitique, maigre et débile Ingresu poor looks, rachitic Ispagnolu raquítico Italianu di aspètto mìsero, rachìtico Tedescu kümmerlich.

iscannatiàtu , agt Sinònimos e contràrios carraitu, iscarraitu, iscarrainzu, istraitzelladu, scalarxiu, scarritzinu | ctr. grassu, imprupiu Tradutziones Frantzesu maigre, sec Ingresu lanky Ispagnolu enjuto Italianu allampanato Tedescu spindeldürr.

istraitzellàdu , agt, nm Definitzione nau de ccn., chi est cannàile meda, a bisura de traitzella, làngiu meda Sinònimos e contràrios marriu, scarritzinu, stinghiritzu | ctr. grassu, imprupiu, introssiu Tradutziones Frantzesu maigre, sec Ingresu lanky Ispagnolu enjuto Italianu allampanato Tedescu schwach.

làgnu , agt: làngiu, lanzu Definitzione nau de animale o de gente, chi no portat ógiu, chi no est grassu, chi est totu ossos, sicau, de pagus prupas; nau de àteru, chi est de pagu sustàntzia / min. langinu, langitu; assimbígios: làngiu coment'e un'obbilu, che corru, che fuste, che linna, che terra, chei su mércuris de líssiu, che tudha, che puntza, che s'ossu Sinònimos e contràrios marriu, romasu | ctr. grassu Frases cuadhu làngiu musca meda ◊ si laoras in terra lanza no assazas mancu unu cantu de tipe ◊ pibiosos sunt sos cumpanzos ca lanza est sa chena ◊ custas bacas sunt lanzas chi no cherent bidas! ◊ Ciurrulia su bendhidore, portat una trumbita e unu burricu pilurtzu, béciu e làngiu ◊ ciai non mi fui cuntentau de cussus cuatru tachinus istasius, làngius che terra! 2. sos mios sunt versos lanzos ◊ mi b'impigno chin pesu, metru e lima ma semper lanza mi essit sa rima (E.Pau) Sambenados e Provèrbios smb: Langiu Ètimu ltn. *lanius Tradutziones Frantzesu maigre Ingresu thin Ispagnolu delgado Italianu magro Tedescu mager.

pantzèta , nf Definitzione su súmene, su lardu fine e cun pigighedhu de petza chi su porcu portat in bentre, saliu e cunfetau po ingaúngiu, lassau ispratu o fintzes imbodhigau a istrintu cun cordiola Sinònimos e contràrios pantzedha, súmene Terminologia iscientìfica mng Tradutziones Frantzesu lard maigre Ingresu bacon Ispagnolu tocino Italianu pancétta Tedescu Speck.

scabixàu , agt Sinònimos e contràrios afésiu, malacariu, marriu, scalarxiu, scariatzu, scarritzinu, surgiu 1 | ctr. rassu Frases circu, debbadas, in cussus ogus alluinaus, in cussa faci scabixada sa gana de bíviri Tradutziones Frantzesu très maigre Ingresu very thin Ispagnolu muy flaco Italianu magrìssimo Tedescu sehr schlank.

scalarxíu , pps, agt: iscalaxiu, scalaxiu, scalixiu Definitzione de scalaxiri; chi est làngiu meda Sinònimos e contràrios afésiu, iscariu, mabagrabiu, marriu, scabixau, scariatzu, scariau, scarritzinu, spiunchiu, surgiu 1 2. is perdas funta prus scalixias e firmas ◊ chin'est chi at biu sa terra scalixia de su sciutori cument'e oi? ◊ cussa fémina portat sa faci scalaxia Tradutziones Frantzesu très maigre Ingresu very thin Ispagnolu muy delgado Italianu magrìssimo Tedescu sehr schlank.

scariàtzu , agt Definitzione si narat de gente, candho unu est coment'e consumau, làngiu Sinònimos e contràrios afésiu, irgheleniu, mabagrabiu, maluvratu, marriu, scalarxiu, scariau, surgiu 1 | ctr. rassu Tradutziones Frantzesu maigre Ingresu consumed Ispagnolu flaco Italianu consunto, magro Tedescu abgezehrt, abgemagert.

sicadínu , agt: sicadrinu, sicalinu, sicarinu, sicatinu Definitzione nau de ccn. po sa genia de carena, chi portat pagu prupas, chi est fine, cannàile; nau de mata, chi no faet sida meda, chi est coment'e patindho sicore, pagu créschia, chi est sugeta a patire sicore Sinònimos e contràrios gàlinu, iscarridu, scarritzinu, schirriolu, sicanzu | ctr. grassu, introssiu Frases sos massàgios, sicarinos, su chito sunt móvidos cun sa bértula a codhu e cun sa soga a chircare sos boes ◊ macari sicatinu potiat che boe e travaglianne si mustraiat su primu de totucantos 2. is matas sicadinas no faint umbra bona ◊ ispigas sicadrinas chi cuant in sas chesvas sas raigas turmentadas de sidis ◊ chi sa bíngia est bècia si lichidit su fundu seghendindi sa linna sicadina, is cotzinas Terminologia iscientìfica zcrn Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sec, maigre Ingresu wiry Ispagnolu enjuto, seco Italianu segaligno Tedescu dürr.

súmene , nm: sumi, súmine, súmini Definitzione su lardighedhu fine, in bentre, ue su porcu portat is titas, is tzimingiones: est su prus licante si faet cunfetau a panceta: si narat fintzes de sa matessi parte de sa tunnina, prus adata po orrostire; dhu narant po unu terrenu chi faet unu pagu a cúcuru, deasi comente cun àteros númenes de partes de sa carena si narant unas cantu formas de su terrenu (es. codhu, cúcuru) Sinònimos e contràrios pantzeta Terminologia iscientìfica mng Ètimu ltn. sumen Tradutziones Frantzesu lard maigre Ingresu bacon, potbelly Ispagnolu tocino Italianu pancétta Tedescu Bauchspeck.

trighínzu 1 , agt Definitzione coment'e calidade de gente o de animales, chi est de pagu contu, miseredhu, chi creschet pagu Sinònimos e contràrios anninnitau, cioco, enzosu, míseru Tradutziones Frantzesu rachitique, maigre et débile Ingresu poor looks, rachitic Ispagnolu raquítico Italianu di aspètto mìsero, rachìtico Tedescu kümmerlich.