bàdhu 2 , nm Definitzione
corgiolu de lardu, de porcu o de sirbone; s'intostadura chi faet a tretos su primu pígiu de sa carre in manos a fortza de fàere trebballu pesante
Sinònimos e contràrios
callu* 1,
corgiolu,
sidhu
2.
sos betzos si contant tribbulias mustrèndhesi sos badhos de sa manu
Tradutziones
Frantzesu
couenne
Ingresu
pigskin
Ispagnolu
hoja de tocino,
témpano
Italianu
coténna
Tedescu
Schwarte.
corgiólu , nm: corjolu,
corzolu,
craxolu,
croxó,
croxolu,
curzolu Definitzione
su pígiu de fora de calecuna cosa, mescamente su córgiu de su procu (corgiolu de lardu), ma fintzes de sa castàngia, de sa nughe, de sa patata, de is frutos / arrisu cun craxolu = su arriri cun amargura, po no prangi
Sinònimos e contràrios
badhu 2,
pedhe,
pedhola
/
colzola,
còglia
Frases
su corzolu de su lardu est tostu, si no est porchedhu minore ◊ su corzolu de su casu est tostu, sa mata est modhe ◊ arrustendi su procedhu no fatzast abbruxai su croxó!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Corgiolu, Corzolu, Curgiolu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
couenne,
peau
Ingresu
pigskin,
skin
Ispagnolu
hoja de tocino,
témpano
Italianu
coténna,
bùccia
Tedescu
Schwarte,
Schale.
làdru , nm: laldu,
lardu Definitzione
pígiu grussu de ógiu, tostau, aghedhosu, chi faet mescamente asuta de su corgiolu de su porcu; grassu meda / su lardu si chistit saliu segau a sestas, a tacales, a cantrexalis
Sinònimos e contràrios
grassu
Maneras de nàrrere
csn:
l. assiau = lardu contomosu; l. pèrpere = totu de sa própiu grussària; l. panosu = súmene, su lardu de sa brenti de su procu (e pruscatotu de sa mardi), prus bellu a papai ca portat arràndulas; s'annu chi at a piòere fae cun lardu… = mai; comparai su lardu de is topis = circai cosa a chini no ndi podit donai ca est própiu cussu chi si dha papat; pònnere lardu, dare a l. = fai lardu, ingrassai (in cobertantza, prexaisí meda); andai che lardu in sali (nadu prus che àteru de cosas de manigare) = piàghere meda
Frases
a sa pingiada una de is féminas dhoi at ghetau unu pratu de fasolu cun d-un'arrogu de lardu ◊ lis at intregau un'istalliada de lardedhu fine ◊ porcu de arratza bona ponet lardu fine e peta meda ◊ bi at porcu bonu a lardu ma no a peta ◊ ocannu su porcu at postu tres pódhighes de lardu ◊ nosu cundeus su lardu a melas cun sali e píbiri
2.
nois pitzinnos poniaimus unu prammu de lardu intendhindhe cussos contos!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Lardu
Ètimu
ltn.
lardum
Tradutziones
Frantzesu
lard
Ingresu
lard
Ispagnolu
lardo,
tocino
Italianu
lardo
Tedescu
Speck,
Fett.
pantzèta , nf Definitzione
su súmene, su lardu fine e cun pigighedhu de petza chi su porcu portat in bentre, saliu e cunfetau po ingaúngiu, lassau ispratu o fintzes imbodhigau a istrintu cun cordiola
Sinònimos e contràrios
pantzedha,
súmene
Terminologia iscientìfica
mng
Tradutziones
Frantzesu
lard maigre
Ingresu
bacon
Ispagnolu
tocino
Italianu
pancétta
Tedescu
Speck.
súmene , nm: sumi,
súmine,
súmini Definitzione
su lardighedhu fine, in bentre, ue su porcu portat is titas, is tzimingiones: est su prus licante si faet cunfetau a panceta: si narat fintzes de sa matessi parte de sa tunnina, prus adata po orrostire; dhu narant po unu terrenu chi faet unu pagu a cúcuru, deasi comente cun àteros númenes de partes de sa carena si narant unas cantu formas de su terrenu (es. codhu, cúcuru)
Sinònimos e contràrios
pantzeta
Terminologia iscientìfica
mng
Ètimu
ltn.
sumen
Tradutziones
Frantzesu
lard maigre
Ingresu
bacon,
potbelly
Ispagnolu
tocino
Italianu
pancétta
Tedescu
Bauchspeck.
tajòne , nm: tejone Definitzione
sa pedhe grussa, tostada; maladia, genia de tumore o ufradura asuta de sa pedhe (prus che àteru de is animales) po puntura de bobboi; fintzes bobboi chi punghet
Sinònimos e contràrios
corgiolu
/
babajone,
babatzone,
caigioni,
papajone
3.
su cadhu chin sa coa si catzat sa musca e su tajone
Tradutziones
Frantzesu
couenne
Ingresu
thickskin
Ispagnolu
tocino
Italianu
coténna,
cótica
Tedescu
Schwarte.
tidignólu , nm: tidingiolu Definitzione
ispétzia de greme piludu e niedhu chi creschet in sa petza salia e sicada, in su casu béciu
Sinònimos e contràrios
tanzolu*
Terminologia iscientìfica
crp, dermestes lardarius
Tradutziones
Frantzesu
dermeste du lard
Ingresu
hairyworm
Ispagnolu
larva del escarabajo del tocino
Italianu
marméggia
Tedescu
Speckkäfer.