Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acàssidu, acàssu , agt Definitzione chi istat male, est sufrindho / èssere a. de fàmine, de sidis = èssere cassidu de fàmine, de sidi, patindhe fàmine, sidi meda Sinònimos e contràrios achénsidu, achensu, cansidu, / cdh. svadhu | ctr. pasadu / mascadu Frases acassu de sidis m'imbenugaia in s'oru de sa cora pro bíbere ◊ aisculto a buca abberta acassu de melodia ◊ che a poberitu in sos acassos apo rujadu làcanas pro bídere sa fortunedha mia (F.Dedola)◊ una die unu chervu, acàssidu, si acúrtziat a una funtana pro si catzare su sidis Tradutziones Frantzesu épuisé, besogneux Ingresu worn-out, needy Ispagnolu agotado, necesitado Italianu esàusto, bisognóso Tedescu bedürftig.

achénsidu , agt: achéssidu Definitzione immarriu meda, a tropu, chentza fortzas po su istare male, a fortza de sufrire Sinònimos e contràrios acassu, achensu, cansidu, irbaléndhidu, irbalesiadu Frases funt atambainados, chena ammentu perunu, achénsidos dae sas podhas chena pasu ◊ sas funtanas sunt achénsidas isetendhe a tie ◊ nessi mi esseras bénnidu achéssidu ma biu! Tradutziones Frantzesu épuisé Ingresu exausted Ispagnolu exhausto, agotado Italianu esàusto Tedescu erschöpft.

allacanàdu , agt, pps: allacanau Definitzione de allacanare; chi est chentza fortzas, coment’e cédiu, lecu Sinònimos e contràrios ilgherradu, illacainzau, isbagazadu, smardoscinau / abbrebesciau, acalamau, allechiau, allizadu, ammalmiadu, ammortiginau, ammustiau, pribissiu | ctr. feurràciu, friscu 2. s'úrtimu tempus, candu s'est arrimau, fiat totu allacanau ◊ ses totu allacanau, sempri bufendi ◊ lah chi dèu no seu ni allacanau e ni mortu! ◊ fut sicu e allacanau che unu losíngiu de candela ◊ biendi sa pipia totu allacanara su babbu s’est acicau Tradutziones Frantzesu flétri, épuisé, abattu Ingresu flabby, exausted, withered Ispagnolu ajado, mustio Italianu appassito, spossato, móscio Tedescu entkräftet, schwächlich.

cadídu , agt Definitzione nau de animales e de gente, chi est làngiu a su peus puntu, cun sa pedhe imbodhigada a s'ossu Sinònimos e contràrios fadicadu Frases cussu fiadu est romasu cadidu ◊ sos unturzos si betant a sos pegos cadidos Tradutziones Frantzesu épuisé, squelettique Ingresu worn-out Ispagnolu consumido, agotado, chupado Italianu sfinito, schelètrico Tedescu erschöpft, abgezehrt.

cansídu , agt: acansidu, cassidu Definitzione immarriu meda, chi est a malu puntu Sinònimos e contràrios acassu, achénsidu, achensu, ansidu, istracu | ctr. pasadu, folte Maneras de nàrrere csn: cassidu de sidi = morindhe de su sidi, chi tenet sidi meda; cassidu de pane = chi tenet bisonzu mannu de pane, famidu Frases sas ancas no lu rezent: sunt cassidas 2. sa terra est cansida de suore: dade suore a sa terra chi bos dat in giambu ispigas! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu épuisé Ingresu exausted Ispagnolu exhausto, extenuado, agotado Italianu esàusto Tedescu erschöpft.

illaéndhidu , agt: islaéndhidu Definitzione chi est chentza fortzas prus Sinònimos e contràrios addrolliu, irbalesiadu, iscinigau Frases una lughe poética noa a peuta est bolendhe lezera subra de sas frommas antigas islaéndhidas (G.Camboni)◊ fit totu illaéndhidu, a bratzos falados, réndhidu, ne rutu in totu ne ritzu Tradutziones Frantzesu épuisé Ingresu worn-out Ispagnolu agotado Italianu sfinito Tedescu erschöpft.

irbaléndhidu , pps, agt Definitzione de irbalèndhere Sinònimos e contràrios achénsidu, ammunzadu, fiacu, infrachiu, irbalesiadu, irmarridu, istasidu | ctr. briosu, folte, pasadu 2. semus totu irbaléndhidos de cantu semus istracos! Tradutziones Frantzesu épuisé Ingresu exausted, taken a short run Ispagnolu agotado Italianu defatigato, esàusto Tedescu müde, matt.

irbalesiàdu , pps, agt Definitzione de irbalesiare Sinònimos e contràrios achénsidu, allibiu, ammunzadu, fiacu, ilgherradu, infrachiu, irbaléndhidu, irmarridu, istasidu, istéssitu, smardoscinau, tzédidu Tradutziones Frantzesu épuisé Ingresu exausted Ispagnolu spossato Italianu spossato Tedescu erschöpft.

irgheleníu , agt, pps: irghiliniu Definitzione de irghelenire Sinònimos e contràrios afésiu, consumidu, mabagrabiu, maluvratu, marriu, scalarxiu, scariatzu, surgiu 1 2. mi aggarrant, mi picant a fichias de pede e mi lassant a un'ala, mesu irghiliniu: abbarro pacos secundhos gai, a dolores, e tandho zúbilo Tradutziones Frantzesu émacié, épuisé Ingresu worn out Ispagnolu agotado Italianu consunto, sfinito Tedescu abgezehrt, erschöpft.

isbagazàdu , agt Sinònimos e contràrios addrolliu, allacanadu, ammarturau, disartoriadu, ilgherradu, isbriadu, iscinigau, smardoscinau Frases ómine, fiadu isbagazadu de su triballu, de su fiazu Tradutziones Frantzesu épuisé Ingresu exausted Ispagnolu agotado Italianu sfinito, spossato, stremato Tedescu erschöpft, völlig ermattet.

isbriàdu , agt Definitzione chi no tenet briu, fortza Sinònimos e contràrios abbrebesciau, addrolliu, isbagazadu Tradutziones Frantzesu épuisé Ingresu worn-out Ispagnolu agotado Italianu sfinito, fiacco Tedescu erschöpft, matt.

iscinigàu , agt Definitzione mortu e consumau, nau de ccn. chi est chentza fortzas nudha Sinònimos e contràrios illaéndhidu, irbaléndhidu, irbalesiadu, isbagazadu, istasidu Tradutziones Frantzesu épuisé, à bout Ingresu all in Ispagnolu agotado Italianu sfinito Tedescu erschöpft.

ispossibíu , pps, agt Definitzione de ispossibire; chi est abbarrau chentza fortzas Sinònimos e contràrios afalléssiu, allibiu, ilgherradu, infrachiu, istasidu, istéssitu, tzédidu 2. che so ispossibiu ca so sempre chin issu a tetemeche ◊ m'intendho ispossibiu, aiat nau, est coment'e chi mi apant secau s'ischina ◊ Bobbore pranghet s'amicu mortu e, orammai ispossibiu, rughet a terra (T.Ledda) Tradutziones Frantzesu épuisé Ingresu exausted Ispagnolu agotado, extenuado Italianu spossato Tedescu erschöpft.

issustassiàdu , agt Definitzione chi at pérdiu (o che dhi ant bogau) sa sustàntzia, sa fortza Frases custu terrinu est issustassiadu ◊ so issustassiadu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu appauvri, épuisé Ingresu impoverished Ispagnolu empobrecido, agotado Italianu depauperato Tedescu verarmt.

istasídu , pps, agt: istasiu, istaxidu, stasiu Definitzione de istasire; chi est chentza fortzas nudha, pigau a debbilesa, de s'immarritzone / porcu istasidu de su lardu = chi no si podet aúrghere de cantu est rassu, chi no bi la faghet a si mòere Sinònimos e contràrios ammunzadu, fiacu, infrachiu, irbaléndhidu, irbalesiadu, irmarridu, iscaudhadu, iscinigau, istagiu / cdh. scussatu / frimmadu | ctr. briosu, forte Frases su tempus malu l'at istasidu 2. tue andhas che muvra, giovanedha, e deo so che pegus istasidu (A.Casula)◊ it'e mandhigare no at fortza a ndhe chircare ca est débbile, istasida ◊ messajedhus cun duus bòis istasius, unu carru e calincunu terrenu, adítziu si campànt sa vida ◊ milliones de pipios morint istasios in cada ala de su mundhu Tradutziones Frantzesu épuisé Ingresu worn-out Ispagnolu agotado, exhausto Italianu estenuato, stremato Tedescu erschöpft.

istrimuzídu , pps, agt Definitzione de istrimuzire; torrare a pagu, a malu puntu, isfrutau meda Sinònimos e contràrios antigoridu, issiminziu, mabagrabiu, maltratu, marriu 2. cussu a fortza de istare chentza manigare est fintzas cari istrimuzidu ◊ berbeghes, boes istrimuzidos Tradutziones Frantzesu émacié, épuisé Ingresu wan, worn out Ispagnolu macilento, demacrado Italianu macilènto, smunto, stremato Tedescu abgezehrt, abgemagert, erschöpft.