arrecàtu 1 , nm Definizione
genia de duda, de duritu, de delicadesa
Sinonimi e contrari
arrechetu,
recatamentu
Frasi
su dotori at abertu s'enna cun arrecatu
Etimo
spn.
recato
Traduzioni
Francese
tenue sérieuse
Inglese
grave expression
Spagnolo
recato
Italiano
contégno grave
Tedesco
würdevolles Benehmen.
manipòsa , nf: mariposa Definizione
calagasu, bobboi cun is alas ladas e pintadas chi curret a sa lughe a denote, porchedhu o lèpere de santu Antoni; genia de lughighedha chi si ponet a is mortos o po unu santu; in cobertantza, fintzes persona chi tenet pagu firmesa
Sinonimi e contrari
abadegasu,
barabàtula,
carravarina,
lepilepi,
papagallu 1,
seisei
/
lumu 1
Frasi
che mariposa bolat de frore in frore ◊ apo cantau rúnchines, grodhos, mariposas, alipintas ◊ colorida mariposa, visitas dogni fiore ◊ gioga mariposa, bola bola in sa mata de s’arrosa!
2.
o maniposa chi semper acesa lughes de continu pro su tale e no ti olvidas de sa poberesa! (B.Sulis)◊ seu andada a comporai un'iscàtua de mariposas ◊ tremint is mariposas musciendi me is làntias ◊ pigai s'iscàtula de is mariposas e liai unus cantu trébinis, po su mortu
3.
cantu fint diferentes sas pitzinnas de tandho dae sas mariposas de sos tempos presentes!…◊ sas féminas li curriant che mariposas a su fiore ◊ cun coloris de celu, ses una mariposa fata aposta po mei! (G.Cappai)
Terminologia scientifica
crp
Etimo
ctl., spn.
mariposa
Traduzioni
Francese
papillon,
phalène,
faible lumière,
papillon (persona fatua,
leggera)
Inglese
butterfly,
moth,
grave light
Spagnolo
falena,
lamparilla,
mariposa
Italiano
farfalla,
falèna,
lumino
Tedesco
Schmetterling,
Nachtfalter,
Wachslicht.
moliméntu , nm: molumentu,
monimentu,
morimentu,
mulimentu,
munimentu,
murimentu Definizione
genia de fràigu piticu chi si faet po che pònnere unu mortu aintru, in campusantu; muntone de pedra in su tretu de su sartu inue ant bochitu a calecunu; in crésia, su sepurcru, capella e logu ue si ponet su Santíssimu in gióbia santa, abbandha, totu aprontau e mudau cun nènneres, frores e lantiedhas
Sinonimi e contrari
losa,
tumbinu
Frasi
custu male mi che ponet in su molimentu ◊ daghi apo a dare contos a Gesusu, si benis a su meu murimentu si as coràgiu mi pones su pè susu! ◊ cantos mulimentos no b'at de mortos male! ◊ non si nd'ant iscravau de sa ruxi po s'onorai in morimentu
Etimo
ltn.
monumentum
Traduzioni
Francese
sépulture,
tombeau
Inglese
grave,
burial
Spagnolo
tumba,
sepultura
Italiano
sepoltura,
tómba
Tedesco
Grab.
sidhadàrzu , agt, nm Definizione
chi o chie istat cricandho sidhados, iscusòrgios
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chercheur de trésors cachés ou enfouis
Inglese
grave robber
Spagnolo
saqueador de tumbas antiguas
Italiano
tombaròlo
Tedesco
Plünderer antiker Gräber.
túda , nf: tuta Definizione
su tudare, interràrgiu; fossu po interrare unu mortu
Sinonimi e contrari
interru
2.
finas sos mortos si trement arpilados in sa tuda, de cantu est fritu ◊ ch'est coduladu che unu sacu intro de una tuda noa chi s'interramortos aiat ammaniadu pro un'àteru cortzu
Traduzioni
Francese
fosse
Inglese
grave
Spagnolo
fosa
Italiano
fòssa
Tedesco
Grab.