altudhàre , vrb: artudhare, artzudhare, astudhare, atudhare Definizione pònnere sa tzudha, fàere inteterare su pilu, intrare su fritu de s'assíchidu, de sa timoria; fintzes arrennegare Sinonimi e contrari aciuciudhae, altudhire, apilurtzie, arpilare, assunciudhai, aturtudhire, atzultzudhare, impilurtzai, impriutzai Frasi fit artudhadu a su fritu e a su fàmene 2. mamas chin fizos morzendhe de fàmine sunt cosas chi faghent altudhare ◊ un'aerita de ispreu mi artudhat sa carena (P.Fae)◊ si li fit atudhada sa carena pessandhe de pòdere favedhare gai a su frade (S.Spiggia)◊ mancari si artzudhet, isse, si dha faent abbassare sa coa! ◊ mi ndhe altudhat sa pedhe Etimo srd. Traduzioni Francese faire dresser les cheveux sur la tête (herisser), frissonner de froid, frissonner d'horreur Inglese to make s.o.'s hair stand on end, to shudder Spagnolo espeluznar, ponérsele los pelos de punta Italiano far rizzare i capélli, rabbrividire Tedesco die Haare sträuben, schaudern.

apicorròbba , nm Sinonimi e contrari portamantedhu / cdh. apicàgnulu Etimo srd. Traduzioni Francese portemanteau Inglese clothes stand Spagnolo percha Italiano attaccapanni Tedesco Kleiderhacken.

aprantamonàre , vrb rfl Definizione su si pònnere a prantamone, istare che prantamone, su si parare prantaos ananti de ccn. giaendhodhi ifadu Frasi como ti ses aprantamonadu cue!… Etimo srd. Traduzioni Francese rester planter comme un piquet Inglese to stand stiffy Spagnolo quedarse encandilado Italiano stare impalato Tedesco kerzengerade stehenbleiben.

cadhàrzu , nm Definizione cuadhu de linna, cabadhete mannu, artu, a tres peis; nau de cosa o fintzes de persona, chi est arta meda, tropu Sinonimi e contrari trebidàlgiu 2. za est pagu artu custu letu, paret unu cadharzu! Traduzioni Francese tréteau Inglese stand Spagnolo caballete Italiano tréspolo Tedesco Gestell.

fichíre, fichíri , vrb Definizione pesare, pònnere prantau, pesaresindhe istrantàgiu, in pei; istichire, pònnere aintru de ccn. cosa a fortza, a incracadura Sinonimi e contrari arritzare, clavai, ficare, fíchere, incasciae, incotzigare, istichire, pesai, pichire, tzacare | ctr. arrúiri, colcare / bocare Modi di dire csn: fichirisí un'idea in conca = tzacaresiche o pònneresi carch'idea in conca; fichire in bonu = ghetai géniu, pònnere amore, leare a bon'ogru; fichire in malu = tènniri malu sànguini a unu, tènniri tírria; èssere comente la fichit = comente l'afilat, acomenti dha pigat; fichire a oju = castiai cun disígiu; fichirebbei su cúcuru (in calecuna cosa)= perderebbei ma sighire a triballare, a fàghere su matessi Frasi fíchidi reu e iscúltami bene! ◊ Giuanne no podet fichire a nudha ca est freadu ◊ candho est essidu su zuighe si ndhe sunt totugantos fichidos ◊ apenas fichidu, intendhet sas ancas modhes, azummai a tremuledha ◊ fichimus turres e digas 2. de sa brigúngia, si nci est fichiu in s'istampu prus piticu ◊ at fichidu unu giau in su muru ◊ fichirinci is didus in buca e circa de ndi caciai totu! 3. cussu nci fichit su nasu in dónnia cosa ◊ si ficheit in conca s'idea de l'apostare tota note pro l'agatare ◊ bi l'at fichida in bonu e lu giughet in pranta de manu ◊ bi l'at fichida in malu e calesisiat cosa fatat no li aggradat ◊ sa zente est comente la fichit: boga sa fama e drommi! ◊ cudha peta fit calda calda chi cheriat fichida a oju pro su fiagu bellu chi teniat ◊ su pastore a bortas faghet annadas bonas e ballanzat, a bortas bi fichit su cúcuru e ndhe perdet sacu e sale Etimo itl. ficcare Traduzioni Francese se lever, enfoncer Inglese to stand up, to stick Spagnolo levantarse, clavar, hincar Italiano alzarsi in pièdi, conficcare Tedesco aufstehen, einschlagen.

innodidàre, innoditàre , vrb Definizione distínghere de is àteros, su si pònnere a notu, fàere a bíere Sinonimi e contrari annoditare Frasi su colore de s'istula s'innoditaiat in mesu de sas àrbures Etimo srd. Traduzioni Francese se distinguer Inglese to stand out Spagnolo sobresalir Italiano distìnguersi, spiccare Tedesco sich unterscheiden, hervorragen.

iscritzíre , vrb Definizione istesiare de calecuna cosa o logu / i. sos corpos = iscabbúllere de is cropos trantzindhosi po no dhos ingòllere Sinonimi e contrari iscrostiare, issuzire, istirire, istregire*, tòlchere, transiri 1 Traduzioni Francese s'éloigner, s'écarter Inglese to stand aside (move), to avoid Spagnolo alejar, apartar, eludir Italiano scostarsi, scansare Tedesco sich entfernen, wegrücken.

resaltài, resaltàre , vrb: resartare Definizione su si bíere o pàrrere méngius, de prus, prus ladinu, nau de sa cosa po sa bisura, is síngias, su sabore o àteru; essire fora o prus in artu de una línia, de unu paris, de sa s'afaciada o pinna de unu muru o àteru Traduzioni Francese ressortir, paraître nettement Inglese to stand out Spagnolo resaltar Italiano risaltare Tedesco hervortreten.

«« Cerca di nuovo