afochízu , nm: afoghígiu,
afoghizu Definizione
is pagamentos chi betant is amministratziones (Comunu, Istadu); su pònnere fogos, abbruxamentu; disígiu de fémina, de ómine, de mascu, budhidore fintzes de male, tzacu
Sinonimi e contrari
fogagi,
pagamenta
/
cdh. fuchizamentu
/
fogu
/
ampuadura,
imbritziolu,
insuamentu
/
arrabiori
Frasi
mabadita s'ora chi mi seu fatu braberi: mancu su dinai de s'afoghígiu ndi essit! ◊ dhi funt arribbaus is avisus de pagamentu, is billetus de s'afoghígiu ◊ devo pagare s'afoghizu betzu e nou
2.
oe sas feras no sunt timindhe sas temporadas, ma s'afoghizu chi faghet sa zente
3.
cun s'afoghígiu, is mascus non si podiant tratenni de isfogai s'istintu ◊ sa picioca dh'iat fatu disigiai e po afoghígiu de sànguni una pampada de fogu dh'iat fertu de suncuna ◊ s'intendiat un'afoghígiu in sa camba e dhi beniat gana de s'iscrafi ◊ ti apu oféndiu, ma dèu puru unu pagu de afoghígiu a conca dh’apu portau!◊ si boliant pasiai líbberus de s'afoghígiu de sa dí de sa coja ◊ funt benendimí is afoghígius de su nervosu abetendi custu dotori!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
paiement,
taxe
Inglese
tax
Spagnolo
tributos,
impuestos,
el pegar fuego,
deseo sexual
Italiano
tributo
Tedesco
Zahlung,
Steuer,
Gebühr.
cartèlla , nf Definizione
genia de paperi, mescamente de pagamentos; genia de paperi grussu, pinnigau de dhue pòdere chistire àteros paperis aintru
Traduzioni
Francese
feuille d'impôts,
chemise
Inglese
income tax form,
folder
Spagnolo
carpeta
Italiano
cartèlla
Tedesco
Steuerbogen,
Aktenmappe.
décuma , nf: déguma Definizione
su degunu de totu s'incúngia e de totu is intradas (laore e bestiàmene) chi faiant pagare a sa gente is feudatàrios, sa Crésia; genia de posta po calecuna ispesa; in cobertantza, surra de cropos
Sinonimi e contrari
pagamenta
/
banzu,
decumada,
surra
Frasi
sos Romanos iscorzaiant sos Sardos faghindhe pagare fintzas duas e tres dégumas ◊ amus pacau focàticos, donativos e décumas a meres istranzos
2.
s'oberaju si acúrtziat a sos vetzos e chircat de che lis vogare carchi cosa coment'e déguma pro sa festa
3.
déguma ti dao, si no mi lassas sa conca in pasu!
Etimo
ltn.
decuma
Traduzioni
Francese
dîme,
impôt
Inglese
tithe,
injust tax
Spagnolo
diezmo (m)
Italiano
dècima,
balzèllo
Tedesco
Zehnt,
Steuer.
derràma , nf Definizione
parte de unu pagamentu; cosa chi si acàbidat po dha giare a ccn. bisongiosu; cosa chi si narat in giru a bodheta; fintzes dannu
Sinonimi e contrari
rata
/
bodheta,
naravèglia,
narinzu
Modi di dire
csn:
a derramas secadas = fatuvatu, dae pagu in pagu; fàghere una d. = collire dinari pro azuare a ccn.
Frasi
in d-una domu dhue tenet sèmpere derramas de pagai
2.
cudha derrama chi fit acoglida peri sa bidha che as torradu a istèrrere
3.
est in giru sa derrama chi Fulanu est in malas abbas ◊ ant a fàghere sa derrama in bidha, Lussó, già l’ischis chi totu ti cherent bene!
4.
su focu batit derramas, disisperu, niedhore e morte (L.Pusceddu)
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
impôt,
quête
Inglese
tax,
share,
begging
Spagnolo
derrama,
colecta
Italiano
gabèlla,
divisióne per quòte,
quèstua
Tedesco
Steuer,
anteilmäßige Verteilung,
Almosensammlung.
gabbelléri , nm Definizione
chie arregollet is pagamentos
Sinonimi e contrari
cabbellotu
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
gabeleur
Inglese
tax collector
Spagnolo
funcionario que cobraba la gabela
Italiano
gabellière
Tedesco
Zöllner.
godhèta , nf: colleta Definizione
arregorta de is pagamentos chi betat su guvernu, un'amministratzione
Sinonimi e contrari
bodheta 1,
pagamenta
Frasi
sa zustíssia fit connota ca si presentabat chin ussieris e remunidores de godhetas ◊ sa godheta la ghetabant a totus su matessi
Etimo
ltn.
collecta
Traduzioni
Francese
impôt
Inglese
tax
Spagnolo
impuesto
Italiano
tassa,
impòsta
Tedesco
Steuer.
pagamènta, pagaméntu , nf, nm Definizione
prus che àteru, cosa de pagare a s’istadu o àteru ente púbblicu
Sinonimi e contrari
afochizu,
fogagi
Frasi
s'isetore est su chi asigit is pagamentas ◊ iscriat chi l'apo dadu tantu a pagamentu de sa robba chi mi est bendhendhe! ◊ ndi dhi fadeus torrai totu su dinai de is pagamentas chi s'at ghetau
Traduzioni
Francese
paiement,
taxe,
contribution
Inglese
payment,
tax
Spagnolo
pago,
impuesto
Italiano
pagaménto,
tassa,
tributo
Tedesco
Zahlung,
Steuer,
Gebühr.
tàcia , nf: tassa Definizione
pagamentu, genia de contribbutu, cosa chi s'istadu o un'àteru ente púbblicu betat a pagare a sa gente / istèrriri tàcias a una populatzioni = pònnere o betare pagamentas
Sinonimi e contrari
atatzu
Frasi
gei ant a èssiri pagu lillosus, is propietàrius, candu ant a isciri de cust'àtera tàcia!…◊ mi timu chi custu siat po pònniri càncua tàcia noba! ◊ mi tocat a fai su dimóniu cun sa genti po fai pagai is tàcias ◊ cussu fit unu ladru, si faghiat pagare sas tassas de piús de su chi li teviant
Etimo
ctl.
tatxa
Traduzioni
Francese
taxe
Inglese
tax
Spagnolo
impuesto
Italiano
tassa
Tedesco
Gebühr.
tassài , vrb: tassare Definizione
pònnere o betare tassa, carrigare de tassas, de pagamentos
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
taxer
Inglese
to tax
Spagnolo
tasar
Italiano
tassare
Tedesco
besteuern.